Medeni usul hukuku bakımından belge ve adi senette sahtelik iddiası

Abstract

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle medeni usul hukukunda senetten daha genel bir kapsamı bulunan belge kavramı kabul edilmiştir. Belge, çeşitli hukuk alanları bakımından farklı unsurlara sahip bir delildir. Belgenin bir türü olan ve kesin delil niteliği bulunan senet de önemli bir ispat aracıdır. Sahtelik iddiasının ileri sürülmesiyle kesin delil niteliği ortadan kalkacak olan senet bakımından bu iddianın ileri sürülmesi, etkileri ve sonuçları önemlidir. Bu kapsamda belge ve senetlere yönelik sahtelik iddiası üzerinde durulması gereken bir konudur. Çalışmanın birinci bölümünde kavramlar konusu üzerinde durulmuştur. HMK'da yer alan belge kavramı, Türk Ceza Kanunu ve Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'ndaki belge kavramlarıyla karşılaştırılarak açıklanmaktadır. Kavramlar bölümünde, belgenin türlerinden biri olan senet kavramı doktrinde kabul edilen tanımlarıyla ve unsurlarıyla birlikte açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümde, aksi ispat oluncaya kadar geçerli belge (senet) ve sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli belge (senet) kavramlarının HMK'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte anlam kazanıp kazanmadığı konusu incelenmektedir. Yazı ve imzanın inkârı ile sahteliğin ileri sürülmesi kavramlarının aynı konuyu ifade edip etmediği ve sahtelik iddiasının gelişim süreciyle birlikte sahtelik iddiasının hukuki niteliği konusu birinci bölümde incelenmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, sahtelik iddiasının belge ve senet türleri bakımından kapsamı ve sahtelik iddiasının ileri sürülmesiyle birlikte ortaya çıkan etkileri incelenerek, uygulamada sıklıkla karşılaşılan sahtelik türlerini açıklanmaktadır. Sahtelik iddiasının ön sorun olarak ileri sürülmesi ve sahtelik davası açılarak ileri sürülmesi bakımından ortaya çıkan etkiler ve sahtelik iddiasının re'sen dikkate alınıp alınamayacağı konuları üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise, sahtelik iddiasının belge ve senet türleri açısından nasıl inceleneceği, yapılacak inceleme sonucunda mahkemenin verebileceği kararlar açıklanmıştır. Birden fazla yargılamaya konu olabilecek sahtelik iddiası bakımından sahtelik incelemesi sonucunda verilecek olan kararların diğer yargılamalara etkileri ve sahteliği mahkemece sabit olan senet başka bir yargılamada karara esas alınmışsa; bu yargılama için yargılamanın iadesi sebebi teşkil etmesi konuları incelenmektedir.

With the entry into force of the Civil Procedure Code, the concept of records and documents, which has a more general scope than deeds, was adopted. The records and documents is an evidence with different elements in terms of various legal fields. The deed, which is a kind of the records and documents and which has the definitive evidence nature, is an important proofing tool. The effects and the results of the falsity claims are important in terms of the deed, which will be eliminated as the definitive evidence with the assertion of fraud. In this context, the allegation of falsity of records and documents and deeds is an issue that needs to be addressed.In the first chapter, the concepts are discussed. The concept of the records and documents regulated in the Civil Procedure Code is explained by comparing the concept of the document regulated in the Turkish Penal Code and the Right to Information Act. The concept of deed is clarified with the accepted definitions and elements in the doctrine. In addition, both of the concepts of the current documents (deed) until the proof of falsity and the valid documents (deed) until the proof are discussed. Besides the concepts of denial of the letter and signature and the concepts of claim of falsity and the legal nature of the claim of falsity are clarified. In the second chapter of the thesis, the scope of falsity claims in terms of the types of records and documents and promissory types are explained. Moreover, the effects of counterfeiting claims and the types of frauds that are frequently encountered in practice are explained. In this context, the implications of counterfeiting as a preliminary question or the effects on account of alleged fraud case and whether the allegation of falsity can be taken into consideration without any claims are discussed. In the third and last chapter of the thesis, it is explained how the falsity claim shall be examined in terms of the records and documents and promissory types besides the effects of the decisions to be taken as a result of the falsity investigation. In addition, the situations considered as reason for the extradition of the proceedings after the court's decision based on falsity claims are examined.