Şişe maden sularında radyum konsantrasyonu tayini ve tüketim araştırması

Abstract

ÖZET Radyum, insanların maruz kaldıkları doğal radyasyon dozuna önemli katkısı olan rad yoaktif bir elementtir. Radyum kemik arayıcı bir element olması nedeniyle kemik ve aktif ke mik yüzeylerinde depozit oluşturur. Bu nedenle içme ve özellikle de maden sularında radyoakti vite ölçümlerinin yapılması ve konsantrasyon düzeyinin saptanması insan sağlığı açısından önemlidir. Su kaynaklan arasında termal ve maden suları, içerikleri bakımından radyum konsantras yonu daha yüksek olan sulardır. Çünkü bu sular hem yeraltı ortamını yıkamış ve hemde yer kabuğunun bir çatlak bölgesinden geçen ısının etkisi ile sıcaklık kazanmıştır. Böylece daha iyi çözeltici olarak mineralli bölgeleri daha iyi yıkarlar ve daha yüksek yoğunlukta radyoaktif ele mentleri taşırlar. Bu tez çalışmasında, Ege Bölgesinde toplamı 1 1 tane olan ve ticari olarak satın alınabilen şişe maden suyu örneklerinde ve şişelenmeyen maden sularına örnek teşkil etmesi bakımından urla içmelerdeki malgaça maden suyunun kaynağından alınan örneklerdeki radyum konsantras yonları kollektör yöntemiyle ölçülmüştür. Belirlenen radyum konsantrasyonları 0,032 Bq/1 (0,X8pci/l) ile 0,359 Bq/1 (9,71 pci/1) arasında değişmektedir. Ayrıca her şişe maden suyu örneğinin tüketim araştırması yapılarak tablo halinde sunul muştur. -II-

SUMMARY Radium is a radioactive element which has a great contribution to of natural radiation that people are exposed to radium, being a bone seeking element, forms deposits on the surface of bones and active bones. For that reason, in terms of human health, it is very important that radi oactivity measurements are made and the levçl of concentration is determined in the drinking and specially in the mineral waters. Among the water resources, from the point of view of their ingredients, thermal and min eral waters are the waters having higher concentration of radium. These waters have both washed the undergroound and became hot owing to the heat passed through the cracks of the earth surface. Therefore, being better solvents they wash the mineralized parts better, and carry higher concentration of radioactive elements. In this thesis study, samples of eleven types of bottled mineral waters commercially and as an example of unbottled mineral water Urla içmeler Malgaça mineral waters, samples have been taken and the radium concentrations in those samples have been measured by the collector method. The radium concentrations determined change between 0,032 Bq/1 (0,88 pci/1) and 0,359 Bq/l (9,27 pci/1) Also, the consumption of each type of bottled mineral water has been investigated and the results have been given in a table. -Ill-