Japon çizgi film (Anime) sanatı, hayao miyazaki çözümlemesi ve Türkiye örneği

Abstract

Son yıllarda animasyon filmlere olan ilgi giderek artmaktadır. Bu konuda, 80'lerden bu yana Uzakdoğu'da Japonya'da yeni bir animasyon sektörü dikkatleri üzerine çekmektedir. Anime olarak tanınan Japon çizgi filmi, kendine özgü anlatım dili, animasyon tekniği, karakterleri, geniş konu yelpazesi, vb. özellikleri ile her yaştan izleyici kitlesine hitap etmektedir.Japonya'da anime sektörünün en önemli yönetmenlerinden biri Oscar ödüllü Hayao Miyazaki'dir. Miyazaki filmlerinin özgünlüğü, derinliği, konu seçimi, karakter çeşitliliği, Doğu ve Batı kültürlerini aynı potada eriterek yarattığı evrensel dili, beslendiği kültürel kaynaklar vb. sebeplerle tüm Dünyada tanınan ve takip edilen bir yönetmen olmayı başarmıştır. Japonya'da çizgi film sanatının Batı'daki Disney gibi bir endüstrinin dışında bu denli başarılı olması ve Miyazaki gibi bir sanatçının yetişmesi, elbette o kültürün, tarihin, sanatın ve felsefi değerlerin ürünüdür.Türkiye'de gelişmekte olan çizgi film alanında daha yaratıcı, kitleleri etkileyebilecek, zengin kültürel birikimlerden yararlanılarak yapılmış çizgi filmlerin olmaması ve yapılanların da başarılı olamaması yıllardır tartışılan bir konudur. Türkiye'de bu tartışmalar sürerken Doğu'da, Japonya'da karşımıza güçlü bir anime sektörü ve Hayao Miyazaki gibi bir örnek çıkmaktadır. Bu çalışmada, Miyazaki'nin uluslararası başarısının nedenleri araştırılarak Türk çizgi filminin gelişmesine ve çeşitlenmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.Bu amaçla Hayao Miyazaki'nin başarısının altında yatan sebepler ve beslendiği kaynakların neler olduğunu ortaya koymak için dokuz animesi çalışmada örneklem olarak ele alınarak; ortak konu ve motifler, karakterler, zaman ve mekân, Doğu-Batı etkileşimleri başlıkları altında incelenmiştir. Sonuç olarak, Miyazaki'nin beslendiği kültürel kökler, birikimler, evrensel değerler, vb. ortaya konularak; Türkiye'nin de çizgi film sanatçılarını etkileyecek benzer dinamiklere, henüz değerlendirilememiş zengin bir miras ve köklü bir kültürel birikime sahip olduğu ortaya konmuştur.

In recent years popularity of animation movies all around the world has gradually increased. Since 1980s, a new animation sector has stood out in Far East, namely in Japan. Japanese cartoons, known as anime, appeals to the audience from all ages thanks to its original narration, animation technique, characters, wide theme spectrum, etc.One of the most important anime directors of Japan is without a doubt the Oscar winner Hayao Miyazaki. Miyazaki has become a world-renowned and followed director due to his original movies, the depth of his works, variety of characters, universal narration which accomplishes to melt the Western and Eastern cultures in the same pot, cultural sources, etc. Cartoons being successful in Japan, apart from the big industry in the West like Disney and the growth of an artist like Miyazaki are the products of Japanese culture, history, art and philosophical values.Not having more creative and popular cartoons based on our rich cultural accumulation and unsatisfactory outcomes of current cartoons are highly debated issues in our country. While having these debates in Turkey, we witness a powerful anime sector in the East and a successful model like Hayao Miyazaki in Japan. Here in this study, the reasons of Miyazaki?s international success have been researched and it is thought that these researches can contribute to the development and diversification of Turkish cartoons.Nine movies of Hayao Miyazaki were chosen and analyzed under the titles of common subjects and motifs, characters, time and place and the interaction between the West and the East with the aim of stating the reasons and defining the sources behind the success of Hayao Miyazaki. As a result; cultural roots and accumulations which nourish Miyazaki?s works, international values and the like were defined. In addition it was proved that Turkey had similar dynamics, unrealized cultural richness and a deep-rooted cultural accumulation which can inspire our cartoon artists.