Eğitim örgütlerinde örgüt kültürünün algılanan liderlik tarzları üzerine etkisi ve bir araştırma

Abstract

Bu araştırma, üniversitelerin hazırlık sınıflarında görevli okutmanların örgütsel kültürün yöneticilerde algıladıkları liderlik tarzları üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Bu araştırmanın evreni 2013–2014 eğitim öğretim yılında İstanbul'da 9 devlet ve 38 de vakıf üniversitesinde bulunan 1252 okutmandır. Araştırmanın örneklemi bu genel evren içinden küme örneklem metoduyla belirlenen 226 kişi oluşturmuştur. Araştırma ile ilgili veriler için `Kişisel Bilgi Formu` `Örgütsel Kültür Ölçeği` ile `Liderlik Tarzları Ölçeği` kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan ölçeğin birinci bölümünde kişisel bilgilere, ikinci bölümde, örgütsel kültürü ölçen 37 tutum ifadesine, üçüncü bölümde ise liderlik tarzlarını ölçmek üzere 45 değerlendirme ifadesine yer verilmiştir.Ölçeklerden elde edilen veriler kodlanarak bilgisayar ortamında SPSS paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Ölçeğin birinci bölümüyle ilgili verilere ilişkin frekans ve yüzde dağılımı alınmış, okutmanların tutumlarının ve algılamalarının belirlenmesine yönelik olarak aritmetik ortalama ve standart sapma, tutumlar arasında farklılığı ortaya koyabilmek için ikili karşılaştırmalarda `t` testi, ikiden fazla değişken gruplarının karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi ve Kruskal Wallis-H testi kullanılmıştır. Görüşler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı α = 0.05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Ayrıca Pearson korelasyon analizi ilişkisel bağlantıları belirlemek için kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır;1. Okutmanların örgütsel kültür ölçeği puanlarının cinsiyet, medeni durum, mezuniyetleri, üniversite türü ve görev değişkenine göre gruplar arasındaki farklılık toplam ölçek ve hiçbir alt boyutta anlamlı bulunmamıştır.2. Okutmanların örgütsel kültür ölçeği puanlarının yaşlarına, kıdemlerine ve öğretmen sayısına göre gruplar arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.3. Okutmanların liderlik tarzları ölçeği puanlarının cinsiyet, yaşlarına, kıdemlerine, mezuniyetlerine ve görev değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan bağımsız grup t testi sonucunda grupların aritmetik ortalamaları arasındaki farklılık hiçbir alt boyutta anlamlı bulunmamıştır.4. Okutmanların liderlik tarzları ölçeği puanlarının medeni durum, öğretmen sayısına göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur.5. Örgütsel kültür ölçeği ile liderlik tarzları ölçeğinin uygulanmasında okutmanların algılama düzeyleri arasındaki ilişki toplam kültür ölçeği ile dönüşümcü liderlik arasında pozitif yönde anlamlı bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Kültür, Örgütsel Kültür, Liderlik, Dönüşümcü Liderlik

This study was conducted to examine the impact of the organizational culture on the perceived leadership styles of managers of the instructors working in university preparatory classes.The universe of this study is 1252 English Instructor at 9 states and 38 private universities in Istanbul in 2013-2014 academic year. The sampling of this study is 226 people who have been identified by cluster sampling within this general universe. For the study data, `Personal Information Form`, `Organizational Culture Scale` and `Leadership Styles Scale` have been used. The scale consists of three parts. On the first part, there is personal information. On the second part, there are 37 attitude statements to assess organizational culture and on the third part, there are 45 assessment statements to assess the perceived leadership styles.The data obtained from the scale is decoded and analyzed with the help of SPSS package program in computer. Concerning the obtained data of the first part of the scale, the frequency and percentage distributions were taken. In order to determine instructors' attitudes and perceptions, arithmetic mean and standard deviation were used, to reveal attitude differences on binary comparisons `t` test was used, on more than two sets of variables comparison, one-way ANOVA and Kruskal Wallis - H test were used .Whether there was any significant differences among opinions or not was analyzed in α = 0.05 significance level. Also, Pearson correlation analysis was used to determine associative connections.The findings of the study are as follows;1. It is found out that there is no significant difference among the groups according to instructors' organizational culture scale scores to variables of gender, marital status, graduation, university type, and duty at total scale and sub-scales.2. It is found out that there is a significant difference among groups according to instructors' organizational culture scale scores to age, seniority, and number of teachers.3. After the independent samples `T`test, which is done to find out whether there is a significant difference according to instructors' leadership styles scale scores to variables of gender, age, seniority, graduation and duty, the differences among the groups' arithmetic mean are found significant at no sub-scales.4. It is found out that there is a significant difference according to instructors' leadership styles scale scores to variables of marital status, number of teachers of.5. By carrying out organizational culture scale and leadership style scale, the relation of instructors' perception is found significant in a positive way between total culture scale and transformational leadership.Key Words: Culture, Organizational Culture, Leadership, Transformational Leader