Departmanlı mağazaların organizasyon yapıları ve GİMA T.A.Ş.`deki inceleme

Abstract

ÖZET Sahip olduğu gelirden en yüksek faydayı elde etmek isteyen tüketiciye uygun tüketim mallarını, -uygun fiyatla, uygun samanda ve uygun yerde- sağlamayı amaçlayan ve sayısız sosyal katkılarda bulunan departmanlı mağazalar perakende cilik faaliyetlerini en iyi biçimde yerine getiren ve tek- birirnli mağaza türünün en büyüğü olan kuruluşlardır» Sos yal, politik, ekonomik ve rekabetçi bir ortam içindeki de ğişen pazar ve iş koşullarında faaliyetlerini yürüten de partmanlı mağazalar amaçlarına ul§şmak için geniş Ölçekli mağazacılık öğelerine sahip ve güçlü bir organizasyona ih tiyaç duyarlar ve farklı organizasyon modelleri uygularlar» Departmanlı mağazaların organizasyon yapılarını ve uyguladıkları organizasyon modellerini ortaya koymayı amaç layan çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır» viiBirinci bölümde departmanlı mağaza kavramı tanıtıl mış, bu mağazaların özellikleri belirtildikten sonra tarihi gelişimi incelenmiştir, Departmanlı mağazaların faaliyet lerini etkileyen temel faktörler bu bölümün önemli ayrım larından birini oluşturmuştur. Bu faktörlerden en önemlisi olan pazar faktörleri; demografik, ekonomik ve psikolojik açıdan incelendikten sonra diğer çevresel faktörler olan teknolojik yenilikler, yasalar ve rekabetçi gelişmelere de geniş biçimde yer verilmiştir» Bundan sonraki ayrımda ise departmanlı mağazaların başarısını etkileyen temel faktör ler üzerinde durulmuş ve bu faktörlerden kuruluş yerinin seçimi; fiziksel olanaklar} f inansal yapı; üst yönetimin nitelikleri; mağaza politikacının etkinliği; ve satış per soneli ile diğer personelin mağazaya bağlılığı ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümü, departmanlı mağaza or ganizasyonu ve bu mağazaların organizasyon yapıları ile uyguladıkları organizasyon modellerini kapsamaktadır. Bu bölümün girişinde mağaza organizasyonuna geniş yer verile rek, mağaza organizasyonuna duyulan ihtiyaç açıklanmıştır. Bu bölümün ikinci ayrımında küçük ve büyük departmanlı ma ğazaların organizasyon yapıları ayrıntılı biçimde incele- viiinerek, küçük: departmanlı mağazalarda uygulanan iki-fonksi- yonlu sistem ile `büyük departmanlx mağazalarda uygulanan Mazur Planx'na yer verilmiştir. Bu `bölümün son ayrımında ise, departmanlı mağazaların `büyüme ve gelişme stratejile ri ve bunun sonucunda organizasyon yapılarında meydana gelen önemli değişmeler ortaya konmuştur. Şube mağazaların organi zasyonunda uygulanan çeşitli yaklaşımlar, satın alma ve sat ma sorumlulııklarının ayrılması, bölümlerin nitelik ve nice lik yönünden değişmesi ve genişletilen kurmay hizmetlerinin yerine getirilmesinde rol oynayan birimler ayrıntılı biçim de açıklanmıştır. Çalışmamızın son bölümünü oluşturan üçüncü bölümde ise, çalışmamıza en yakın örnek olması nedeniyle GİMA T.A.Ş»* nin organizasyon yapısını ve uyguladığı organizasyon mode lini ortaya koymayı amaçlayan bir incelemeye yer verilmiştir. Çalışmamızın sonunda incelemeden elde edilen sonuç ve yorum larla incelemenin genel bir değerlendirmesi yer almaktadır. ıx