23 yaş üstü bireylerde travma sonrası büyüme düzeyinin travmatik yaşantı türü, algılanan sosyal destek, dünyaya ilişkin varsayımlar, psikolojik sağlamlık ve ruhsal belirti düzeyi değişkenleri ile yordanması

Abstract

Bu çalışmada kolektif politik travmalara maruz kalan 23 yaş üstü bireylerin travma sonrası büyüme düzeyinin algılanan sosyal destek, dünyaya ilişkin varsayımlar, psikolojik sağlamlık ve ruhsal belirti değişkenleri ile ilişkisi araştırılmıştır. Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yaşayan ve çoklu travmalara maruz kalan 324 katılımcı ile `Travma Sonrası Büyüme Anvanteri`, `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği`, `Dünyaya İlişkin Varsayımlar Ölçeği`, `Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği` ve `SCL-90-R Belirti Tarama Listesi` kullanılarak değerlendirildi. Araştırmanın dahilinde yapılan Çoklu doğrusal regresyon analizi dünyaya ilişkin varsayımlar, algılanan sosyal destek ve ruhsal belirti düzeyinin travma sonrası büyüme düzeyinin yordayıcıları olduğunu gösterdi. Psikolojik sağlamlık düzeyinin TSB düzeyine etkisi anlamlılığa yakın düzeyde bulunmuştur. Regresyon analizi bulgularına göre travma sonrası büyümenin en güçlü yordayıcısı dünyaya ilişkin varsayımlar olduğu belirlendi. Travmatik yaşantı türüne göre ölçeklerden alınan puan ortalamalarını karşılaştırmak için yapılan Bağımsız Gruplar t-Testi sonuçlarına göre işkence yaşantısı olan katılımcıların Ruhsal belirti düzeylerinin daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Hapsedilme yaşantısı olan katılımcıların ruhsal belirti düzeyleri ve psikolojik sağlamlıkları daha yüksek düzeyde bulunmuştur. Yapılan Tek Yönlü Varyans Analizi sonuçlarına göre katılımcıların gelir düzeyine göre psikolojik sağlamlık, algılanan sosyal destek ve ruhsal belirti düzeyleri arasında farklılık olduğu belirlenmiştir. Eğitim düzeyine göre algılanan sosyal destek, psikolojik sağlamlık ve ruhsal belirti düzeyleri arasında farklılık olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Travma, Travmatik Yaşantı, Kolektif Politik Travma, Travma Sonrası Büyüme, Psikolojik Sağlamlık, Algılanan Sosyal Destek

The level of posttraumatic growth of individuals over 23 years of age who had been exposed to this class of collective political traumas was related to perceived social support, personal assumptions related to the World, psychological resilience and menthal symptoms variables. This evaluated by using `An Growth İnventory After Trauma`, `Multi-Dimensional Perceived Social Support Scale, `Scale Of Assumptions Related To The World`, `Short Psychological Robustness Scale` and `SCL-90- R Symptom Checklist ` with 324 people who living in Yüksekova district of Hakkari and exposed to multiple traumasData were analyzed with Multiple Linear Regression Analyses. Multiple linear regression analysis conducted within the research showed that the predictions of the world, predicted social support and the level of menthal symptoms were predictors of post-traumatic growth. According to the regression analysis findings, it is determined that the most powerful predictor of posttraumatic growth is the assumptions about the world. According to the results of Independent Groups t-Test conducted to compare to compare the averages of scales according to the traumatic type of experience, it was determined that the menthal symptom levels of the participants who had torture experience were higher. The level of psychological symptoms and psychological resilience of the participants with incarceration experience were higher. According to the results of the One-Way Analysis Of Variance, it was determined that there is a difference between the perceived social support, psychological resilience and the psychological symptom levels of the participants depending on their income levels. It was determined that there was a difference between perceived social support, psychological stability and psychological symptom levels according to education level. The findings are discussed in the light of the related literature and some suggestions are presented.Key Words: Trauma, Traumatic Event, Collective Political Trauma, Posttraumatic Growth, Psychological Resilience, Perceived Social Support