Resim ve heykelde anlatım biçimleri ve yakınlaşmalar

Abstract

Yüzyıllar boyunca bir konuyu gereğince anlatmak ve somut gerçekliği içinde bir nesnenin, kendine özgü belirtilerini elden geldiğince tam ve açık seçik biçimde gözönüne sermek, ressam ve heykeltraşların temel amacı olmuştur. 20. yüzyıl resim ve heykel sanatında ise akımları ve eğilimleri temsil eden sanatçılar, bir konuyu, bir olayı betimlemeye öncelik vermemektedirler. Onlar için temel olan; form kompozisyon ve malzemedir. Bu konularda sanatçı tam bir seçim özgürlüğüne sahiptir. Her türlü malzemenin istenilen şekilde kullanılması sonucu, çok değişik formlarda eserler oluşturuldu. Heykel ve resim doğanın betimlemesinden kurtulunca, önce form denemelerine, sonra da malzemenin bünyesine, yani onun yapısal etkilerine yöneldi ve bazen heykel, resimle paralel anlatımlara ulaştı. Heykelin saf formu ile maddenin yapısal esprisine gidiş, heykelin soyut olanaklarının tüketilmesine değin denenmeye başlandı. Kişisel çalışmalar, her türlü madde olanaklarını heykele sundu. Çağımız, madde olanaklarının denenmesini çeşitli endüstriyel alanlara da yönelterek, resimde olduğu gibi topluma ulaştırdı. Ayrıca heykeli, resimdeki Op'art gibi, hareketli bir duruma getirdi ve hareket eden formların anlık, değişen durumlarına yöneldi. Resim ve heykelde, yukarıda sözü edilen malzeme ve hareket konularındaki yakınlaşmalara, araştırmanın birinci bölümünde değinildi. Bundan sonraki çalışmalar, 20. yüzyılın resim ve heykeli üzerine düşünülmüştü. Ancak, bu sanatlar arasındaki kültürel ve üslupsal yöndenetkileşiminin, çok daha öncelerden beri varolduğu görüldü. Bu nedenle, bir eksikliğin ve kopukluğun giderilmesi amacıyla ikinci ve üçüncü bölümlerde Mısır resim ve heykel sanatından başlanarak, 19. yüzyıl sonuna değin, ortak kurallar ve temalar üzerinde bir kaç söz söyleyip, duruma açıklık ve bütünlük kazandırılmak gereksinimi duyuldu. Dördüncü bölümde ise, 1900'den 20.yüzyılın ikinci yarısına değin geçen süre içerisinde, resim ve heykeldeki akımlar, bu akımlara bağlı kalan sanatçılar, genel bir perspektif içerisinde, tarihsel sıralamayla ele alındı. Bu zaman süresince resim ve heykelde görülen atılımlar, eğilimler arasındaki ayrımlar örneklerle sunuldu. Yaklaşık elli yıllık bir perspektifin, 20. yüzyılın ikinci yarısına kadarki görüntüsüne ve atılan adımlara değinildi. 20.yüzyılın ikinci yarısında, resim ve heykel sanatında kısa süre görünüp kaybolan akımlar ve hareketler görülmektedir. Bu tür sanat hareketlerine avant-sarde hareketler denmektedir. Avant-sarde sanatçı, sanat alanında, öz bakımından değişik anlamlarda ele alınmıştır. Bu anlamlardan biri de, geçmişin eskimiş sanatsal değerlerinin yerine yenilerini getirmek isteyen sanatçıdır. 1945-1995 arası öne çıkan akım, hareket ve anlayışların ayrı yörüngeler çizdikleri, ayrı felsefelerden kaynaklandıkları hemen göze çarpan olgulardır. Sanatsal doğru, bu çeşitliliğin, bu çelişkili konumlanışların, ters yönde ilerlediği izlenimi yaratan arayışların toplamında belirlenmektedir. Bu bakımdan, beşinci bölümde 1945-1995 arası, resim ve heykelde görülen akım, hareket ve anlayışlar ele alındı. Son bölümde ise, Türk ve yabancı resim ve heykellerinin üslup açısından karşılaştırmalı örnekleri sunuldu. Bu örneklerde çizgi, hacim, hareket ve malzeme ögelerindeki benzerliklere değinildi.

To tell a subject deeply and to bring up fairly and clearly the features of an object in its objective reality have been the basic purpose of painters and of sculptors for hundreds of centuries. The artists representing the tendencies and currents in painting and in statue in 20 century do not give priority of explaining an event or a subject. For them the fundamental purpose is form, composition and material. The artists have a complete freedom of choice in these subjects. As a result of using of every kind of material different kinds of works were constituted. When statue and painting freed from description of nature it directed to form tryings and then the structure of material, that is, its structural effects and some times statue approached parallel expressions with painting. To reach structural feature of matter and pure form of statue were started to try until the consumption of abstract possibilities of statue. Personal studies presented all the possibilities of matter to the statue. As in painting our era brought the painting the trying of possibilities of matter by directing some industrial fields. Then it brought statue to a moving position in such as Op 'art in painting and it tended the spontaneous and changing situations of forms. In the first part of the study the approachments in the subjects of above mentioned material and movement in painting and statue have been considered. The later studies after this had been considered on the painting and statue of :ntury. But it has been seen that there have been some these arts in cultural and stylistic manner since the times before. 20l century. But it has been seen that there have been some interactions betweenvıı For this reason, by stating with Egyptian art in painting and statue in the second and the third chapters for removing the deficiency and brokennes it was decided to mention common rules and themes and to gain a fair and dear paint to this situation. In the fourth chapter, the currents in painting and in statue, the artists who depended on these currents during the time from 1900 to the second naif of 20' 1 century were considered in historical order in a general perspective. The differences between attempts and tendencies seen in painting and statue during this time were presented with examples in detail. About 50 years of perspective and its view until the second half of the 20th century and the steps made were considered. There have seen currents and movements which were seen in painting and statue in the time short in the second half of the 20th century. These kinds of artistic movements are called avant-garde. Avant-garde artist has been considered in different senses in terms of essence. One of these senses is the artist wanting to bring the new values in place of the worn-out artistic values of the past. It is the first phenomenon that the preceding current, movement and understandings in 1 945 and 1995 illustrate different paths and are sourced from different philosophies. The artistic true nature is determined in the summations of seekings creating the impression of moving in the opposite direction of this variety and these contradictory placements. In this sense the currents, movements and understandings in painting and in statue between 1945-1995 were considered in the fifth chapter. In the last chapter comparative examples of Turkish and of foreign painting and statues in view of style were presented. The similarities in the elements of line, volume, movement and material in these examples were considered.