Mezenkimal stromal hücrelerin crohn hastalığı modelinde inflamatuar ve proinflamatuar sitokinlere etkisi ve tedavide kullanımı

Abstract

Mezenkimal stromal hücreler (MSH), ilk olarak insan kemik iliğinden ancak daha sonraları yağ dokusu, kord kanı, fetal karaciğer, kan gibi diğer dokulardan da izole edilebilen, mezoderm kökenli, fibroblast benzeri, nadir hücre topluluklarıdır (1).İnflamatuar bağırsak hastalıkları (İBH), doğal ve adaptif immun sistemin, kommensal bakteri ve mikrobiyal ürünleri de içeren birçok normal öğeye karşı kontrol dışı reaksiyonu ile giden hastalıklarıdır. Crohn hastalığı ve deneysel kolit modelinde bağırsakta, lamina propriada artmış hücre aktivasyonu vardır. T hücre ekspresyonu olur. T hücre fonksiyonları artması sonucu T hücre sitokinleri artar.Artan sitokinler, proteaz ve reaktif oksijen metabolitleri mukozada immun hasara yol açar. Inflamatuar hastalığın tedavisinde, artan immun cevabın ve ilgili sitokinlerin baskılanması hedeflenir. Günümüzde, steroid, mesalamin ve azatiyopürin gibi tedaviler bu amaçla kullanılmaktadır. Güncel tedavi, inflamatuar cevabı baskılamak ve kontrolsüz inflamasyon ile oluşan sekelin tedavisinden ibarettir. Bu hali ile mevcut tedavilerin hastalığın önlemesi veya tamamen medikal tedavisiz izlemi sağlaması mümkün değildir.MSH ise immun sistemi, özellikle T hücre başta olmak üzere, birden fazla noktada ve hücresel düzeyde suprese etmekte, inflamatuar sitokin salınımını ve antijen sunan hücreleri inhibe etmekte, direkt kendisinden olmasa da aktive ettiği hücrelerden antiinflamatuar sitokinlerin salınımını sağlamaktadır. Bu hücrelerin etkileri immun sistem kaskadının daha uç bölgelerindeki noktalardadır. İmmunsupresif etki daha potent ve aynı zamanda daha spesifik olduğu için yan etki potansiyeli de daha az gibi görünmektedir. Bunun yanında mevcut tedavilere olan bir üstünlüğü de intravenöz ya da intraperitoneal verildikten kısa bir zaman sonra hasarlı dokuya yerleşip rejeneratif özelliği olmasıdır.Literatürde Crohn hastalığında steroid ve mesalazin tedavisinin kullanımı ile ilgili pek çok çalışma ve MSH kullanımı ile ilgili sayılı çalışma yer almaktadır. Crohn hastalığında MSH ile steroid ve mesalazinin birlikte kullanımını veya bu tedavileri kıyaslayan bir çalışma henüz bulunmamaktadır. Bizler immunsupresif ve rejeneratif özelliklerinden faydalanarak, MSH'in inflamatuar bağırsak hastalıklarındaki teropötik potansiyelini ve MSH ile steroid ve mesalazin tedavilerinin birlikte kullanımı ve birbirleri arasında kıyaslama yapmayı amaçladık.Çalışmamızda patolojik incelemedeki kesitlerde saptanan kolit skoru ve serum IL-10 düzeyi baz alınarak MSH verilen gruplarda kolit skoru daha düşük ve serum IL-10 düzeyini daha yüksek olma eğiliminde olduğunu gördük.MSH, Crohn hastalığı tedavisinde etkili bir tedavi potansiyeli taşımaktadır. Steroid ile birlikte kullanılması tedavi yanıtını artırıcı etkisi olduğu düşünülebilinir. Ancak insan tedavisinde kullanılabilmesi için, MSH ile ilgili; etki mekanizmaları, güvenilirlikleri ve yan etkileri ile ilgili yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.

MSC has a potential in therapy in Crohn Disease. Steroid seems to rise this effect of MSC. There are more investigations to learn mechanisms, effect and safety of MSC.