History of chemistry in ancient Turks

Abstract

Çalışmanın konusu, bilim ve bilim tarihi çerçevesi içinde kimyanın gelişimi üzerinden Uygur devletine kadar Kadim Türklerin kimya uygulamalarıdır. Öncelikle bilimin anlamının, sınırlarının ve bilim olarak neyin anlaşıldığının tartışılması, sonrasında bir bilim alanı olarak kimyanın buradaki özel yeri ve kendi tarihi incelenmiş ve sonuçta Eski Türklerin yaşayışlarının da günümüzde geliştirilen ve doğrudan doğruya kimya biliminin konusu ve malzemesi olan uygulamaların katkılarıyla bu halkın geçmişte yaptıkları bir çerçeveye yerleştirilmeye çalışılmıştır. Kaynakların ve çalışma koşullarının bir sonucu olarak özellikle beslenmeleri ki bu doğrudan çizgisel bir tarih inşaasını tartışmak adına gereken bir göçebelik-yerleşiklik çözümlemesi amacıyla kullanılmış, demircilik faaliyetleri de özellikle komşuları ile ilişkileri de üzerinden SEM,EDS gibi analizlerle desteklenilmeye çalışılmıştır. Kullanılan bir takım metotlarla da ilgili bilgiler verilmiştir. Sonuçlar, Türklerin yaşadıkları bölgelerde yapılan izotop analizleri sonucunda yerleşiklik bulgularına ulaşıldığını göstermiş, demircilik alanında ise coğrafyanın ve bölgenin zaman zaman demir üretim yöntemlerine etki ettiği gibi, nüfusun da bu konuda etkisi olabileceğini göstermiştir. Kaynakların yetersiz göründüğü Kadim Türklerin tarihi ile ilgili daha sistematik izotop analizleri, SEM,EDS analizlerinin yapılması, karanlıkta kalan bir takım meseleleri aydınlatabilir. Anahtar Kelimeler: Kimya, Eski Türkler, Bilim, Bilim Tarihi, Demircilik

The subject of the study is the chemistry applications of the ancient Turks up to the Uighur state through the development of chemistry within the framework of science and history of science. Firstly, the meaning of science, the limits and the understanding of what is understood as a science, then the special place of chemistry as a field of science and its history is examined, and as a result of the development of the history of the Ancient Turks and the material that today is directly applied to the framework of the application of this science and the material of the people in the past tried to be placed. As a consequence of resources and working conditions, they are specifically used for the purposes of a nomadic-settlement analysis, which is necessary to discuss the construction of a direct linear history. The blacksmithing activities were supported by analyzes such as SEM and EDS, especially through its relations with its neighbors. Information is also given about a number of methods used. The results showed that settlement findings were reached as a result of the isotope analyzes conducted in the regions where Turks lived, and that in the area of blacksmithing, the population and the region could have an impact on the iron production methods as well. More systematic isotope analyzes, SEM and EDS analyzes on the history of the ancient Turks, where the sources seem insufficient, can illuminate a number of issues that remain in the dark.Key words: chemistry, AncientTturks, science, history of science, ironrworking