Yerleşim düzenlemesinde maliyet ve yakınlık düzeyi ölçütlerinin birlikte kullanımına ilişkin bir algoritma -MEDAT-

Abstract

OZEI Çalışma, `Yerleşim Düzenlemesinde. Maliye* ve Yakınlık Düzeyi Ölçütlerinin Birlikte Kullanımına İlişkin Bir Algoritma-MEDATT! baş lığı altında tamamlanmıştır. Çalışmada; yerleşim düzenlemesi sorununu sistem yaklaşımı açı sından irdeleyerek, bu tür sorunların genel çatısını kavramsal ola rak modelleyip, çözüm yaklaşımlarını sınıflamak ve niteliksel ve ni celiksel özellikte olmak üzere iki gurupta toplanan bilgisayara da yalı yöntemleri inceleyerek, her iki özelliği de içeren, başka bir deyişle, hem nicel hem de nitel ölçütleri birlikte kullanan, yeni bir yaklaşımla matematiksel model geliştirip, bunun bilgisayara da yalı algoritmasını kurmak amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda çalışma, üç bölümden oluşturularak, birinci bölümde, yerleşim düzenlemesi sorunu kuramsal yönden kav ramsal olarak ele alınmış ve sorunun yeri, boyutları, kaynakları ve çözüm aşamaları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, dünden bugüne çözüm yaklaşımları sınıflandırı larak, sınıflarını temsil özelliğini içeren belli başlı yaklaşımlar incelenmiştir. Üçüncü bölümde, yerleşim düzenlemesi sorununun çözümünde bil gisayara dayalı niceliksel yöntemler kullanıldığında niteliksel yö nün, niteliksel yöntemler kullanıldığında da niceliksel yönün göz- ardı edildiği gerçeğinden hareketle, çözümde her iki yönü de göz önünde bulunduran yeni bir yöntem, karar çözümlemesinde `fayda kura mına` dayanılarak geliştirilmiş ve buna ilişkin algoritma kurularak, gerçek hayatta bir endüstri işletmesinde uygulama denemesi verilmiş tir.

ABSTRACT T_his thesis presents An Algorithm, MEDAT, which combines material Handling Costs and Interdepartmental Relationship Level Criteria for the Layout problem. With this study, handling the layout problem by a system approach, modelling the general framework of this type of problems conceptually, classifying the solution approaches and proposing a mathematical model by a new approach are aimed. With these purposes, this study is completed in three major parts, which follow the logics of the systematic approach. In Part I, the layout problem is discussed in a theoretical way with a conceptual framework. The area, dimensions, sources, and the solution steps of the problem are also considered in this part. In Bart II, present solution approaches are classified and certain methods which. represent the characteristics of each class are investigated. At this point, it is observed hthat:most of the methods are focused in the area of problem of relative allocation of facilities using either quantitative or qualitative approach. In this study, it is claimed that qualitative aspect of the problem is ignored by using quantitative approaches and the quantitative aspect is ignored when using qualitative approaches in the solution. So, a new approach or a new method is needed that yields a solution using both quantitative and qualitative criteria. This thesis focuses on such a method. In Part III, the new proposed method and Itstalgorithm, MEDAT, which is based on utility theory from decision analysis, is introduced in detail. Finally, MEDAT is implemented in a real-life layout problem and is shown to give useful results. General remarks, critiques and topics for further research are submitted in the conclusion.