Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin televizyon ders programlarını izleme etkinliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

BOLUM IV ÖZET, YARGI ve ÖNERİLER Özet Bu araştırma, `Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin, Açıköğretim Fakültesi tarafından hazırlanan televizyon eğitim programlarını izle me öncesi, izleme sırası ve izleme sonrasında gerçekleştirdikleri et kinlikler nelerdir?` sorununa yanıt olmak üzere yapılmıştır. Çalışma evrenini Yunus Emre Kampüs ü'nde bütünleme sınavına gi ren öğrenciler, örneklemini ise 2 Eylül 1988 tarihi Yunus Emre kampü sünde sınava giren öğrenciler oluşturmuştur. Araştırma 2 Eylül 1988 günü sabah oturumunda bütünleme sınavına giden 56D öğrenci ile bu öğ rencilerin TV eğitim programlarını izleme etkinliklerine ilişkin ola rak 29 soruya verdikleri yanıtlarla sınırlıdır. ADF bütünleme sınavına giren öğrencilerin TV eğitim programları nı izleme etkinliklerini belirleme amacıyla, kaynak taraması ve ilgili öğretim üyelerinin görüşleriyle biçimlendirilen anket geliştirilmiştir. Çalışmada öğrencilerin bulundukları sınıf, medeni durumları, ev lerinde bulunan araçlar ve öğrencilerin ders programlarının yayın gün ve saatlerini önceden bilmesi ile öğrencilerin izleme öncesi hazırlık yapılmasını gerekli görme durumları bağımsız değişken olarak alınmış tır. Öğrencilerin anket sorularına verdikleri yanıtlar bilgisayara ak tarılarak SPSS paket programına göre değerlendirilmiştir. Çalışmanın be lirlenen amaçlarına yanıt bulabilmek için SPSS paket programında çapraz 108109 dağılımlardan yararlanılmıştır. Çapraz tabladaki boyutların temsil etti ği nitelikler ve bağımsız değişkenlerin ilişkisini ortaya koymak için Khi-Kare testi kullanılmıştır. Khi-Kare testi uygulanamayan tablolar fre kans ve yüzdelik değerlere göre işleme konulmuştur. Çalışmada elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir. Orneklem grubundaki öğrencilerin %45.5'ini İktisat, %54.5'ini İş İdaresi bölümünde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin %9.7'si birinci sınıf, %31.8'i ikinci sınıf, %32.6'sı üçüncü sınıf,%40.8' i ise dördüncü sınıf öğrencisidir. Öğrencilerin yaklaşık üçte biri evli, üçte ikisi bekardır. Öğrencilerin kayıt yıllarına göre dağılımları bulun dukları sınıflar itibariyle ele alındığında anlamlı bir ifade taşımakta dır. Birinci sınıfların kayıt yılı 1987 yılında yoğunlaşırken, ikinci sı nıflarda 1986, üçüncü sınıflarda 1985'de yoğunlaşmaktadır. AÖF'ne kayıtlı bütünleme sınavına giren öğrencilerin %7.4'ü prog ramları izlemekte, %38'i izlememekte, %54.3'ü ise bazen izlemektedir. Öğrencilerin TU izleme durumu hakkındaki sonuçlar: Bütün öğrenciler arasında dördüncü sınıftaki öğrencilerin TU programlarını izleme durumu daha fazladır. Evli öğrencilerle, bekar öğrencilerin izleme oranı yaklaşık aynıdır.. Öğrencilerin evlerinde TU dışında araçların bulunması, TU iz leme durumunu beklenen düzeyde olumlu etkilememektedir.. TU programlarının bazıları için izleme öncesi hazırlık yapıl masını öngörenlerin, TU programlarını çoğunlukla izlediğinin görülmesi, TU programlarının yararına inandıklarının göstergesi kabul edilebilir.Evinde televizyon alıcısı bulunmayan 13 öğrencinin 8' i programla rı arkadaş-akraba evinde, 5'i kahvehane vb. yerlerde izlemektedir. Evinde televizyon alıcısı bulunmayan öğrencilerin sayısı, genel öğrenci sayısının içerisinde çok küçük bir oranı kapsamakla birlikte bu öğrenciler arkadaş veya akraba evinde ya da kahvehane vb. yerlerde de olsa programları izle mektedirler. Televizyon ders programlarını izlemenin önemli olduğu Açıköğretim Fakültesi öğrencilerinin yarıdan çoğu TU programlarını çok az izlemekte dir. Öğrencilerin İzleme Sürelerine İlişkin Sonuçlar: Dördüncü sınıf öğrencilerinin televizyon eğitim programlarını daha çok izlediği söylenebilir.. Bekar öğrencilerin programları izleme süreleri, evli öğrenci lere oranla daha yüksektir.. Öğrencilerin evlerinde televizyonla birlikle teyp, radyo ve video gibi araçların bulunması programların hepsini ya da yarıdan çoğunu izleme durumlarını olumlu etkilemektedir. TU yayın gün ve saatlerini önceden bilenlerin izleme süreleri nin, bazen bilenlerin ve bilmeyenlerin oranına göre yüksek olması, TU ya yın gün ve saatlerini önceden bilme durumunun, TU ders programlarının izlenmesinde önemli bir etken olduğunu göstermektedir. Bazı programlar için izleme öncesi hazırlık yapılmasını öngören öğrenciler programları daha çok izlemektedir. AÖF öğrencilerinin yaklaşık dörtte üçü TU programlarını tek başı na izlediklerini ifade etmektedir. TU izleme biçimine ilişkin sonuçlar:. Hangi sınıfta bulunursa bulunsun öğrencilerin büyük çoğunluğuIll TU programlarını tek başına izlemektedir. Çok büyük fark görülmemekle birlikte bekar öğrencilerin, ders programlarını daha çok tek başlarına izlemektedirler. TU yayın gün ve saatlerini önceden bilme TU izleme biçimini olumlu yönde etkilemektedir. İzleme öncesi hazırlık yapılmasını öngörenlerin beşte dördü TU programlarını tek başına izlemektedir. Öğrencilerin %22.6'sı TU program gün ve saatlerini önceden bilmek te %35.8'i bilmemekte, %41.6'sı bazen bilmektedir. Öğrencilerin TU Prog ram gün ve saatlerini önceden bilme durumlarıyla ilgili diğer sonuçlar:. Birinci sınıf öğrencilerinin TU saat ve günlerini önceden bil me durumunun daha yüksek olduğu görülmektedir. Bekar öğrencilerin, TU derslerinin gün ve saatlerini önceden bilme oranının evli olan öğrencilere göre daha yüksek olduğu gözlenmekte dir. Öğrencilerin evlerinde bulunan araçlarla TU gün ve saatlerini önceden bilme durumu arasında anlamlı, olumlu ilişkiler kullanılmaktadır. Öğrencilerin TU gün ve saatlerini öğrenme kaynaklarının başında televizyon gelmektedir. İkinci sırayı gazete ve dergiler almaktadır. AÖF öğrencilerinin ön hazırlık yapılmasını gerekli görme durumuy la ilgili bazı sonuçlar şunlardır: Evli öğrencilerin hazırlık yapılmasını gerekli görme oranı, bekar öğrencilerin oranına göre biraz da^a! yüksektir.. Evinde belirtilen araçların hiçbiri olmayan öğrencilerin TU izleme öncesi hazırlığı gerek görme oranı oldukça düşüktür. Araçlardan * - hiçbirine sahip olmamanın hazırlık yapılmasını gerekli görme düşüncele-112 rine olumsuz etki ettiği görülmektedir. Öğrenciler TU gün ve saatlerini çeşitli nedenlerle önceden bil meseler de izleme öncesi hazırlık yapılmasını görmektedirler. Öğrencilerin izleme öncesi hazırlık yapma durumlarına ilişkin ba zı sonuçlar şunlardır: T/y programlarını izlemede dördüncü sınıf öğrencilerinin diğer sınıflardaki öğrencilere göre daha çok hazırlık yaptıkları anlaşılmakta dır. Bekar öğrencilerin hazırlık yapma durumu daha fazla görülmekte dir. Evinde televizyon vb. araçlardan hiçbiri bulunmayan öğrencile rin izleme öncesi hazırlık yapmama oranı yarıdan fazladır. izleme öncesi hazırlığın yapılabilmesinin IV yayın gün ve saat lerinin önceden bilinmesine bağlı olduğu söylenebilir. İzleme öncesi hazırlık yapılmasını gerekli görme ve hazırlık yapılmasını gerekli görme ve hazırlık yapma oranları arasında doğrusal bir ilişki vardır. Öğrencilerin ön hazırlık sürelerine ilişkin şu sonuçlar çıkarıla bilir: Ön hazırlık için en fazla süreyi üçüncü sınıf öğrencileri ayır maktadır. Öğrencilerin bekar veya evli olması yaptıkları ön hazırlık sü resini pek etkilemediği söylenebilir. Öğrencilerin evlerinde bulunan araçlarla yaptıkları ön hazır lık süresinii aralarında anlamlı bir ilişki bulunmadığı söylenebilir.. TU saat ve günlerini önceden bilenlerin bilmeyenlere göre daha uzun süre hazırlık yapmaktadırlar.113 İzleme öncesi hazırlık yapılmasını gerekli görmeyenlerin hazır lık yapma durumu çok düşüktür. İzleme öncesi hazırlık yapılmasını gerekli görmeyenlerin hazır lık yapma durumu çak düşüktür.. Öğrencilerin çoğunluğu kendilerine bir ve yarım saatlik bir ha zırlık süresi ayırmaktadırlar. Kendilerine bir ve yarım saatlik hazırlık süresi ayıran öğren cilerin çoğunluğu, ön hazırlık süresinin 1 saat ve 2 saat ve daha fazla olması gerektiğini söylemektedirler. Öğrencilerin TU izleme açılarına ilişkin sonuç: Öğrencilerin üçte birine yakını TU programlarını uygun izleme açı sı (45 lik açı) içerisinde izlemektedir. Bu oranın %5G'nin altında olma sı öğrencilerin büyük çoğunluğunun TU programlarını izlerken izleme açı sına dikkat etmediğini göstermektedir. Öğrencilerin TU izleme uzaklığına dikkat edip etmeme durumlarına ilişkin olarak şu sonuçlar çıkmıştır: Üçüncü sınıf öğrencilerinin birinci ve ikinci sınıf öğrencile rine göre izleme uzaklığına daha çok dikkat etmektedirler. Öğrencilerin yaklaşık yarısının izleme uzaklığına dikkat etti ği orta çıkmaktadır. Öğrencilerin TU saat ve günlerini önceden bilmeleri izleme u zaklığına dikkat etmelerini doğrudan etkilemektedir. Öğrencilerin yaklaşık dörtte üçünden fazlası televizyonu 1-7m. arasındaki uzaklıktan izlemektedir. Bu da AÖF öğrencilerinin TU program larını uygun uzaklığa yakın uzaklıkta izlediklerini göstermektedir. Öğrencilerin izleme yerinin gürültüsüz ve akustik düzeninin iyi114 olmasını sağlama durumları ila ilgili sonuçlar:. Dördüncü ve ikinci sınıf öğrencilerinin izleme yerlerinin gü rültüsüz ve akustik düzenini iyi olmasını sağlama durumları daha yüksek tir. TU saat ve günlerini önceden bilenlerin yarıdan çoğu izleme yerinin iyi olmasını sağlamaktadır. Öğrencilerin bazı programlar için izleme öncesi hazırlık ya pılmasını gerekli görmeleri (seçicilik unsuru ön plana çıkarıldığından) izleme yerinin gürültüsüz ve akustik düzeninin iyi olmasını sağlamaları nı olumlu derecede etkilemektedir. Öğrencileri izleme yerinin hava ve ısısının normal düzeyde olma sını sağlamalarına ilişkin sonuçlar:. Dördüncü sınıfta bulunan öğrencilerin verdikleri yanıtlarda bir sapma görülmekle birlikte, öğrencilerin sınıfları yükseldikçe izle me yerinin hava ve ısısının normal düzeyde olmasını sağlama durumları da yükselmektedir.. %1G'luk bir oranlı evli öğrencilerin bu hususa daha çok dik kat ettikleri söylenebilir. Öğrencilerin TU saat ve günlerini önceden bilmesi izleme ön cesi hazırlığa zaman yaratmalarına etki etmektedir. Konuya ilişkin tabloların tümü incelendiğinde AÖF öğrencile rinin izleme yerinin hava ve ısısını düzenleme etkinliklerinin yeterli olmadığı ortaya çıkmaktadır. Öğrencileri izleme öncesi yaptıkları etkinliklere ilgili olarak şu sonuçlar çıkmaktadır: Öğrencilerin büyük çoğunluğunun izleme öncesinde ders kitabındaki ilgili konuyu okumaktadırlar. Başka kaynaklardan yararlanma etkinlikleri115 ise çak sınırlıdır. Bunun nedeni öğrencileri izleme öncesi yönlendirecek eşlik dokümanların olmayışı ve öğrencilerin daha önceki öğrenim yılların da kazandıkları `tek kitaba bağlı kalma` alışkanlıklarının etkili olabi leceği söylenir. Ayrıca bu sonuca etki olarak, uzaktan öğretim ilkeleri ne uygun olarak hazırlanan AÖF ders kitaplarının öğrencilere çalışma ko laylığı göstermeside verilebilir. Öğrenciler yapıma kısa bir süre kala yoğunlukla ders kitap ve not larını çıkarmak, kalem, kağıt vb. hazırlamak gibi etkinlikleri gerçekleş tirmektedirler. Öğrencilerin çoğunun evinde TV yanında teyp ve video ol masına karşın kayıt için bir hazırlık yapma oranları düşüktür. Öğrencilerin izleme anında yaptıkları ektinliklere ilişkin sonuç ar: Üçüncü sınıf öğrencilerinin `Ses ve görüntüyü kaydederim` seçene ğine verdikleri yanıtın yüksek, `Hiçbirini yapmadan izlerim` seçeneğine./_ verdikleri yanıtın düşük olması nedeniyle daha bilinçli izleme yaptıkları söylenebilir. Öğrencilerin medeni durumları izleme anında yapılan etkinliklerin gerçekleştirilmesi bağlamında olumlu rol oynamaktadır.. Evinde sayılan araçların hiçbirisi bulunmayan öğrencilerin Tl/ iz leme anında yeterli etkinlikte bulunamayacağı ortaya çıkmaktadır. Evinde sayılan araçların hiçbirisi bulunmayan öğrencilerin Tu iz leme anında yeterli etkinlikte bulunamayacağı ortaya çıkmaktadır. AÖEn oğrencilerinin TU ;programlarını önceden bilmesi izleme anında gerçekleştirdikleri etkinleri olumlu şekilde etkilemektedir. Öğrencilerin yarıdan fazlasının izleme anında önemli yerleri not aldığı, çak büyük bölümü için anlamadığı yerleri çak kısa not aldığı görülürken ses ve görüntüyü kaydetme oranı daha azdır. Öğrencilerin TU izlerken sessizlik anlarında yaptıkları etkinler- ilgili anlar Sessizlik anlarında Öğrencilerin yarısından fazlası konuyu tekrar etmekte %21.5ı kaynak kitaba başvurmakta, % 19.6' sı ilgili dokümanları incelemekte, %7.1'i ise diğer etkinliklerde bulunmaktadır. Tekrarın öğrenmede sağladığı- yararı göz önünde bulundurarak AÖF öğrencilerinin yayındaki sessizlik anlarında konuyu tekrar etmelerinin önemli bir etkinlik olduğu söylenebilir. L!L!l116 Öğrencilerin TV izleme sonrası yaptıkları etkinliklere ilişkin sonuçlar : İkinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin üçte birinden fazla sı, birinci sınıf öğrencilerinin ise yarıdan fazlası izleme sonrasında hiçbir etkinlik yapmamaktadır. Bekar öğrenciler izleme sonrasında da.evli öğrencilere göre daha fazla etkinlikte bulunmaktadır. Dördüncü sınıf öğrencileri izleme sonrasında anlaşılmayan durumlar da daha çok- etkinlikte bulunmaktadır. YARGI Öğrenciler TV programlarını izlemenin bilincindedirler. Ancak, TU programlarını izleyen öğrencilerin oranı beklenenden çok' azdır. TU programlarını izleyenler, izlemedsuyulması gereken koşullara, genellikle, uymamaktadırlar. ÖNERİLER Çalışanın problemi ve amacı dikkate alındığında, elde edilen bul gulardan hareket ederek aşağıdaki önerileri sıralayabiliriz: Çalışma sonucu elde edilen bulgular ilgili kişi, kurum ve birimler ce dikkate alınmalı ve ilgili öğrenciler, bu araştırmada elde edilen bulguların ışığı', altında uygulamalıdır. Böylece, öğrencilerin TU program larını düzenli ve gerektiği gibi izleme oranları daha da artırılabilir. AÜF bütünleme sınavına. giren öğrenciler üzerinde yapılan bu çalışma ile elde edilen veriler, bütünleme sınavına girmeden sınıflarını gecen öğrenciler üzerinde yapılmış ve yapılacak çalışmalarla karşılaştırılmalıdır. Öğrencilerin; TU programlarından daha çok yararlanabilmeleri için yayın eşlikli dokümanlar hazırlanmalı ve programların yayından önce öğren cilere gönderilmelidir. Öğrencilerin TU programlarından yararlanmalarının bir bakıma kendi çabaları ile sağlanabileceğini vurgulayan güdüleyici programlar ha zırlanabilir. Öğrencilerden sağlıklı dönüt alabilmek için bu konuda yapılacak araştırmalar desteklenmelidir.