Dinamik stokastik genel denge modellerinde döngüsel fayda fonksiyonları: Makro ekonomik sonuçlar

Abstract

11 DOKTORA TEZ OZU DİNAMİK STOKASTİK GENEL DENGE MODELLERİNDE DÖNGÜSEL FAYDA FONKSİYONLARI: MAKRO EKONOMİK SONUÇLAR Murat Taşdemir iktisat Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kasım 2004 Danışman: Prof. Dr. İlyas ŞIKLAR Dinamik stokastik genel denge (DSGD) modelleri makro ekonomik analiz için oldukça yaygın kullanılan araçlar haline gelmişlerdir. Bunun bir nedeni, bu modelle rin Lucas Kritiği'ne maruz kalmadan, varsayımsal ekonomik politikaların etkilerinin analiz edilmesine olanak sağlamasıdır. Gerçek ekonomik verileri belli bir ölçüde tak lit etmedeki başarılarına rağmen, DSGD modelleri gerçek ekonomilerde gözlemlenen bazı durumları açıklayamamaktadırlar. Bu gibi durumlar literatürde `bilmece` ola rak isimlendirilmektedir. Bazı iktisatçılar DSGD bilmecelerinin bu modellerde, tercihlerin tanımlanmasında kullanılan fayda fonksiyonunun bir sonucu olduğunu iddia et mektedirler. DSGD modellerinde kullanılan Zamanlararası Beklenen Fayda (ZBF) fonksiyonunun birçok yetersizlikleri söz konusudur. Bunlardan biri de, zamanlara rası ikame esnekliği ve riskten kaçınma katsayıları ile ilgili varsayımdır. ZBF modeli zamanlararası ikame esnekliği ve riskten kaçınma katsayılarını birbirlerinin tersi olacak şekilde ilişkilendirmektedir. Epstein-Zin döngüsel fayda fonksiyonu, bireylerin tercihlerini açıklama konu sunda ZBF fonksiyonuna olan üstünlüğüne ek olarak, zamanlararası ikame es nekliği ve riskten kaçınma katsayıları arasındaki ilişkiyi de ortadan kaldırmaktadır. Epstein-Zin fayda fonksiyonunun bu özelliği DSGD modellerine önemli bir esneklik sağlamaktadır. Bu nedenle, DSGD modellerinde Epstein-Zin döngüsel fayda fonk siyonunun kullanılması, en azından bazı DSGD bilmecelerinin çözümüne yardımcım olabilecektir. Ayrıca, bu durum bireylerin zamanlararası ikame ve riskten kaçınma davranışlarının rolü ile ilgili makro ekonomi alanındaki bilgilere katkı sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, DSGD modellerinde Epstein-Zin döngüsel fayda fonksiyo nunun kullanımının doğuracağı makro ekonomik sonuçları araştırmaktır. Bu amaçla, Epstein-Zin ve ZBF fayda fonksiyonlarının kullanıldığı versiyonlarını karşılaştırmak için, bir reel DSGD modeli kullanılmıştır. Modelin iki farklı versiyonunu, za manlararası ikame esnekliği ve riskten kaçınma katsayıları ile ilgili farklı kalib- rasyonlar ile karşılaştırmak amacıyla nümerik çözüm yaklaşımı benimsenmiştir. Karşılaştırmalarda Monte Carlo simülasyonları ve bazı parametrik istatistiksel test ler kullanılmıştır. Anahtar sözcükler: Dinamik Stokastik Genel Denge, zamanlararası, indirgenmiş fayda, beklenen fayda, tercihler, döngüsel fayda.

IV ABSTRACT RECURSIVE UTILITY FUNCTIONS IN DYNAMIC STOCHASTIC GENERAL EQUILIBRIUM MODELS: MACROECONOMIC IMPLICATIONS Murat Taşdemir Economics Anadolu University, Graduate School of Social Sciences, November, 2004 Supervisor: Prof. Dr. Ilyas ŞIKLAR Dynamic stochastic general equilibrium models (DSGE) have become widely used tools for macroeconomic analyses. One reason for this is that these models allow economists to analyze possible effects of some hypothetical economic policies without exposing to Lucas' Critique. Despite, to some extent, their success in replicating real economic data, dynamic stochastic general equilibrium models are incapable of explaining some facts observed in real economies. They are called `puzzles` in the DSGE literature. Some economists argue that the DSGE puzzles may be the result of the specific preference specifications used in these models. The intertemporal expected utility (IEU) function used in DSGE models has many drawbacks. One of them is the assumption made about the preference parameters, the elasticity of intertemporal substitution and the risk aversion. The IUE model links the elasticity of intertem poral substitution and the risk aversion coefficients so that they are the inverse of each other. In addition to its superiority over the IEU in explaining individuals' preferences, the Epstein-Zin recursive utility function breaks the link between the elasticity of intertemporal substitution and the risk aversion coefficients. This feature of the Epstein-Zin utility function provides substantial flexibility in DSGE models. Hence, the adaptation of the Epstein-Zin recursive utility function may help to solve at least some DSGE puzzles. Moreover, this will contribute to the knowledge about the role of the intertemporal substitution and the risk aversion behaviors of individuals in macro economics.The aim of this study is to document the macroeconomic implications of emp loying the Epstein-Zin recursive utility function in DSGE models. To this purpose, a real DSGE model is used to compare the predictions the models with the IEU and the Epstein-Zin recursive utility functions. In order to compare two versions of the model with different calibrations regarding the elasticity of intertemporal substitution and the risk aversion coefficients, a numerical approach is adopted. In the comparisons, Monte Carlo simulations and some parametric statistical tests are employed. Keywords: Dynamic Stochastic General Equilibrium, intertemporal, discounted uti lity, expected utility, preferences, recursive utility.