Hadis literatüründe ihtisâr yöntemi -İbn Kesîr`in İhtisâru Ulûmi`l-Hadîs`i bağlamında-

Abstract

Her disiplinin ana kaynaklarını oluşturan eserler vardır. Hadis usulünde de İbnü's-Salâh'ın Ulûmü'l-hadîs'i bu eserlerden birisidir. Hacim bakımından büyük olması ve belirli bir kesime hitap etmesi söz konusu eserden istifade etmeyi zorlaştırmış ve bu durum, eser üzerine ihtisâr ve şerh gibi çalışmaların yapılmasını gerekli hale getirmiştir. Tezimizde, İbn Kesîr'in İhtisâru ulûmi'l-hadîs'ini temel almamızın sebebi, Ulûmü'l-hadîs esas alarak yapılan ihtisâr çalışmaları arasında söz konusu eserin önemli bir yere sahip olmasıdır. Tezimizde İhtisâru Ulûmi'l-hadîs üzerinden literatürdeki ihtisâr yönteminin özellikleri ve ihtisâr çalışmalarının asıl eser üzerindeki etkisini tespit etmek amaçlanmıştır.İhtisâru ulûmi'l-hadîs'in Ulûmü'l-hadîs'in tertip ve içeriğine benzer ve ondan farklı özellikleri bulunmaktadır. Bu da, belirli bir eser üzerine yazılan muhtasarların asıl eserin özeti mi yoksa müstakil bir eser olarak mı kabul edilmesi gerektiği sorusunu gündeme getirmiştir. Tezimizde söz konusu iki eser tasvirî ve tahlilî bir yöntemle karşılaştırılarak bu sorunun cevabı aranmıştır. İbn Kesîr'in İhtisâr'ının benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymak için gerekli görüldüğünde Ulûmül-Hadîs üzerine yazılan diğer muhtasarlar da incelenmiştir.

Every dicipline has basic recourses books. In hadith method, one of them is Ibn al-Salah's Ulum al-Hadith. Making use of the subject book was difficult because of its extent and it adresses specific people. This situation made neccesary studies on ikhtisar (abbreviation) and sharh (paraphrase) about the subject book.Being have an important place among the abbreviation studies about Ibn al-Salah's Ulum al-Hadith is the reason of that we base to Ibn Kathir's Ikhtisar Ulum al-Hadith, in our study. We tried to detect the properties of abbreviation method in literature and effects of abbreviation methods on the main book.In terms of compositions and contents, there are some similarities and some diversities between the two books; Ikhtisar Ulum al-Hadith and Ulum al-Hadith. This situation brings out this question: Are mukhtasars if an abstract of origin books or if indipendent works? We have tried to answer this question in our study. Within the same purpose we have analyzed other mukhtasars of Ulum al-Hadith.