Uzaktan öğretim ilkelerinin edebiyat öğretimine uygulanması

Abstract

- 107 - - Anlatım yolu olarak önce şiir kullanılmış, nesrin kullanımı çok sonraki yüzyıllarda olmuştur. Destan çağından düzyazıya geçiş roman türünün do ğuşu ve gelişimiyle koşuttur. - Avrupa'da ekonomik ve sosyal gelişim sonucu oluşan orta tabaka ve ulusal dil bilincinin gelişimi romanı başlatır. Roman adını Latince'ye tepki olarak kullanılan roman dillerinden alır. Topluma karşı `birey`in varlı ğı, dünyası, bireyin toplumla çatışması romanın konusu olur. Avrupa'da aynı yıllarda okur yazarlığın artması, baskı tekniğinin gelişimi de ro man türünün yaygmlaştırır. - Edebiyatımızda batılı anlamda romanla tanışmadan önce bizde, destan çağla rının ardından nesre dayalı anlatım Örnekleri olarak; Dede Korkut Hikaye leri, Köroğlu, Battal Gazi, Kerem ile Aslı gibi halk hikayeleri vardır. - Edebiyatımızda romanı Tanzimat döneminde önce çeviri yoluyla tanırız. 0 zamanki düşünce yaşamımızın gereğince olgunlaşmamış olması nedeniyle bu çeviriler roman türünün en iyi örneklerinden değildi. Toplumumuzda henüz `birey`in oluşmaması, nesirde usta yazarlar yetiştirmemize kar şın bir geleneğin oluşmaması, toplum yaşamında kadm-erkek ayrımının belirginliği, batılı anlamda `okuyucu`nun oluşmaması, toplum sorunları nın tartışılamadığı bir ortamın varlığı...vb nedenler yüzünden, bizde roman gecikerek başlar ve gelişir. - Bir olayı, bir yaşantıyı anlatarak amaçta romana çok benzeyen öykü de bizde aynı dönemde başlar, öykü, roman türünden insan ve toplum yaşan tısına sınırlı bakışı, olayları belli bir süreç içinde izlemeyişi ve anlatım tekniği yönünden ayrılır. - Edebiyatımızda nesrin yaygınlaşmasında basının etkileri önemlidir. Dü şüncenin değer kazanması, dilin sadeleşmesi, yeni nesir türlerinin ge lişmesi, kamuoyu yaratılması basının olumlu etkilerindendir. - Batıyla ilişki sonucu gelişen kavramlar ve yoğunlaşan düşünce daha etki li anlatım biçimlerine gerek duyulduğunda deneme ve eleştiri ile tanışı-- 108 - rız. Deneme, özgürce seçilen bir konuda gelişen, düşünsel boyutlar içe ren, bir konuşma havası içinde biçimlenen, genellikle orta uzunlukta bir anlatım biçimidir. Bilimsel olmadan okuru düşündürür. Dilin ince liklerini yansıtan bir anlatımı vardır. Yazar genellikle kendini konu edinir. - Dramatik şiirden söz ederken bu şiir biçiminin yerini sahne oyunlarına bıraktığını öğrenmiştik. Tiyatro ilk çağlardan günümüze büyük değişim lerden geçerek ulaşır. Tiyatro yazarları kişileri, onların yaşadıkları olayların, olaylar zincirini, kişilerin eylemlerine bağımlı yansıtırlar. Bir duyguyu, bir düşünceyi, izleyicilere yaşatarak iletmeyi isterler. Bu amaçla eserlerinde karakter ya da tip yaratırlar. Diyaloga özen gös terirler. - Trajedi, Komedi, Dram gibi türlerin yanında günümüzde epik tiyatro anla yışı da vardır. Doğru olan yanıtı seçin 1. Batıda roman türünün gelişimi hangi olaya bağlı değildir? a) `Birey`in önem kazanması, b) Okur yazarlığın artması, c) Baskı tekniğinin gelişimi, d) Latince'nin kullanılması. 2. Aş ağ id akil erden hangisi edebiyatımızda romanı tanımadan önceki nesre dayalı ürünlerden sayılamaz? a) Mesneviler, b) Dede Korkut Hikayeleri, c) Destanlar, d) Halk Hikayeleri. 3. `Essais` adlı yapıtıyla ünlü Fransız deneme yazarı aşağıdakilerden hangisidir?