Doğal işitsel-sözel yöntemle eğitim gören işitme engelli çocuklarda okuma-anlama davranışlarının irdelenmesi

Abstract

BÖLÜM V ÖZET YARGI ÖNERİLER Özet Yapılan araştırma ile Anadolu Üniversitesi'ne bağlı İşitme Engelli Çocuklar Eğitim re araştırma Merkezine devam eden 8-9 yaş gruplarındaki işitme engelli öğrencilerin okuma-anlama davranışları duruşa saptamalı tarama yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçlar belirlenen şu sorulara cevap aramıştır. l:İşitmeyen çocukların verilen yapılı yada resim uyaranını sesletmeleri ile doğru seçeneği bulmaları arasında bir ilişki gözlenmekte, midir? 2:İşitme engelli çocuklarda okuma-anlamaya ilişkin yanlışlar ne gibi özellikler göstermektedir? İşitme Engelli Çocuklar Eğitim ve Araştırma Merkezine devam eden 8-3 yaş grubundaki 22 deneğe Okuma-Anlama Davranışlarını Sözleme aracı uygulanmıştır.Araç 5 bölümden oluşmakta olup bu bölümler: Bölüm 1. Sözcük-sözcüğe eşleme Bölüm 2. Sözcük-resime eşleme Bölüm 3. Cümle-resime eşleme Bölüm 4. Resim-sözcüğe ve Resim cümleye eşleme. Bölüm 5. Metin üzerindeki soru yanıt şeklindeki çalışmalardan meydana gelmiştir. Aracın dört bölümünde 109 sözcük, 29 cümle 210 resim kullanılmıştır. Resimlerin konusu sözcüklerin ve cümlelerin içeriğine göre düzenlenmiştir. Her bölüm için cevap anahtarı, hazırlanmıştır,. Deneklere her bölümün özelliğine göre sözcük, cümle veya resim uyarıcıları ayrı ayrı gösterilmiş ve sesletmesi istenmiştir.Daha sonra dört seçenekten doğru olan seçeneği göstermesi istenmiştir. Veriler toplandıktan sonra da hata çözümlemesine gidilerek yüzdelere göre çözümleme yapılmıştır. Bunun sonunda işitme engelli çocukların verilen uyaranı sesletmedeki başarılarıyla doğru seçenekleri belirlemedeki başarıları arasında bir ilişkinin olabileceği izlenimi elde edilmiştir. Buna karşın işitme engelli çocukların yazılı bir uyaranı doğru olarak sesletebildikleri halde anlama boyutunda sorunlarla karşılaştıkları da gözlenmiştir. Okuma-anlamaya ilişkin yanlışların ve gibi özellikler gösterdiği sorusuna verilen cevapların, değerlendirilmesi sonucunda hataların genel olarak dağıldığı gözlenmiş doğal48 olarak bu hatalar dilbilgisel öğelerde diğerlerine göre artma göstermişlerdir. Dilbilgisel öğelerin metin işindeki anlamları etkilemeleri re metinin içeriği hakkında bilgi aktarma gör erleri olduğu için dilbilgisi öğelerde sorunu yoğunlaşan deneklerin, aracın 5. bölümünde metin üzerindeki soru-yanıt şeklindeki çalışmalarda çok düşük başarı elde etmeleri doğal olarak gözlenmiştir. Yargı Geliştirilen Okuma Anlasa Davranışlarını Gözleme aracı işitme engelli çocukların gösterdiği bazı okuma-anlama davranışlarını ortaya koymaktadır. Bu davranışlardan yola çıkılarak bu alandaki sorunların çözümlemesine yardımcı olunabileceği düşünülmektedir. İşitme engelli çocuğun seslet im başarısı ile anlama başarısı arasında bir bağlantı olabileceği gözlenmiş, fakat bunun yanısıra da, Türkçe'nin özelliğinden kaynaklanan sesletim kolaylığı sonucunda çocukların sesletebildikleri sözcükleri anlamama durunu ile de karşılaşılmıştır. Bu nedenle okuma çalışmaları süreci boyunca anlasa çalışmalarına da büyük önem verilmelidir» Eğitici j çocuğun her seslettiği yazılı uyaranı anladığını kabullenmemeli ve sık sık okuma-anlama çalışmaları yaparak sesletim ile anlaşanın paralel gidip gitmediğini kontrol etmeyi unutmamalıdır. Arıştırmada gözlenen ikinci önemli nokta ise işitme engelli çocukların yanlış yanıtlarının dilbilgisel öğelerde