Talasemi majorlu ve obesiteli çocuklarda pankreas beta hücre fonksiyonu ve üriner C-peptid atılımı

Abstract

ÖZET Bu çalışmada yaşlan 5.3-18.6(1 1.3±3. 9) yıl olan 16 (6K, 10E) talasemi majorlu, yaşları 8.3-15.6(12. 1±2. 3) yıl olan 15 (7K, 8E) obesiteli ve yaşlan 5.9-1 6.9(1 2±3.6) yıl olan 1 1 (7K, 4E) normal olgu pankreas beta hücre fonksiyonları, üriner c-peptid atılımı ve bunları etkileyen faktörler açısından araştırılmıştır. Bu amaçla tüm olgulara OGTT uygulanmış, bazal ve OGTT'de alan olarak glukoz, insülin, c-peptid değerleri elde edilmiş, bölün olgularda 24 saatlik (günlük) idrarda total ÜCP, ÜCIVkg/24 s ve 24 s ÜCP/ÜKRE, kreatinin klirensi, ÜKRE/kg/24 s tayini yapılmıştır. Ayrıca talasemili olgularda tanı yaşı, kan ferritin düzeyi toplam transfüzyon sayısı, ailede diabet öyküsü ve kronik karaciğer hastalığı varlığı saplanmıştır. Talasemili 16 olgunun OGTT'deki ortalama insülin alanı normallerden anlamlı düşük bulunmuştur (p<0.05). Talasemi majorlu 4 (%25) olguda glukoz intoleransı saptanmıştır. Glukoz intoleransı olan bir olguda insülin ve c-peptid değerleri oldukça yüksek, diğerlerinde düşük olarak belirlenmiştir. Talasemili olguların OGTT'si normal olan ve olmayanları arasında bazal ve OGTT'de alan olarak insülin, c-peptid salimini, kan ferritin düzeyi, tam yaşı, toplam transfüzyon sayısı, kronik karaciğer hastalığı varlığı açısından fark saptanamamıştır (p>0.05). Obesiteli çocuklarda I (%6.6) olguda glukoz intoleransı bulunmuş, tüm obes grubta insülin ve c-peptid salınımı normallere göre yüksek olarak belirlenmiştir (p<0.05). Günlük total ÜCP atılımı obeslerde normallere göre yüksek bulunmuş, talasemik hastalar ile normal çocuklar arasında fark saptanamamıştır (p>0.05). Talasemik ve obes çocuklar ile normaller arasında ÜCP/kg/24s, 24 s ÜCP/ÜKRE, ÜKRE/kg/24s, kreatinin klirensleri bakımından fark belirlenmemiştir (p>0.05). Total ÜCP atılımı ağırlık ve bazal c-peptid değeri ile anlamlı pozitif korele bulunmuştur (p<0.05). 67Sonuçta; talasemi majorlu ve obesiteli çocuklarda pankreas beta hücre fonksiyonlarının değiştiği, günlük total ÜCP atılımının pankreas beta hücre fonksiyonlarının izlenıinde yararlı olabileceği, ancak bunları etkileyen çeşitli etkenlerin de gözönüne alınması gerektiği anlaşılmıştır. 68