Genç yetişkin ve yaşlı bireylerde algılanan sosyal destek ve otobiyografik bellek işlevlerinin, otobiyografik bellek özellikleriyle ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı genç yetişkin ve yaşlı bireylerde otobiyografik bellek özelliklerinin gelişimsel farklılıklarını incelemektir. Ayrıca algılanan sosyal desteğin ve otobiyografik bellek işlevlerinin otobiyografik bellek özellikleri ile arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Belleğin gerçekliği birebir kaydeden bir kayıt cihazı olmadığını vurgulayan kuramsal yaklaşımların etkisiyle, otobiyografik bellek özellikleri birçok sosyokültürel değişkenle birlikte incelenmiştir. Bu araştırmada aileden ve arkadaştan algılanan sosyal desteğin otobiyografik bellek özellikleri ile olan ilişkisi incelenmiştir. Araştırmaya İzmir'de yaşayan 20-35 yaş arası 85 genç ve 65-94 yaş arası 85 yaşlı olmak üzere 170 yetişkin katılmıştır. Katılımcılardan 'aile' ve 'arkadaşlar' ile ilgili hatırladıkları otobiyografik anıları istenmiştir. Araştırma bulgularına göre, yaşlı bireyler her iki anıyı da gençlere oranla daha net hatırlamaktadırlar. Aileden algılanan sosyal desteğin aile anısının detay düzeyi ve netliğiyle pozitif ilişkili olduğu bulunurken, arkadaştan algılanan sosyal desteği yüksek olan bireylerin arkadaş anılarını özgül ve daha erken yaşlardan hatırladığı görülmüştür. Elde edilen bulgular bu konuda daha önceden yürütülmüş araştırmalar ışığında tartışılmıştır. Gelecekte çocukluk ve ergenlik dönemi örneklemlerinin de dâhil edildiği kesitsel ya da boylamsal araştırmaların alanyazın için oldukça değerli olacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: otobiyografik bellek, algılanan sosyal destek, otobiyografik bellek işlevleri, genç yetişkin, yaşlı

The aim of this study is to investigate the developmental differences of autobiographical memory characteristics in young adults and elderly individuals. It is also to investigate the relationship between perceived social support and autobiographical memory functions with autobiographical memory characteristics. Under the influence of theoretical approaches that emphasize the fact that memory is not a recording device which tapes every single detail precisely; the autobiographical memory characteristics were examined with various sociocultural variables. In this study, the relationship between perceived social support from family and friends as a social variable with the autobiographical memory characteristics were examined. Young adults (n = 85) and old (n = 85) participants retrieved their autobiographical memories in response to the cue words family and friends. According to the findings of the study, both family and friends narratives of older participants were more vivid than young adults' narratives. While the perceived social support from family was found to be positively related to the level of detail and clarity of the family narrative, the perceived social support from the friends was found to be related to the age of memory and specificity of friends memory.The findings were discussed in the light of previous researches. In the future, cross-sectional or longitudinal studies including childhood and adolescence samples are considered to be very valuable for the literature. Keywords: autobiographical memory, perceived social support, functions of autobiographical memory, young adults, elderly