The changes in NATO defense concept and Turkish foreign policy

Abstract

Bu çalışma da, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ve Türk Dış Politikasıilişkileri ele alınacaktır. Atlantik Paktının dönemsel olarak değiştirdiği savunmastratejilerinin Türk karar alma mekanizması üzerindeki etkileri ne derece olduğu ve TürkDış Politikasını hangi aşamalarda etkilediği tartışılmıştır. Bu bağlamda NATO'nun soğuksavaş sürecinde dört temel strateji geliştirdiği üzerinde durulmuştur : 1. Klasik SavunmaStratejisi, 2. Topyekün Mukabele Stratejisi, 3. Esnek Karşıtlık Stratejisi, 4. YumuşamaDönemi Sonrası yeniden yapılanma süreci.Türk Dış Politikası'nın, NATO'nun geliştirdiği yeni stratejiler karşısında aldığı tedbirler vedeğişiklikler sancılı bir şekilde olmuştur. Hem iç dinamikler hem de dış dinamikler, ülkeyiyönetenleri; oluşan yeni şartlara adapte olmakta zorlamıştır.Sovyet tehdidine karşı öngörülen Topyekün Mukabele Stratejisi nükleer gücü etkin birşekilde kullanmayı hedefliyordu. Türkiye'nin NATO üyeliğinin ilk yıllarına denk gelen busüreç, ülkede şu tartışmayı beraberinde getirmişti. Türk toprakları nükleer başlıklı füzelerinmerkezi olacak ve savaşta hedef ülke haline gelecekti. Aynı zamanda nükleer füzelerinkullanımı Türkiye'nin haberi olmadan ateşlenirse ülke yıkıcı bir savaşın kurbanı olacaktı.Yumuşama dönemiyle birlikte geliştirilen Esnek Mukabele Stratejisi Türkiye'de başka birtartışma başlatmış bir kanat ülkesi olan Türkiye'nin Sovyetlerle olan savaşında ilk hedefülke olacağı söylenmiştir. Çünkü Sovyetleri durdurmak için konvansiyonel silah kullanımıilk aşama olacaktı. Bu durumda olası savaşta Sovyetlerin ilerlemesini durdurmak zorolacak ve Türkiye toprakları büyük bir savaşın içine girecektir.1960'lı ve 1970'li yıllardaki yumuşama dönemi ve geliştirilen Esnek Mukabele Stratejisizaman içinde zayıflamaya başlamıştır. Özellikle Sovyetlerle yapılan SALT I ve SALT IIsilahsızlanma anlaşmaları 70'li yılların sonunda yaşanan iki olay ile başarısızlığa uğradı.Birincisi Amerikanın Orta Doğu'daki en büyük müttefiki İran'ın İslami devrim sonrasıBatıyla olan ilişkilerinin kopması. İkincisi Sovyetlerin Afganistan'ı işgali. Bu yıllardaTürkiye ekonomik ve siyasi meselelerini çözememiş ve 12 Eylül 1980 askerimüdahalesine maruz kalmıştır. 80'li yıllarda hem NATO ülkeleri hem de Türkiye,Sovyetlerin zayıflamasıyla birlikte oluşan yeni şartlara adapte olmak için çabagöstermişlerdir.Tezimin konusunu oluşturan: `NATO Savunma Stratejilerinin Türk Dış PolitikasınaEtkileri`, tüm detayları ile sebep-sonuç ilişkileri çerçevesinde analiz edilecektir. Aynızamanda Türk Dış Politikası'nın dış etkenlere bağlı olarak geçirdiği değişiklikler içsiyaseti ne derece etkilediği sorularına cevap aranacaktır.

In this study, the relations between North Atlantic Treaty Organisation (NATO) andTurkish Foreign Policy are examined. The changing strategies of NATO throughoutperiods and how Turkish Foreign Policy is affected in this period are discussed. NATOhas developed four main strategies during cold war period : 1. Classical Defense Strategy,2. Massive Retaliation Strategy, 3. Flexible Response Strategy, 4. NATO's RenewedConfrontation after Detant period.It has been difficult for Turkish Foreign Policy to develop and take a stand againstNATO's developing new strategies. For Turkish Policy makers rule the country mainlywith domestic and external development has been trouble.It was aimed to use nuclear power against the Soviet threat so Massive Retailation Strategywas also developed in this manner. Correspond to Turkey's onset on NATO membershipresulted in discussions. The country was going to be center of nuclear war and targeted ofnuclear weapons. Also if nuclear weapons were fired without knowledge of Turkey, thecountry would be a victim of disaster war.The developed strategy 'Flexible Response' following the Detant process opened a newdiscussion that Turkey would be the first target in the conventional war because it was awing country near to Soviet state. The planned of new strategy was to stop Soviets byusing first conventional powers so that Turkish lands would possibly be invaded by theSoviets.The developed process of Detant and Flexible Response Strategy in 1960 and 1970's hasweakened later times. Particularly two events in the 1970s stopped the new developmentsin the way of disarmament. During 1970's, the Soviets and Americans signed SALT I andSALT II disarmament talks however Islamic Revolution in Iran, the biggest ally of theAmericans in Middle East and the Soviet invasion to Afghanistan prevented disarmamentprocess in the world. On those years, Turkey wasn't able to solve its economic andpolitical problems so a military coup was occurred on September 12, 1980. Throughout1980s, both NATO parties and Turkey tried to be adopted for the new world's conditionswhen the Soviets began to lose its power.The subject of this thesis : `NATO's Defense Concept and Turkish Foreign Policy` will beanalyzed in the framework cause-effect relations. Furthermore, how Turkish ForeignPolicy's changes under external events affected the inner Turkish policy will be answered.