Hemodiyaliz hastalarında kemik mineral bozuklukları ve vitamin D reseptör polimorfizmi ilişkisi

Abstract

Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı- Kemik Mineral Bozuklukları (KBH-KMB), kronik böbrek yetmezliğinin erken evrelerinde başlayarak renal replasman tedavileri sırasında da farklı şekillerde devam eder. Kalsiyum/PTH/Kalsitriol aksıyla ilgili çalışmalarda, SDBY hastalarında kemik ve mineral metabolizması anormalliklerinde değişik genetik faktörlerin etkili olduğu rapor edilmiştir.Amaç: Biz bu çalışmada hemodiyaliz hastalarında kemik mineral bozuklukları ve vitamin D reseptör polimorfizmi ilişkisi ve bu hasta grubunda komorbid durumlara D vitamini polimorfizminin nasıl bir etkisi olduğunu incelemeyi amaçladık.Materyal ve Metod: SDBY tanısıyla haftada 3 gün 3-5 saat süreyle hemodiyalize giren 18 yaş üstü, 105 hasta ve 18 yaşından büyük, herhangi bir malinite durumu olmayan, sağlıklı kadın ve erkek gönüllülerden oluşan 50 kişi kontrol grubu olarak belirlendi. Hastaların yaş, cinsiyet, boy ve ağırlık gibi demografik özellikleri, son dönem böbrek yetmezliğine neden olan primer hastalıkları, hemodiyaliz süreleri kaydedildi. Komorbiditeleri( HT, DM,PDH, KKH, HL), son dönem böbrek yetmezliği tanısı konulduktan sonra paratiroid adenomu gelişmesi, paratiroidektomi yapılıp yapılmadığı, kullandığı D vitamini ve türü kaydedildi.Hastaların son 1 yıl içindeki laboratuar kayıtları incelenerek; elektrolit ( Na, K, Ca, P) değerleri (son 3 aylık ortalama), BUN, Kreatinin, albumin, ALP, PTH (son 1 yıl içindeki ortalama değer), 25(OH)D düzeyleri kaydedildi. Vit D FokI reseptör polimorfizmi için genotiplendirmeleri yapıldı.Bulgular: VDR FokI polimorfizmi genotiplendirmesi sıklığı hastalarda %5.7(6) ff , %54.3 (57) FF , %39 (41) Ff ve kontrol grubunda %68 (34) FF, %32 (16) Ff, %0.0 ff bulundu. 33 kadın hastada (%26.5) ve 21 erkek hastada (%27.5) D vitamini eksikliği (<20 ng/ml )vardı. PTH düzeyleri <100, 100-450, >450 pg/ml şeklinde 3 gruba ayrıldı. PTH düzeyi >100 pg/ml olanlarda daha çok FF genotipine (55) rastlandı. Hastalarda 25(OH)D düzeylerinin dağılımı ile PTH (Paratiroid Hormon) düzeylerinin dağılımı karşılaştırıldığında en yüksek PTH düzeyleri 25(OH) D düzeyi <20 ng/ml olan hasta grubunda bulundu. En fazla 25(OH)D eksikliği (<20 ng/ml) FF genotipine (43) sahip olanlardaydı.Sonuç: Çalışmamızda hemodiyalize giren son dönem böbrek yetmezlikli hastalarda kemik mineral bozuklukları ve D vitamini FokI reseptör polimofizmi arasında anlamlı bir ilişki saptanmadığı gibi ve aynı hasta grubunda komorbid durumlara D vitamini FokI reseptör polimofizmi ilişkisinin olmadığı tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Vit D FokI Reseptör Polimorfizmi, Kronik böbrek yetmezliği, Kalsiyum, Fosfor, D Vitamini

Chronic Renal Failure-Mineral bone Disorders occur at early stages of renal failure and continues in different forms during renal replacement therapy. Association studies related to the Calcium/PTH/Calcitriol axis indicate that genetic factors may be responsible for interindividual variability in the occurrence and severity of bone and mineral metabolism abnormalities among ESRD patients.Aim: We aimed that, to analyse the association of mineral bone defects at hemodialysis patients with Vitamin D receptor polymorphism and the effects of vitamin D receptor polymorphism on the comorbid diseases with these ESRD patients.Materials and Methods: 100 ESRD patients >18 years old undergoing hemodialysis for a three times a week for 3-5 hours and 50 voluntary, healty man and women with have no malignancy were as a control study determined. Demographic features like age, gender, weight and height, primary diseases causes ESRD and hemodilaysis durations were recorded.Comorbidities (HT, DM,PDH,KVH,HL), parathyroid adenomas, parathyroidectomy, and types of D vit used recorded. Electrolite (Na, K, ca, P) levels (average of the last 3 months), BUN, creatinin, albumin, ALP, PTH levels; avarage of the last 1 year, 25(OH)D levels recorded. Vitamin D FokI receptor polymorphism genotypings were studied.Results: VDR FokI polymorphism genotype frequencies in the patient population were %5.7(6) ff , %54.3 (57) FF, %39 (41) Ff and 68% FF, 32% Ff, 0.0% ff in a healthy control population. Vitamin D deficiency (<20 ng/ml ) was detected in 33 female patients (26,5%) and 21 male patients (27,5%). PTH levels were seperated three groups as <100, 100-450, >450 pg/ml. The patient group with PTH level >100 pg/ml has the most FF genotype(55).We compared 25(OH)D levels disribution with PTH levels disribution and detected that highest PTH levels were with 25(OH)D deficiency (<20 ng/ml) group. And also most of 25(OH) deficiency (<20 ng/ml) was with FF genotype(43).Conclusions: The occurrence of PTH levels (100 pg/ml) more in FF genotype suggest that FokI polymorphisms of the VDR gene may determine parathyroid response in CRF patients. However this hypoesis should be support wih well organized, large-scale studies.Keywords: Vit D FokI Receptor Polimorphism, Chronic renal failure, Calcium, Phosphorus,Vitamin D