Çok seçenekli medya ortamında kitle iletişim araçlarının tüketim ve seçim biçimi (Eskişehir örnekleminde bir izleyici araştırması)

Abstract

Eskişehir'li izlerkitlenin, kitle iletişim araçları tüketiminin temel belirleyicileriolan bilişsel ve duygusal gereksinimler doğrultusunda, medyayı algılayış ve kullanımbiçiminin araştırıldığı bu çalışmada, Eskişehirli izlerkitleye kotalı örneklemle bir anketuygulanmıştır. Elde edilen veriler yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir değişkenleridoğrultusunda incelenmiş, izlerkitlenin bilişsel ve duygusal gereksinimleridoğrultusunda kitle iletişim araçlarını kullanma sıklıkları, kullanmama nedenleriaraştırılmıştır.Bilişsel gereksinimler bireyi yaşadığı topluma bağlar. Bilgi ve haber bireyiçevresinden haberdar ederken onun sosyalleşmesinin de aracı olur. Kitle iletişimaraçları bilişsel gereksinimlerin tatminindeki en önemli araçlardır. Eskişehirli izlerkitlebilişsel gereksinimlerini karşılamak için öncelikli olarak televizyonu, gazeteyi, radyoyuve interneti kullanmaktadır. Televizyon çalışmadaki bütün değişkenler bağlamındaizlerkitlenin en önemli bilgi kaynağı olarak ortaya çıkmıştır. Radyo yaş değişkenibağlamında incelendiğinde bilgi kaynağı olarak öne çıkarken, internet eğitim değişkeniile öne çıkmaktadır.Türkiye ekonomik açıdan gelişmekte olan bir ülkedir. 1980 sonrası yaşananekonomik ve sosyal değişim bireylerin yaşamlarında da önemli değişikliklere nedenolmuş, rekabet, stres ve sıkıntı olguları yaşamın bir parçası haline gelmiştir.Teknolojinin gelişmesiyle çeşitlenen kitle iletişim araçları da ortaya çıkan bu duygusalgereksinimler ortamında kendisine yer bulmuştur. Günlük hayatın sıkıntısındanuzaklaşmak için Eskişehirli izlerkitle televizyonu, gazeteyi ve radyoyu ve cep telefonutercih etmektedir. Bilişsel ve duygusal gereksinimlerin tatmini için kullanılan araçlarseçkisinde film izleme araçları, müzik dinleme araçları ve dergi son sırada yeralmaktadır.Çalışma izlerkitlenin birden fazla kitle iletişim aracı kullanmaya istekliolduğunu, teknolojiye açık olduğunu gösterirken eğitim ve gelir faktörlerinin önemli birbelirleyici olduğunun da altını çizmektedir. Özellikle gelir değişkenine bağlı olarakdaha az kullanıldığı gözlenen gazete ve internet daha çok erkek izlerkitle tarafındantüketilmektedir.

Audience in Eskişehir, basic determinant of consumption of mass mediacognitive and emotional needs, usage form and how they perceive media have beensearched in this research.Eskişehir?s audience?s usage and perception of media has been searched with thedirection of cognitive and emotional needs that are basic determinant of consumption ofmass media.Audience in Eskişehir has been divided into groups, determined by quatosampling, by this sex, age, education and income and their frequency of usage of massmedia tools and the reasons why they didn?t use was asked in respect to their cognitiveand emotional in accordance with needs. Cognitive needs tie individuals to a society inwhich they are living. Information and news help individual comprehend theenvironment and make him/her socialized as well. Mass media are significant tools tosatisfy cognitive needs. Audiences in Eskisehir primarily use internet, radio, dailypapers and TV to satisfy cognitive needs.TV appears to be the most important news source among all variables subject tothis research. If we were to evaluate radio with respect to age variable, it appears to bethe most important information source. Internet, however, is the first with respect toeducation variable.Turkey, experienced great social and economical changes after the 1980?s, isconsidered as economically developing country. This fact caused great deal of changesin individual?s life. As a result, competition, stress and disturbance has become the partof individual?s life.Various mass media, caused by technological development, have taken part inthis environment to satisfy individual?s emotional needs. Audience in Eskisehir prefersTV, daily papers, radio and cellular phone to avoid the daily life stress. Such tools asmovie and mp3 players, magazines are the last source they refer to satisfy cognitive andemotional needs.Research suggests that audience is willing to use more than one mass media andopen to technological developments. A noteworthy fact is that audience?s economicaland educational situation is a significant determinant of preferences. Daily papers andinternet, mostly consumed by male audience, depends on economical situation ofindividual.Keywords: Audience, Uses and Gratification