Besin alerjisi tanılı hastaların klinik ve demografik özellikleri ile annelerin karşılaştığı zorluklar, annelerin anksiyete ve depresyon durumları

Abstract

Amaç: Bu çalışmada hastanemiz pediatrik alerji ve immünoloji ile pediatrik gastroenteroloji polikliniğine başvuran besin alerjisi tanısı almış çocukların klinik ve demografik özellikleri ile ailelerinin besin alerjisi ile ilgili farkındalığı, acil durumlarda ne yapmaları gerektiği konusundaki bilgileri, gündelik hayatta yaşadıkları zorluklar ile annelere verilen anketlerle annelerin depresyon ve anksiyete durumlarının araştırılması amaçlanmıştır.Materyal ve Metod: Bu çalışma 2014-2016 yılları arasında Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı alerji ve immünoloji ile gastroenteroloji polikliniğinde besin alerjisi tanısı alan, halen alerjisi olduğu besine karşı diyet yapan hastaların, dosyaları incelenerek yapıldı. 114 hastanın annelerine anket ile ilgili bilgi verildi; gönüllü olan 51 annenin çocuklarının besin alerjisiyle ilgili yaşadıkları zorluklar, Stai 1-Stai 2 anksiyete ölçeği ve Beck depresyon ölçeği uygulandı. Besin alerjisi olmayan 51 tane kontrol grubu hastasının annesine de anksiyete ve depresyon ölçeklerini içeren anketler uygulandı.Bulgular: Çalışmaya alınan 114 olgunun 45 (%39,5)'i kız, 69 (%60,5)'u erkekti. 114 olgunun 51'nin annesi ankete katıldı. Olgular 0-1 yaş, 1-2 yaş, 2-4 yaş, 4-6 yaş, 6-8 yaş, 8 yaş üstü olmak üzere altı gruba ayrıldı. Olguların % 7' si (n=8) 0- 1 yaş arasında, % 20,2 'si (n=23) 1-2 yaş arasında, %39,5'i (n=45) 2-4 arasında, %24,6'ı (n=28) 4-6 yaş arasında, %2,6'sı (n=3) 6-8 yaş arasında, %6,1'i (n=7) 8 yaşından büyüktü. Olguların çoğu 2-4 yaş arasındaydı. Annelerine anket yapılanların, vaka grubu 21'i (%41,2) kız, 30'u (%58,2) erkek, kontrol grubunun da 21'i (%41,2) kız, 30'u (%58,2) erkek'ti. Olgularda tespit edilen en sık besin alerjisi süt % 60,5, ikinci sıklıkta yumurta % 47,4, üçüncü sıklıkta fıstık (% 21,9) olup, çocukların %51,8 'inde çoklu besin alerjisi tespit edildi. İnek sütü alerjisine eşlik eden en sık alerjen %24 oranla yumurtaydı. En sık başvuru nedeni %57 cilt bulguları (atopik dermatit ve/veya ürtiker), ikinci sıklıkta %23,7 oranında gastrointestinal sistem (proktokolit, kusma) bulgularıydı. Olguların semptomlarının olduğu dönemde 54'üne (%47,7) antihistaminik tedavi uygulanmıştı. Aile öyküsünde olguların %37,7'sinin birinci derece akrabalarında alerjik bir hastalık vardı. Besin alerjili olgulardan 51 çocuğun annesinin durumluluk ve süreklilik (stai1-2) anksiyete puanları, besin alerjisi olmayan 51 çocuğun annesinden yüksekti. Besin alerjili olgulardan 51 çocuğun annesinin depresyon ölçeği puanları kontrol grubundan yüksekti. Anksiyetesi olan annelerin %30'unun mesleki kariyeri, %39'unun sosyal hayatı, %45,1'inin ekonomisi olumsuz etkilenmişti. Depresyonu olan annelerin %37,2'sinin ailecek yapılan etkinliklere katılması olumsuz etkilenip, %23,5'unun eşiyle aralarında soruna neden olmuştu. Anksiyetesi ve depresyonu olan annelerin %45,1'i çocuğunu anaokuluna veya kreşe gönderememişti.Sonuç: En sık görülen besin alerjisi inek sütü olup, bunu yumurta alerjisi izlemektedir. Fıstık alerjisi sıklığı artmaktadır. 2-4 yaş aralığında cilt bulgularıyla gelen çocuklarda besin alerjisi akılda tutulmalıdır. Besin alerjili çocukların annelerinin gündelik hayatı zor geçmektedir, çocuklarını dışarda yemeğe, pikniğe ve okula gönderirken endişelenmektedirler. Besin alerjili çocukların anneleri sağlıklı çocuklarının annelerine göre daha anksiyetik ve depresiftir. Sosyal hayatları ve mesleki kariyerleri olumsuz etkilenmektedir.

Aim: We aimed to search; the clinical and demographical characteristics of children who have been diagnosed with food allergy by pediatric allergy and pediatric gastroenterology clinics; the awareness of the families about food allergy; the families knowledge about allergic life threatening events; the daily problems the families are experiencing; and to investigate the mother's depression and anxiety by a questionnaire.Methods: This study is done between 2014 and 2016 in Yeditepe University Medical Faculty Departments of Pediatric Allergy and Pediatric Gastroenterology, to the children who have been following for food allergy and who were still on diet to the allergen food by evaluating the data from the patient files retrospectively. Among 114 patients with allergy 51 mothers fulfilled STAI-1 and STAI-2 questionnaries and Beck's depression scale. There were 51 children with food allergy, their mothers fulfilled the questionnaire. There were 51 children in the control group and their mother also fulfilled the questionnaire.Results: Among 114 children with food allergy 45 (39.5%) were girls and 69 (60,5%) were boys. The cases were divided into 6 groups, 0-1 years old, 1-2 years old, 2-4 years old, 4-6 years old, 6-8 years old and older than 8 years old. Among all cases 7% were (n=8) 0-1 years old, 20,2 % were (n=23) 1-2 years old, 39,5% were (n=45) 2-4 years old, 24,6%were (n=28) 4-6 years old, 2,6% were (n=3) 6-8 years old, 6,1% were (n=7) older than 8 years. Most of the patients were aged between 2-4 years. 54 mothers of those 114 children fulfilled the questionnaire and among those 54 mothers 21 children (41,2%) were girls and 30 (58,2%) were boys. The most frequent food allergy was as follows: cow's milk 60,5%, egg 47,4%, peanut 21,9% and multiple food allergy 51,8% respectively. The most frequent allergen accompanying cow's milk was egg 24%. The most common complaint was cutaneous symptoms ( atopic dermatit and/or urticarial) (57%), and the second was gastrointestinal system symtoms (proctokolitis,vomiting) (23,7%). Antihistaminic drugs were used to 54 (47,7%) of the patients while the patients were symptomatic. When the family history was taken 37,7% of the patients' first degree relatives had an allergic disease. STAI 1 and 2 anxiety points were higher among 51 mothers having children with food allergy when compared to the 51 mothers having children without any food allergy. Mothers with children with food allergy who fulfilled Becks depression scale had higher points than control group.Professional carrier of 30%, social life 39% and economic status of 45,1% was effected among mothers having anxiety. 37,2% of mothers with anxiety had difficulty attending family activitiesand 23,5% had problems with her partner because of the child's health problems. 45,1% of mothers having either anxiety or depression could not send her child to school/kindergarten.Conclusion: The most frequent food allergy is cow's milk followed by egg. The frequency of peanut allergy is increasing. Food allergy should be kept in mind among children 2-4 years old who have dermatologic symptoms. Mothers having children with food allergy experience daily life difficulties, have concerns while sending their children to school, picnic or outdoor. Those mothers are more anxious and depressed and their social life and professions are negatively effected.