Afyonkarahisar`daki ahşap destekli camiler

Abstract

Afyonkarahisar, coğrafi konumu itibariyle, doğal bir yol güzergâhı üzerinde yer almaktadır. İç Anadolu'dan batıya geçişlerde olduğu kadar diğer bölgelere geçişlerde de kavşak noktasında bulunmaktadır. Günümüzde de Afyonkarahisar'ın konumu eskiden olduğu gibi önemini korumaktadır. Afyonkarahisar'ın bilinen en eski adı, Yunanca metinlerde Akronio'dur. Roma kaynaklarında Akronium, Bizans kaynaklarında ise Akroenos şeklinde zikredilmektedir. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Karahisar-ı Sahip ve Karahisar-ı Devle olarak adlandırılmış, Cumhuriyet'in ilan edilmesinden sonra Afyonkarahisar olarak değiştirilmiştir. Anadolu Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemlerinde yoğun bir şekilde imar faaliyetleri görülen şehirden günümüze bazı eserler ulaşmakla birlikte bazı eserlerin de yok olduğu görülmektedir.Bu çalışmanın 'Giriş' bölümünde Afyonkarahisar'ın kronolojik tarihi, ağaç ve ahşabın insanlık tarihindeki yeri ve önemi ile Anadolu'da ahşap destekli camilerin gelişimi hakkında bilgiler verilmiştir. 'Katalog' kısmında, yayınlardan ve yerinde yaptığımız incelemeler sonucunda tespit ettiğimiz 10 cami, mimari ve süsleme özellikleri açısından incelenmiş ve Anadolu'daki benzer yapılarla karşılaştırılmıştır. 'Değerlendirme ve Sonuç' bölümünde, yapılar hem kendi içinde hem de Anadolu'daki diğer örneklerle karşılaştırılarak değerlendirilmiş, mimari, süsleme ve plan özelliklerinin Anadolu-Türk Mimarisi içindeki yeri saptanmaya çalışılmıştır. Katalog bölümünde her yapıdan sonra o yapıyla ilgili yayınların künyesi 'Bibliyografya' başlığıyla verilmiş ve bu yayınlar en sonda 'Bibliyografya' bölümünde bir araya getirilmiştir.

Afyonkarahisar is situated on a natural road route due to its geographical location. It is located at the crossroads in the transitions to the other regions as far as the transitions from Central Anatolia to the west. As of today, Afyonkarahisar's location maintains its importance as it used to be in the past. The oldest known name of Afyonkarahisar is Akronio in Greek texts. It is adverted as Akronium in Roman sources, and Akroenos in Byzantine sources. It was named as Karahisar-ı Devle in Seljuk and Ottoman times, and changed to Afyonkarahisar after the declaration of the Republic. It can be observed that, from this town which were under heavy reconstruction activities during the Sultanate of Rum, Beyliks, and Ottoman period, some works have survived until our times and some works have been destroyed.The chronological history of Afyonkarahisar, the place and importance of wood and timber in human history, and the development of wooden-supported mosques in Anatolia are given in the 'Introduction' section of this work. Ten mosques, which we have identified in the 'Catalogue' section via publications and on-site examinations, have been examined in terms of their architectural and decorative features and compared with similar structures in Anatolia. In the 'Evaluation and Conclusion' section, the structures have been evaluated both in-house and in comparison with other examples in Anatolia, and the place of architecture, decoration and plan features in Anatolian-Turkish Architecture has been tried to be determined. In the catalog section, after each structure, the volume of publications related to this structure has been given under the heading 'Bibliography' and these publications has been collected at the end in the section of 'Bibliography'.