Toprak gazında, radon konsantrasyonu ölçümlerinde derinlik, toprak nemi parametrelerine göre değişimin incelenmesi ve hesaplamalar için kompüter programı geliştirilmesi

Abstract

ÖZET Yeraltı uranyum yataklarının keşif çalışmalarında uygulanan yöntemlerden birisi toprak gazında radon ölçüm, leridir. Yapılan birçok çalışmalarda, toprak gazmdaki Radon anomalileri ile gömülü uranyum yatakları arasında bir korelasyon olduğu görülmüştür. Radonun `J-238 bozu num serisi ortalarında yer alması ve asal bir gaz oluşu radon araştırmalarının nedenini oluşturur. Yeraltından, difüzyon ve konveksiyon mekanizmalarının çalışması ile yüzeye doğru göç,, eden radon, üst düzey toprak atmosferi ne karışır ve yoğunluk oluşturur. Bu yoğunluk ile yeral ti uranyum yatağı arasındaki ilişkinin belirlenmesi uran yum yatağının keşfini kolaylaştırır. Radonun yeraltından göçederek üst yüzey toprakların da yoğunluk oluşturmasında; toprak derinliği, nemi, göz_e nekliliği, yüzev atmosferindeki meteorolojik faktörler (basınç, sıcaklık, nem, rüzgar) etkindir. (Toprak gazında ki radon yoğunluğunun bu faktörlerle olan değişiminin bi linmesi alınan sonuçların daha sağlıklı değerlendirilmesi ni sağlar ? Toprak gazı radon Ölçümleri; sintilometre ile yüzey gama ölçümlerinden çok daha duyarlı ve verimlidir» Radon anomalileri yüzey gama anomalilerinden- çok daha fazla art ortam katına sahiptir ve daha yaygın ve ayrıntılı kontur haritası yapma imkânı verir. Radon anomalisinin art ortam dan 15 kat fazla olduğu bir çalışmada, yüzey gama anomali si ancak art ortamın. 3 katı olarak bulunmuştur. (Cyck,1969)