Metropolis`ten Elysium`a bilim kurgu sinemasında sınıfsal farklılıklara eleştirel bir yaklaşım

Abstract

İlkel topluluklardan, günümüz postmodern toplumlarına kadar insanlar fiziksel, ekonomik, kültürel ya da sosyal niteliklerine göre birbirinden ayrılarak, çeşitli kategoriler içinde yaşamaktadırlar. Bireylerin sahip olduğu bu kategoriler, gündelik yaşam pratiklerinden, düşünsel hayata kadar pek çok farklı alanda insanların biribirinden ayrılmasına neden olmaktadır. Özellikle Sanayileşme döneminden itibaren toplumsal sınıflar arasındaki ayrımın giderek belirginleşmesi, beraberinde sınıf farklılıklarına yönelik pek çok kuramsal tartışmayı getirmiştir. `Sınıf` kavramı, Karl Marx'tan, çağdaş tabakalaşma kuramcılarına kadar çeşitli düşünürler tarafından farklı şekillerde ele alınmış ve hala alınmaktadır. Toplumsal sınıflar, pek çok alanda olduğu gibi yedinci sanat dalı olan sinemada da sık sık ele alınan konulardan biridir. Toplumsal gerçekliğin taklidine dayanan sinemanın, toplumsal sınıfları ne şekilde temsil ettiği, içinde yaşanılan toplumu anlamak açısından önem teşkil etmektedir. Bilhassa geleceği ve yakın geleceği yansıtan bilimkurgu filmlerinin, mevcut gerçekliklerden yola çıkan yapısı bu önemi daha da artırmaktadır. Bu anlamda çalışmada, sinemanın kültürel ve aynı zamanda ticari bir araç olduğu göz önünde bulundurularak, Kültürel Çalışmalar Merkezi'nin metin analizi yöntemine başvurulmuş; toplumsal sınıfları merkezine alan Metropolis, Elysium, Hunger Games ve Divergent filmleri örnek olarak seçilerek, filmler sınıfsal farklılıklara yönelik yapılan kuramsal bilgiler ışığında analiz edilmiştir. Çalışmanın amacı, toplumsal sınıf farklılıklarının bilimkurgu sinemasında nasıl temsil edildiğini ortaya koyarak, gelecek yüzyılları anlatan bu filmlerde sınıfsal ayrımların devam edip etmediğini tartışmaktır.

From primitive communities to today's postmodern societies, people live in various categories, separated by their physical, economic, cultural or social qualities. These categories of individuals lead to the separation of people from many different areas, from everyday life practices to intellectual life. Particularly since the period of industrialization, the distinction between social classes has become more evident and has brought many theoretical discussions about class differences. The concept of maktad class 'has been dealt with in different ways by various thinkers, from Karl Marx to contemporary stratification theorists. As in many other fields, social classes are often considered in cinema, also called seventh art branch. It is important to understand how the cinema, which is based on the imitation of social reality, represents the social classes and to understand the society in which they live. The importance of science fiction films that reflect the future and the near future, based on the existing realities, further increases this importance. In this sense, considering the fact that cinema is a cultural and commercial vehicle, the text analysis method of the Center for Cultural Studies has been applied; Metropolis, Elysium, Hunger Games and Divergent were selected as examples and the films were analyzed with theoretical knowledge about class differences. The aim of the study is to show how class differences are represented in science fiction cinema and to discuss whether class distinctions are going on in these films which tell about the future centuries.