Türkiye`de üniversite ortamında toplumsal kişilik geliştirme kavram ve süreçleri temelinde Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin boş zaman etkinliklerinde kitle iletişim araçlarının yeri: Alan araştırması

Abstract

Günümüzün sayı olarak çok büyük, alan olarak çok geniş bölgelerde yaşayan ve toplam özelliklerine sahip insanları arasında birleştirici ve bütünleştirici işlevleri yerine getirmekle görevli kitle iletişim araçlarının öneminden çok nasıl kullanıldıkları, nasıl kullanılmaları gerektiği tartışılmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre kitle iletişim araçları farklı biçimde algılanmakta ve kullanılmaktadır. Gelişmiş batı ülkelerine kitle iletişim araçları, bu araçlarla üretilen-yayılan iletiler birer endüstriyel ürün olarak değerlendirilmekte ve kullanılmaktadır. Kapitalist örgütlenme biçimlerinin egemen olduğu bu ülkelerde gerek kitle iletişim araçları, gerek üretilen iletiler birer mal olarak alınıp satılmaktadır. Sosyalist ülkelerde kitle iletişim araçları, toplumları etkileme gücünün yüksekliğinden dolayı, doğrudan ülke yönetimince kontrol altında tutulmakta ve resmi ideolojinin yayılması için kullanılmaktadır. Az gelişmiş ülkeler, iletişim araçlarının yüksek etkileyici ve yönlendirici gücünden toplumsal kalkınma hedeflerine ulaşmada çok önemli bir destek olarak yararlanma eğilimi içindedirler. Ancak, gerek iletişim araçlarının, gerek bu araçlarla yayınlanan iletilerin gelişmiş ülkelerden ithali bazı çevrelerce kültürel erozyona neden oldukları gerekçesiyle eleştirilmekte ve 'kültür emperyalizmi' olarak adlandırılmaktadır. Kitle iletişim araçlarının kullanımında amaçlanan hedefler ve bu araçlara yüklenen işlevlerin ne ölçüde gerçekleştirilebildiği; kitle iletişim araçlarını kontrolu altında tutan ve kullananların görüş ve iddialarından çok hedef konumundaki kitlelerin araçları ve iletileri algılayış, kullanış biçimlerini kavrayabilmekle saptanabilir. Bu görüş açısından hareketle, ülkemizdeki kitle iletişim araçlarının gerçek işlevlerinin ne olduğunun yanıtlanmasına katkıda bulunabilmek amacıyla, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Örgün Bölüm öğrencileri üzerinde bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulguların doğru değerlendirilebilmesi için, örneklem grubumuzun içinde yer aldığı toplumsal-kültürel yapının ve üniversite ortamının; öğrencilerin ilişki kurduğu ancak toplumun tüm kesimlerine seslenmeye çalışan kitle iletişim araçlarının işlev ve kullanılış biçimlerinin incelenmesi zorunlu görülmüştür.