İskemik kökenli konjestif kalp yetersizliğinin tıbbi tedavisinde anjiyotensin konverting enzim inhibitörü (ACE-İ) ile ACE-İ ve anjiyotensin reseptör blokeri (ATRB) kombinasyon tedavisinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Kalp yetersizliği hemen hemen tüm kalp hastalıklarında görülebilen bir komplikasyon olup, tüm dünyada olduğu gibi ortalama yaşam süresinin artması ile birlikte yaşlanan toplumumuzda da önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Tedavi maliyeti oldukça yüksek ve prognozu oldukça kötü olan bu sendromun tedavisi için birçok çalışma yapılmıştır ve halen bu çalışmalar devam etmektedir. Semptomların kontrolü sağlanması, yaşam kalitesi ve süresini arttırılmasında şimdiye kadar etkinliği kanıtlanmış en önemli ilaç grubu ACE- İ'leridir. Ancak teorik bilgilerimiz, ACE-İ'lerinin bu hastalarda RAAS'i tamamen kıramadıkları yönündedir. Ayrıca dozları arttıkça ekilerinin de arttığı bilinen ACE-İ'lerini biz günlük pratiğimizde gerek hipotansiyon gerekse diğer yan etkiler nedeniyle yüksek dozlarda kullanamamaktayız. Biz, hem ACE- İ'lerinin faydalı etkilerini içeren hem de ACE-İ'lerinden başka bir yolla RAAS'ı daha yoğun bloke eden bir tedavi protokolünü oluşturmayı hedefledik. Bu çalışmada, iskemik kökenli kalp yetmezliği hastalarında tolere edilebilen en yüksek dozdaki ACE-İ (enalapril) ile düşük doz ACE-İ (enalapril) + ATRB (losartan) kombinasyonunu karşılaştırdık. Bu hastaları 6 ay boyunca her üç aylık dönemlerde anamnez, fizik bakı, EKG ve ekokardiyografi ile değerlendirdik. Bu hastalardan elde ettiğimiz sonuçlar özellikle sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu (LVEF) açısından önemliydi. Enalapril grubunda faydalı etki ilk 6 ay sonunda ortaya çıkarken, kombinasyon tedavisi alan grupta ilk 3 ay sonundaki faydalı etki anlamlı ve 6 ay sonundaki etki istatistiksel olarak çok anlamlı bulundu. Yine başlangıçta gruplar arasında fark göstermeyen sol ventrikül diyastol sonu çapı (LVED) ortalaması, enalapril grubunda zaman içinde artış gösterirken kombinasyon tedavisi alan grupta artış göstermedi. Hem 3. ay hem de 6. ay sonunda her 2 grup arasındaki LVED farkı, kombinasyon tedavisi alan grup lehine anlamlıydı. Yan etki, tolerabilite, mortalite açısından bu 6 aylık dönemde 2 grup arasında anlamlı fark saptamadık. Her ne kadar bizim çalışmamız kombinasyon tedavisinin ACE-İ tedavisine göre daha olumlu sonuçlar verdiğini gösterse de, ACE-İ kullanan hasta populasyonumuzun bu ilaçların oldukça düşük dozlarını tolere edebildiğini, yani çalışmalarda yararlı etkisi saptanmış dozlara ulaşamadığımızı göz önünde bulundurmak gerekir. Ayrıca randomizasyonun açık yapılması, açık ilaçların kullanılması, kısa takip süresi, az sayıda çalışma hastası ve çalışmanın tek merkezli olması sınırlayıcı faktörlerdir. 25