Bizans Dönemi resimli Oktateukh el yazması: Seraglio (Topkapı Sarayı Gi.8)

Abstract

Tezin konusu `Bizans Dönemi Resimli Oktateukh El Yazması: Seraglio (Topkapı Sarayı Gi. 8)`dur. Bizans'tan günümüze kalan Türkiye'deki tek resimli Oktateukh el yazması olması nedeniyle tez konusu olarak seçilmiştir. 12. yüzyıla tarihlendirilen Topkapı Sarayı G.İ.8; Yunanca küçük harfle yazılmış resimli Eski Ahit metni içeren 569 folyolu, 301 resimli, üç ciltlik bir el yazmasıdır. El yazmasının tüm resimlerini kapsayan bir katalog hazırlanmış, ilgili konuların Yunancadan Türkçeye çevirisi yapılmış, resim-metin ilişkisi irdelenmiş, resimler ikonografik ve üslup açısından değerlendirilmiş ve farklı dönem resimli el yazmalarıyla karşılaştırma yapılmıştır.El yazmasının resimleri detaylı incelendiğinde,birbirinden farklı tarzda yapılmış pek çok resmin olduğu görülmüştür. Aralarında benzerlik kurulabilen resimler dikkate alındığında, A'dan H'ye kadar 8 üslup grubunun olduğu ve bazı resimlerin de onarım gördüğü tespit edilmiştir. El yazmasının başından sonuna kadar değişim gösteren resimlerinin gelişim sürecini anlayabilmek ve onarım gördüğü dönemi tespit etmek için farklı dönem el yazmaları incelenmiştir. Topkapı Sarayı G.İ.8 el yazmasının resimleri; Sina Gr. 1186 (11. yy.), plut., 9.28 (11. yy.), Vatikan Gr. 747 (11. yy.), Vatikan Gr. 746 (12. yy.), İzmir A. 1 (12. yy.), Vat. Gr. 1162 (12. yy.), Oxford Bodleian Gr. Th. F1 (14. yy.) ve Codex Gr.5 (14. yy.) ve diğer el yazmaların resimleriyle karşılaştırılmıştır.Yapılan karşılaştırmalar sonucunda, Topkapı Sarayı G.İ.8el yazmasının resimlerinin 11-12. yy el yazmalarında görülen kalıplaşmış ikonografik programlarla benzer olduğu ve orijinaline bağlı kalınarak 14. yüzyılda Palaiologoslar döneminde onarım gördüğü önerilebilir.Anahtar Sözcükler: Bizans, Oktateukh, Orta Bizans Dönemi, Resimli El Yazmaları,12. yüzyıl.

The subject of this thesis is `Byzantine Period Pictorial Oktateukh Manuscript: Seraglio (Topkapı Palace G.I.8)`. The manuscript of Seraglio is elected as the subject of the thesis because of its significance as the only pictorial Octateuch manuscript that survived from the Byzantines period, in Turkey.Topkapı Palace G.I.8, dated to the 12th century; is a three-volume manuscript of 569 folio with 301 picture, containing the Old Testament text written in Greek manuscule. A catalog covering all the pictures of the manuscripts was prepared, the relevant subjects were translated to Turkish, from Greek, picture-text relation is examined, the pictures were evaluated in terms of iconographic and style and compared with different period handwritten manuscripts.When the pictures of the handwriting are examined in detail, it is seen that there are many different images made in different styles. Whenever considering similarity between pictures, It was found that there were 8 style groups from A to H, and some of the pictures were repaired. In order to understand the development process of his paintings which change from the beginning to the end of manuscript, and to determine the period of repairs, different period manuscripts were examined.The pictures of Topkapı Palace G.I.8 manuscript are comparedwiththe pictures of Sina Gr. 1186 (11. yy.), plut., 9.28 (11. yy.), Vatikan Gr. 747 (11. yy.), Vatikan Gr. 746 (12. yy.), İzmir A. 1 (12. yy.), Vat. Gr. 1162 (12. yy.), Oxford Bodleian Gr. Th. F1 (14. yy.) Codex Gr.5 (14. yy.) and others.+As a result of comparisons,it is suggested that the paintings of the Topkapi Palace G.İ.8 manuscript are similar to the stereotyped iconographic programs seen in the manuscripts of the 11th and 12th centuries and its some pictures was repaired adhering to the original, during the Palaeologos period in the 14th century.Key words: Byzantine, Octateuch, Middle Byzantine Period, Painted Manuscripts, 12th century.