24 Ocak Kararları sonrasında ihracatta vergi teşvik politikası uygulaması ve değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmasını yaptığımız tezin konusu `24 Ocak Kararları sonrasındaki İhracatta Vergi Teşvik Politikası Uygulaması ve değerlendirmesi` dir. Günümüzde gelişmiş-gelişmekte olan çoğu ülkeler İhracatını çeşitli yollarda teşvik etmektedir. Türkiye`de 1980 öncesinde görülen döviz darboğazı daha önce izlenen ithal ikamesi politikasının aksine ihracatı teşvik politikasını ön plana çıkarmıştır. 1980 yılında yürürlüğe giren 24 Ocak Kararları'nın bir bölümü, ihracatın teşvikine yönelik önlemleri kapsamaktadır. İhraç mallarına dış ülkelerde rekabet gücü kazandırmak, bu malların uluslararası pazarlara vergi yükünden arındırılmış olarak çıkmasını gerektirir. Çalışmamızda, ihracatın teşvikine yönelik 24 Ocak Kararları ve takip eden kararlarla yürürlüğe giren vergi teşvik politikası uygulaması ve ihracat üzerinde etkileri anlatılmıştır. Dört bölümde incelediğimiz tezin birinci bölümünde, ihracat kavramı, ihracatın teşvikinin önemi ve gerekliliği anlatılmış olup, ihracatı teşvik araçlarının tasnifi yapılarak vergi teşvikinin bu tasnifteki yeri saptanmıştır. İkinci bölümde, halen uygulanmakta olan ihracatı geliştirici vergi teşvikleri uygulaması anlatılmştır. Bu teşvikleri, Kurumlar Vergisi İstisnası, KDV (Katma Değer Vergisi ) İstisnası, Vergi Resim ve Harç İstisnası ve İhracat Karşılığı Gümrük Muafiyetli İthalattanoluşmaktadır. Söz konusu teşviklerin uygulaması anlatılırken, kimlerin bu teşviklerden yararlanacağı, teşviklerden yararlanmak için gerekli koşullar ve yararlanma prosedürü, teşviklerin hangi amaca yönelik olduğu gibi konular açıklanmıştır. Üçüncü bölüm de, 1988 yılında uygulamadan kalkmış olan, fakat 1980 sonrası ihracatın teşvikinde önemli bir paya sahip olan vergi iadesine ayrılmıştır. Burada, vergi iadesinin amacı, kapsamı ve uygulaması anlatılmıştır. Ayrıca, vergi iadesi uygulaması yoluyla yapılan teşviklerin sonuçları ve ihracat üzerindeki etkilerine de değinilmiştir. Dördüncü bölümde ise, ihracatı geliştirmeye yönelik vergi teşvik politikasının ihracat üzerindeki etkisi incelenmiştir. İncelemeden, vergi teşviklerinin ihracatın miktar olarak artması ve yapısal değişimin gerçekleşmesi üzerinde önemli katkıları olduğu anlaşılmış, tarımsal ürün ihracatının artması ve döviz kazandırıcı faliyetlere etkisinin az olduğu sonucuna varılmıştır.

This thesis has been studied on the subject: `The implemantation and evaluation of tax incentive policy in the export after the charter January 24`. Today, most of the developed-developing nations have been encauraging their exports in various ways. Before 1980 exchange bottleneck in Turkey, constrasted with the previously follewed import substitution policy has given preference the policy of export promotion. Some parts of the charter January 24 that went into effect in 1980, involve export incentives. Gaining export goods competitive force in foreing countries requires these goods to be sold tax-free in the international markets. In the study, the charter January 24, related to the export promotion and the implementation of tax insetive policy with its impact on export have been treated in detail. In the fist chapter of the thesis consisting of four, export concept, the importance and necessity of export promotion have been discussed. Having been classified the elements3 of export promotion, the category of tax incentives within this has been determined.In the second chapter, the implementation of tax incentives in effect has been explained. These incentives include corporation tax exemption, value added tax (VAT) exemption, tax-duty and service layout, and duty-free import to export. As telling about application of the incentives whom will benefit from these, requriements for profit procedure, and such topics like what these incentives aim have been mentioned. The third chapter was assigned to the tax refund that was removed from practice but has played a significant part in the export promotion after 1980. In this chapter, the objective of tax refund, the implementation and the scope have been explained. The results of the incetives by the application of tax refund and their impacts on the export have also been touched. In the fourth last chapter, the effect of tax incentive policy that was aimned for increasing export have been analyzed. From the study, I have drawn a conclusion that tax incentives have greatly caused the amount of export to rise, and the structural variation to be realized. In addition to this, we have come to the conclusion that there is less impact of the incentives on the export of agricultural products as well as the foreign exchange expanding factors.