Önceki öğrenmenin tanınması ve Türk yüksek öğretim sistemi için politika önerisi

Abstract

Önceki Öğrenmelerin Tanınması (ÖÖT) nerede, ne zaman ve hangi bağlamda gerçekleştiğine bakılmaksızın edinilmiş bilgi ve becerilerin tanınması sürecidir. Yakın zamana kadar formel kurumlarda edinilen bilginin tanınması şeklinde uygulanan ÖÖT, bireylerin formel kurumlar dışında da bilgiye erişimlerinin gelişen bilgi ve iletişim teknolojileriyle kolaylaşmasının bir sonucu olarak enformel ve formel olmayan ortamlarda gerçekleşen öğrenmelerin de tanınmasında yükseköğretim için önemli bir fırsat oluşturmaktadır.Çalışmada, yükseköğretime yeni açınımlar getirmesi beklenen bu paradigmadan yararlanılmasına yönelik ulusal bir politika önerisi belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde ÖÖT ile ilgili kavram, terim, model ve kuramlar alan yazın taraması yoluyla açıklandıktan sonra dünyada ve Türkiye'deki mevzuat ve uygulamalar incelenmiştir. İkinci bölümde öğrenenlerin ÖÖT üzerine olan farkındalıkları örnek iki gruba yönelik olarak araştırılmış ve bulgular anket ve görüşme tekniği ile toplanan verilerin analizi ile sunulmuştur. ÖÖT ile ilgili Türk yükseköğretiminde politika ve uygulama bağlamında yapılması gerekenler hakkında ise uzman görüşlerine başvurulmuştur. Konu ile ilgili uzman görüşleri görüşme tekniği ile toplanan verilerin analizi ile belirlenmiştir. Çalışmanın son bölümünde bulgular yorumlanarak ulusal bir ÖÖT politikası geliştirme bağlamında önerilerde bulunulmuştur.Çalışmada elde edilen bulgulara göre, dünya genelinde ÖÖT ile ilgili politika ve uygulamalar yaşamboyu öğrenme, yeterlilik çerçeveleri, eğitim ve çalışma hayatı ile yakından ilişkilendirilmektedir. Türkiye'de ise yükseköğretim bağlamında kurumların ÖÖT süreçlerini işe koşmalarında yasal engel bulunmamakla birlikte uygulamaların yaygınlık kazanmadığı ve bu seçeneğin bir fırsata dönüşmediği belirlenmiştir. Öğrenen farkındalığı konusunda ise öğrenenlerin formel kurumlar dışında edindikleri öğrenmelerin tanınması konusunda farkındalıklarının yok denecek kadar az olduğu görülmüştür. Yükseköğretim sisteminde ise politika ve uygulama boyutlarında gerekli düzenlemelerin yapılması durumunda ÖÖT uygulamalarının gelişme göstereceği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Önceki Öğrenme, Tanınma, Formel Öğrenme, Enformel Öğrenme, Formel Olmayan Öğrenme

Recognition of Prior Learning (RPL) is the process of recognizing knowledge and skills, regardless of where, when and in what context they are acquired. Until recently, RPL which is applied in the form of recognition of knowledge acquired in formal institutions has provided higher education institutions with a crucial opportunity in recognizing the learning occurring in informal and non-formal environments as a result of individuals' easy access to information outside formal institutions due to the advancements in Internet and Communications Technology.In this study, it is aimed to determine a national policy proposal to benefit from this paradigm which is expected to lead to new expansion for higher education. In the first part of the study after describing the concepts, terms, models and theories, legislation and practices throughout the world and in Turkey were investigated. In the second part, awareness of the learners about RPL has been investigated for two sample groups and the findings were presented by analyzing the data collected by questionnaire and interview technique. Also expert opinions were sought about the steps that should be taken in terms of policy and practice in Turkish higher education related to RPL. Expert opinions on the subject were determined by analyzing the data collected by interview technique. In the last part of the study, the findings were interpreted and recommendations were made in the context of developing a national RPL policy.According to the findings of the study, policies and practices related to RPL are closely associated with lifelong learning, competency frameworks, education and working life. Although there is no legal obstacle for Turkish higher education institutions in implementing RPL processes, it is identified that practices do not become widespread and this option does not turn into an opportunity. As for learner awareness, it is found out that the awareness of the learners about the recognition of the learning acquired outside formal institutions is almost non-existent. In the higher education system, it is concluded that the implementation of RPL will improve if necessary arrangements are made in terms of policy and application dimensions.Key Words: Prior Learning, Recognition, Formal Learning, Informal Learning, Nonformal Learning