İbn Battûta`nın zihin haritaları

Abstract

İbn Battûta'nın Zihin Haritaları tezi, merkeze seyahatname metnini yerleştirip seyahatname olgusundan ziyade seyyaha odaklanılarak seyyahın zihin dünyasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Seyahatname metninin, seyyahın zihin haritaları şeklinde de okunabileceği ortaya konmaya çalışılmıştır. Elimizdeki seyahatname seyyahın otuz yıla yakın bir zaman dilimindeki gezilerinin toplamıdır. Metinde anlatılanlar, seyyahın zihin süzgecinden geçerek, ayıklanarak oluşturulmuştur. Eğer bu gezileri aynı dönemde, İbn Battûta değil de başkası yapsaydı, o kişinin zihin dünyasındaki haritalara göre daha farklı bir seyahatname ortaya çıkacaktı; çünkü aidiyeti, dini, coğrafyası, birikimi, inanışları farklı bir seyyah, daha farklı bakış açıları ve kurgusal boyut ile metnini süzerek oluşturacaktı. Seyahatnameyi anlamlandırmanın yolu, seyahatnameyi vücuda getiren kişinin yani İbn Battûta karakterininin ete kemiğe büründürülerek onun amaçlarının (sufî olma), birikiminin, inancının, zihin alışkanlıklarının gözler önüne serilmesinde yatmaktadır. İbn Battûta, yolculuk boyunca gelişir ve boyut kazanır; böylece karakterize olur. Yol, seyyahı eğitir, olgunlaştırır; bunun sonucunda da tekâmüle ulaştırır. Göreli anlamlar ihtiva eden zihin kavramı, dünyayla veya yaşananlarla eşitlenip bir `ayna` olarak nitelendirilebilir. Seyahatname için de `seyyahın zihninden, o geziye dair dünya deneyimlerinin yansımasıdır,` çıkarımına ulaşılabilir. Seyyahın Maliki mezhebinden Sünni bir Müslüman oluşu, sufî erginlenlenme tasavvuru, ilmi birikimi ile donanımı ve kişiliği bu tezin merhalelerini oluşturmuştur. Bu tezle, seyyahın, seyahatnamenin bir metin olarak ortaya konmasındaki belirleyiciliği, önemi vurgulanmış; ayrıca seyahatnamenin seyyahın zihin haritaları çerçevesinden, farklı bir bakış açısıyla yeniden okunabileceği ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: seyahat, seyyah, zihin, tasavvuf, din, karakter, kurgu, bellek

Ibn Battûta's 'Mind Maps' thesis aims to reveal the world of the mind of the traveler by foregrounding the travelogue and focusing on the traveler rather than the phenomenon of travel time. The text of the travelogue can be read in the form of mind maps of the traveler. The travelogue we have in this case is the sum of the journeys of Ibn Battuta in a period of close to thirty years. What is described in the text, the traveler through the mind filter, was created by a process of extraction. During the same period, if someone else had become Ibn Battuta, he would have revealed a different travelogue than that of the mind world. It would have formed its belonging, religion, geography, accumulation, and beliefs through a different traveler, with different perspectives and fictional dimensions filtering the text. The way to make sense of the travel book therefore is to create the character of Ibn Battûta; so, the purpose of the traveler (Sufi) is accumulation, belief, mind to show habits. Ibn Battuta develops throughout the journey and gains dimension, thus it is characterized. The way trains the traveler, who matures as a result of his road. The concept of mind with different meanings can be equated with the world or with life and can be described as a mirror. It can be said that the travel book is the reflection of the traveler's world, world experience and travel. Seyyah 's being a Sunni Muslim from the Maliki denomination, the conception of Sufism, scientific knowledge, and personality formed the steps of this thesis. In sum this thesis emphasizes the importance of the traveler in exposing the travelogue as a text and from the mind maps of the traveler, revealing that the journey could be read again from a different perspective by characterizing the traveler.Keywords: travel, traveler, mind, sufism, religion, character, fiction, memory