Gönüllü ve gençlik turizmi: Eskişehir`e yönelik bir öneri

Abstract

Gönüllü ve gençlik turizmi, sosyal turizmin önemli türleri arasında yer alır. Gönüllü turizmi, hem gönüllüleri kabul eden bölgeye hem de katılımcılarına pek çok katkısı olan ve kâr amacının öncelikli hedef olmadığı bir alternatif turizm türüdür. Gençlik turizmi ise 15-25 yaş arasındaki bireylerin ailelerinden bağımsız ve genellikle kurumların desteğiyle turizme katılmalarıyla ortaya çıkan bir turizm türüdür. Birbirine yakın özellikleri olması nedeniyle, gönüllü turizmi ve gençlik turizminin birlikte ele alınması, bu çalışmanın temel dayanağını oluşturmaktadır. Bu özellikler arasında, gönüllü turizminin başlıca katılımcılarının gençlerden oluşması, katılımcıların nihaî amaçlarının gençlik turizmiyle benzerlik göstermesi ve her ikisinin uygulamasında kurumsal desteğin önemli rol oynaması sayılabilir. Dünyada yaygın uygulamalara karşın, Türkiye'de hem gönüllü hem de gençlik turizmi beklenen düzeyde değildir. Bu çalışmada, öncelikle gönüllü ve gençlik turizminin temel aktörleri olarak gençler ve kurumsal yetkililerin konuyla ilgili eğilimlerinin incelenmesine ve uygulamaya yönelik öneri getirilmesine karar verilmiştir. Araştırma alanı olarak olarak belirlenen Eskişehir'de, karma desene dayalı bir araştırma yürütülmüştür. Gönüllü ve gençlik turizmiyle ilgili olarak üniversiteli gençlerin yaklaşımlarında nicel veri derleme tekniği ve analizinden, kurumsal destek boyutunda ise yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşlarının (STK) görüşleri nitel veri derleme tekniği ve analizinden yararlanılmıştır. Üniversiteli gençlerin turizm ve gönüllü turizmine katılım eğilimleri anket tekniğiyle elde edilmeye çalışılmış ve gençlerden 384 anket toplanmıştır. Gençlerin yaklaşık dörtte biri yıl içinde hiç tatile çıkmazken, büyük çoğunluğu gönüllü turizmine katılmaya olumlu yaklaşmaktadır. Açıklayıcı faktör analizi sonucuna göre, gençlerin gönüllü turizmine katılımalarıyla ilgili motivasyon unsurları fedakârlık, özerklik, gündelik hayattan uzaklaşma ve farklı insanlar tanıma boyutları altında toplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında, yerel yönetim ve STK kapsamında il merkezi ve ilçelerinden dokuz kişiye ulaşılmıştır. Bu aşamadaki veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiş ve içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, kurumsal yetkililer Eskişehir'de gönüllü ve gençlik turizmine genel olarak olumlu yaklaşırken, destekleri daha çok kaynak sağlama boyutundadır. Planlama ve koordinasyonda aracı ya da aracılara ihtiyaç duyulması, yerel halkın etkisi, üniversitelerin desteği ve kurumların eğitimi gibi konular diğer önemli sonuçlar arasındadır. Araştırma bulguları birlikte değerlendirildiğinde, Eskişehir'de gönüllü ve gençlik turizminin birlikte ele alınmasına yönelik önemli bir potansiyelin bulunduğu, kurumlar arasında farklı bakışaçılarına rastlansa da, konuya olumlu yaklaştığı görülmektedir. Buna dayanarak, Eskişehir'de sosyal turizmin geliştirilmesine önemli bir katkı sağlayacağı düşünülen gönüllü ve gençlik turizminin uygulanmasına yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Üniversiteli gençler, gençlik turizmi, gönüllü turizmi, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, Eskişehir.

The volunteer and the youth tourism are amongst the important types of the social tourism. The volunteer tourism is an alternative type of tourism, which contributes both the participants and the tourist receiving region, while the profit is not the main objective. On the other hand, the youth tourism includes the tourism activities of the individuals who are 15-25 years old independently from their families and/or supported by some institutions. Since their characteristics are close to each other, the assessment of the volunteer and youth tourism together constitutes the basis of this research. The participants of the volunteer tourism are mainly young people, and among the other similarities both types of tourism are objectives of the participants and the important role of the required institutional support. Despite the widespread application in the world, both volunteer and youth tourism is not at the expected level in Turkey. In this research, it was decided primarily on the analysis of the perceptions of the young people and the institutional authorities who are the main actors of volunteer and youth tourism, and also to bring proposal for the implementation. Eskişehir was determined as the research area and the research was carried out on a mixed method basis. Regarding the approaches of the college students to the volunteer and youth tourism the quantitative data collection and analysis was used and for the institutional support extent, the views of the local governments and non-governmental organizations (NGO) were analyzed through the qualitative data collection and analysis method. The aims of the college students to the participate in the volunteer and youth tourism were derived by the survey technique and 384 questionnaire were collected from the young people. Approximately one quarter of the youth don't go to the holiday during the year, on the other hand the great majority of them are approaching positively to participate in the volunteer tourism. According to the results of the explanatory factor analysis, the altruism, autonomy, going away from the daily life and meeting with different people are the main motivational factors that make the youth to participate in the volunteer tourism. In the second stage of the research, nine different interviewees from local authorities and NGO's from the city and and various districts were interviewed. The data at this stage were collected by using semi-structured interview technique and assessed through the content analysis. According to results obtained, it was observed that although the institutional authorities apporaches positively to the youth and the volunteer tourism, their supports constitute mainly of providing relevant support. The need for intermediaries in the planning and the coordination, the effects of the local people, the support of the universities and the training of the institutions are other important findings. When the findings of the research are assessed altogether, it can be observed that there is an important potential of considering the volunteer and youth tourism together in Eskişehir and that although the institutions have different point of views, they approach to the subject positively. On this basis, the implications and suggestions regarding the application of the volunteer and youth tourism which are thought to develop the social tourism in Eskişehir were provided.KeyWords: College students, youth tourism, volunteer tourism, local governments, non-governmental organizations, Eskişehir.