Kültür endüstrisi bağlamında yıldızlaştırılan anahaber sunucularının haberin izlenmesine etkileri

Abstract

Kitle iletişim araçlarında gerek görsel gerekse sözel bağlamda yerini alan magazin, ciddi olarak nitelendirilebilecek söylemleri de biçimlendirmektedir. Televizyon kanallarının kimliği olarak adlandırılabilecek anahaber bültenleri, söz konusu magazin söyleminden ayrı düşünülemez. Magazin söylemi, eğlendirme işlevinin yanı sıra duygu oluşturucu boyutuyla da haber bültenlerinde yerini almış bulunmaktadır. Haberin magazinleşmiş doğasının bir uzantısı olarak işlev gören anahaber sunucularının nasıl yıldızlaştırıldıkları sorusuna ?kültür endüstrisi? kuramı ışık tutmaktadır.Bu araştırmanın temel amacı, kültür endüstrisi bağlamında televizyon anahaber sunucularını yıldızlaştıran etkenleri ortaya koymak ve yıldızlaştırılan anahaber sunucularının haberin izlenmesine etkilerini saptamaktır. Nitel paradigmanın bakış açısıyla yürütülen bu tezde, AGB verilerine göre, televizyon anahaber bültenlerinin Ekim-Kasım 2006 dönemindeki izlenme oranlarının ortalamaları alınarak en çok izlenen ilk beş anahaber bülteni belirlenmiş; Aralık 2006 dönemindeki hafta içi anahaber sunucuları araştırmanın çalışma kümesini oluşturmuştur. Anahaber sunucularının yanı sıra belirlenen her anahaber sunucusunu izleyen ikişer izleyici de çalışma kümesine dâhil edilmiştir.Anahaber bültenlerinin anahaber sunucuları tarafından sunulan bölümleri, anlatı çözümlemesi ile incelenmiştir. Konuşmadaki sözel verilerin yanı sıra çeşitliliği sağlamak amacıyla anahaber sunucularının sunum sırasında kullandıkları beden dili hareketleri, görüntülendikleri çekim ölçekleri, kamera açı ve hareketleri odağında görsel veri kaynakları kullanılmıştır. Anahaber sunucularının ve izleyicilerin bakış açılarını ortaya koymak üzere yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış; buna ek olarak televizyon programlarındaki konuşmalar ve İnternet ortamında yayımlanmış röportajlardan yararlanılmıştır. Anahaber bültenlerinin anahaber sunucuları tarafından sunulan bölümleri, Gerard Genette'in kavramları temel alınarak incelenirken yarı yapılandırılmış görüşme ve öteki veri kaynakları, literatürdeki kavramlara dayanan kategoriler odağında çözümlenmiştir.Elde edilen bulgular, kültür endüstrisinin temel kavramları dikkate alınarak yorumlandığında, anahaber sunucularının birer ?öykü anlatıcısı? olarak anahabere kendi kişiliklerinin damgasını vurdukları, birer ?flâneur? olarak konumlandırıldıkları ve yapay da olsa bir ?aura? yarattıkları görülmektedir. Böylelikle, kendi kişiliklerine editör, muhabir, haberci ve belgeselci gibi kimlikler ekleyerek daha güçlü, sorumlu ve güvenilir birer yıldız konumuna gelen haber sunucuları, haberi sunmaktan öte işlevler yüklenmektedirler. Yıldızlaştırılmalarına koşut olarak ?anchor? olarak da adlandırılmaya başlanan anahaber sunucuları, kanallar arasındaki yarışın önemli aracıları olarak kültür endüstrisine hizmet etmekte ve tüketim sürecini insanileştirmektedirler.Anahtar Sözcükler: Magazin, yıldızlaştırma, kültür endüstrisi, yıldız, öykü anlatıcısı, flâneur, aura, anchor

Magazine, occupying an important place in both verbal and visual media, also shapes other serious discourses. The evening newscast as the main part of a channel?s identity can not be considered independent from the magazine discourse. Magazine discourse has taken its place in evening newscasts for a while not only as an entertainer but also as an emotional manipulator. The theory of ?culture industry? provides a solution to the question of how the news presenters have been turned into television stars performing as a magazinal extention of the newscast.The main objective of this dissertation is to analyze the factors which contribute to the process of turning the news presenters into television stars within the context of culture industry and to determine their effects on the rating of newscasts. In this dissertation, which employed the qualitative paradigm, the first five evening newscasts with the most rating were determined according to AGB data by evaluating the average rating of evening newscasts of television channels in October-November 2006 and particularly the weekday anchors in the period of December 2006 formed the working set of the study. Besides the anchors, two audience representatives for each anchor were included in the working group as well.The parts of evening newscasts, which were announced by anchors, were analyzed by narrative analysis. In order to procure diversity along with verbal data in speeches, the body language of anchors, sizes of shot, camera angles and movements were also considered as visual sources of data. The points of view of the audience and of the anchors were displayed by semi-structured interviews; additionally, the interviews broadcasted on the Internet and television programs were also used. The parts of evening newscasts announced by anchors were analyzed according to Gerard Genette?s concepts, while semi-structured interviews and other sources of data were analyzed in accordance with the categories based on the existing literature.When the findings are evaluated according to the basic concepts of the theory of culture industry, it can be proved that the anchors influence the newscasts with their personality as ?storytellers? and they are positioned as ?flâneurs? as well as the creators of a kind of ?aura? even if artificial. Hereby, anchors become more powerful, more responsible and more reliable television stars by assuming themselves additional identities such as editors, correspondents, reporters and documentary makers. They also play a more important role beyond functioning as mere announcers. The news presenters, who have started to be called also as ?anchor? in parallel with their star identity, serve the culture industry as significant instruments in the competition among television channels, and humanize the process of consumption.Keywords: Magazine, creating television stars, culture industry, media star, storyteller, flâneur, aura, anchor