Erkek sağlık çalışanlarının eşlerine gebelik, jinekolojik muayene ve meme sağlığı kontrollerindeki destekleri

Abstract

Giriş ve Amaç: Kadın sağlığının korunması ve sürdürülmesinde düzenli yapılan taramaların önemi oldukça büyüktür. Gebelik muayeneleri; gebelik sürecinin problemsiz geçmesinde, sağlıklı doğum yapmada ve anne-bebek sağlığının korunmasında, jinekolojik muayeneler; kanserlerin, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE) ve jinekolojik rahatsızlıkların tespitinde, meme muayeneleri ise mortalite oranı yüksek olan meme kanserlerinin tespitinde büyük öneme sahiptir. Sağlıklı bir aile yapısı eşlerin her ihtiyaç duyduklarında birbirlerine destek olmaları temeline dayanmaktadır. Eş desteği alan çiftlerin evlilik uyumu, evlilik doyumu daha yüksek, sorunlarla başetme mekanizmaları daha güçlü, depresyon yaşama ihtimalleri daha düşük, pozitif düşünme oranları daha yüksektir. Bu çalışmada taramaların önemi hakkında bilgi sahibi olan erkek sağlık çalışanlarının, kadın sağlığının büyük parçası olan sağlık taramalarındaki etkisi, muayenelerde eşlerinin yanında bulunma durumu, muayene yaptırmadaki destekleri araştırılmak istenmiştir.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemi, İstanbul GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi'nde çalışan hekim, sağlık teknisyeni ve hasta bakıcılardan oluşan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden, evli 176 erkek sağlık çalışanından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan veri toplama formu kullanılmıştır. Veriler; SPSS 20.0 programında, tanımlayıcı istatistiksel analizler (sayı, yüzde) ve Ki Kare testi kullanılarak, %95'lik güven aralığında ve p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Erkek sağlık çalışanlarının %69.9'unun eşinin üreme sağlığı kontrollerini kendi çalıştığı kurumda yaptırdığı, %83'ünün bu kontrolleri yaptırmak için tanıdık hekimleri tercih ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların %57.4'ünün erkek sağlık çalışanı olan eşlerinin üreme sağlığı kontrollerinde yanlarında bulunduğu ve %93'ünün eşi ile eşinin üreme sağlığı problemleri hakkında konuşabildiği tespit edilmiştir. Gebelik, jinekolojik ve meme muayeneleri hakkında bilgi ve eğitim alma durumunun, hekim eşlerinde, maddi gelir düzeyi yüksek olanlarda ve kamu kurumunda çalışan eşlerde yüksek olduğu, kadınların yaşı arttıkça gebelik, jinekolojik ve meme muayeneleri hakkında eğitim alma durumlarının azaldığı, yeni evli erkek sağlık çalışanı eşlerinin gebelik muayeneleri hakkında eğitim alma oranlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Eş ile gebelik, jinekolojik ve meme muayeneleri hakkında konuşma durumunun hekimlerde yüksek, maddi geliri düşük olanlarda düşük olduğu belirlenmiştir. Eş yaşının ilerlemesi ile eşlerin gebelik ve jinekolojik muayeneler hakkında konuşabilme oranlarının azaldığı tespit edilmiştir. Teknisyenlerin eşleriyle meme ve jinekolojik muayene yaptırma konusunda daha fazla konuşabildiği saptanmıştır. 40 yaş ve üzeri erkek sağlık çalışanlarının eşleri ile gebelik ve jinekolojik muayene yaptırma konusunda daha az konuştuğu bulunmuştur. Eşler arasında meme muayenesi yaptırma hakkında konuşma durumu yeni evli çiftlerde daha yüksek, maddi geliri düşük olan erkek sağlık çalışanlarında ise daha düşük olarak tespit edilmiştir. Gebelik, jinekolojik ve meme muayenelerinde eşin yanında bulunma durumu gelir düzeyi düşük olan erkek sağlık çalışanı grubunda daha düşük bulunmuştur. Gebelik, jinekolojik ve meme muayenelerinde teknisyenlerin ve 30-39 yaş grubunun eşlerine manevi destek gösterme oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Gebelik ve jinekolojik muayene yaptırmak için eşinden en fazla destek gören kadınların 30-39 yaş grubunda olduğu belirlenmiştir.Sonuç ve Öneriler:Erkeklere, özellikle sağlık çalışanı olanlara, eş desteğinin önemi hakkında eğitimler düzenlenmesi, bu çalışmanın daha geniş kapsamlı gruplarda ve her iki cinsiyeti de kapsayacak şekilde yapılması, kadınların eş desteğine ihtiyaç duyduğu tıbbi işlemlerde eşlerinin yanlarında bulunmalarını sağlayacak hastane politikalarının geliştirilmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Sağlık çalışanı, Gebelik muayenesi, Jinekolojik muayene, Meme muayenesi, Eş desteği

Introduction and Aim: Screening tests and examinations committed on regular basis have a great importance on protection and sustainment of women health. Clinical pregnancy examinations have a crucial role on allowing pregnancy processes to continue without any complications and delivering a healthy birth and protecting maternal and infant health care, gynecologic examinations are crucial on detecting sexually transmitted diseases, gynecologic sicknesses and tumors. Breast examinations have a great importance on the evaluation of breast tumors which have high mortality rates. A healthy family structure is based on the ground of couples supporting one another whenever they require. Married couples receiving spousal support have higher martial adjustment and martial satisfaction, stronger coping mechanisms for the problems, low possibility for having depression and having higher rates for positive thinking. In this study, the main intention is to research the effects of the male health professionals –who are acknowledged on importance of screening- on women's health screening, their status of presence within the examinations next to their wives and the support they give to have these examinations.Materials and methods: The sample of the study consist of 176 married male health professionals admitted to participate the study voluntarily and working at the GATA Haydarpasa Training Hospital, Istanbul as doctor, medical technician and nursing staffs. A data gathering form, prepared by the researcher is used for gathering the data. Data were evaluated in SPSS 20.0 program, descriptive statistical analyses (number, percent) Pearson Chi-Square Analysis with %95 trust interval, p<0.05 meaning level.Results: The research showed that; %69.9 of the male health professionals made their wives' reproductive health controls at the organisation where they work, %83 of them prefer acquaintance medical doctor for their wives' health controls. %57.4 of the male health professionals were accompanied by their wives on their reproductive health controls and it is detected that %93 of these wives could speak with their husbands on their reproductive health problems. The knowledge and the educational status about pregnancy, gynecologic and breast examinations were detected high in doctor spouses, those with high income levels and those working at goverment institutions. It was conducted that as the age of wives are increasing, the education status on pregnancy, gynecologic and breast examinations were decreasing. Also detected was that recently married participant wives ratio on education status on pregnancy were higher than the other groups. Talking about pregnancy, gynecologic and breast examinations with their wives were determined high in the group of doctor participants, on the other hand was lower in the group of low incomed participants. The spousal ability to talk about pregnancy and gynecological examinations were identified as decreasing parallel to the increasing age of the wives. It was determined that medical technicians could talk more about breast and gynecological examinations with their wives. The participants above 40 years of age are conducted to be talking less about pregnancy and gynecological examinations with their wives. Talking about breast examination among couples was detected higher on recently married couples and found low on the low incomed participant group. The presence of the participants on the examinations of their wives was found lower in participant groups with low income. The ratio of the moral support level on pregnancy, gynecologic and breast examinations was detected high in the medical technician group and the 30-39 age group of participants. It has been determined that women who receive the most support from the spouse for pregnancy and gynecological examination are in the 30-39 age group.Conclusion and recommendations: It is proposed to develop hospital policies to ensure that providing the spousal support when it's needed for women during the medical procedures. It also advised, to organize educational trainings on the importance of spousal support to men and especially to male health professionals, and to conduct this study in a wider range of groups and to cover both genders.Key words: Health professionals, Pregnancy examination, Gynecologic examination, Breast examination, Spousal support