Havacılıkta emniyet yönetiminin başarısı bağlamında üst düzey yönetim desteğinin kavramsallaştırılması

Abstract

Havacılık örgütlerinde emniyet performansının istenilen seviyelerde tutulması hem bir zorunluluk hem de bir gerekliliktir. Zira emniyetsizlik son derece yüksek maliyetler getirmektedir. Emniyet yönetimin başarısını etkileyen faktörlerden birisi de üst düzey yönetim desteği olarak gösterilmektedir. Bu çalışma havacılık örgütlerinde üst düzey yönetimin emniyet yönetimine olan desteğini, muhtemel bileşenlerini tespit ederek, kavramsallaştırmayı hedeflemektedir. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Nitel veriler amaçlı örneklem yöntemiyle belirlenen havacılık örgütlerinin Emniyet Yönetim Sistemi, Kalite Güvence Yönetimi ve Mevzuata Uyumluluk İzleme birimlerinde görev alan 21 adet yönetici ve uzman ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Nitel verilerin analizinde çok yönlü ve ilişkisel yönlerini ortaya çıkarabilmek için bütüncül bir yaklaşıma sahip olan tümevarımsal içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Üst düzey yönetim desteğinin bileşenleri Etkili Bir Emniyet Liderliği Sergilemek, Emniyete İlişkin Varılacak Yerleri Belirlemek ve Planları Yapmak, Yeterli Kaynağı Ayırmak, Emniyet Performansını Ölçmek ve Kontrol Etmek, Olumlu Emniyet Kültürünü Güçlendirmek, Paydaşlarla Eşgüdüm İçinde Olmak şeklinde ortaya çıkmıştır. Emniyet yönetiminin kapsamlı bir yapıya sahip olması sebebiyle tema ve kategoriler aynı zamanda birbirleri ile kimi zaman zorunlu kimi zaman ise destekleyici bir ilişki içerisinde bulunmaktadır. Bu yüzden bir tema altında yer alan kategori kimi zaman başka bir temanın varlığına ihtiyaç duyabilmekte olduğundan dolayı üst düzey yönetim desteğini bütün olarak ele almak gerekmektedir. Katılımcılardan elde edilen verilere göre bu desteklerden en önemlileri ise sırasıyla etkili bir emniyet liderliği sergilemek, olumlu emniyet kültürünü güçlendirmek ve yeterli kaynağı ayırmak olarak belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yönetim desteği, Üst düzey yönetim, Havacılıkta emniyet yönetim sistemi, Emniyet liderliği, Olumlu emniyet kültürü

ABSTRACTIt is both a necessity and a obligation to maintain safety performance at desired levels in aviation organizations. Because not being safe causes extremely high costs. One of the factors affecting the success of safety management is shown as senior management support. This study aims to conceptualize the support of senior management to safety management in aviation organizations by identifying their possible components. Qualitative research design was used in the study. Qualitative data were obtained from semi-structured interviews with 21 managers and experts in the Safety Management System, Quality Assurance Management and Compliance Monitoring units of the aviation organizations determined by sampling method. In order to reveal the multidirectional and relational aspects of the qualitative data, an inductive content analysis method including holistic approach was used. The components of senior management support have emerged as Demonstrating an Effective Safety Leadership, Determining the Safety Objectives and Making Plans, Providing Adequate Resources, Measuring and Controlling the Safety Performance, Strengthening the Positive Safety Culture, and Being in Cooperation with Partners. Due to the comprehensive nature of safety management, themes and categories occasionally have an mandatory and supportive relationship with each other. Therefore, since a category under one theme may sometimes require the presence of another theme, it is required to consider senior management support as a whole. According to the data obtained from the participants, the most important of these supports were respectively determined as demonstrating an effective safety leadership, strengthening the positive safety culture and providing sufficient resources.Keywords: Managerial Support, Senior management, Safety management system in aviation, Safety leadership, Positive safety culture