Cumhuriyet Dönemi toplumsal değişim sürecinde lisans düzeyinde plastik sanatlar eğitimi

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZÜ CUMHURİYET DÖNEMİ TOPLUMSAL DEĞİŞİM SÜRECİNDE LİSANS DÜZEYİNDE PLASTİK SANATLAR EĞİTİMİ Bayram DEDE Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül 2001 Danışman: Serpil AKYIL Sanat eğitimimizi anlamak için sanat eğitiminin geçirdiği evrelerin anlaşılması, siyasi, sosyal, ekonomik yapısıyla birlikte mümkün olmaktadır. Batı tarzı resim öğrenim alanına. Batının bilgi ve tekniğinden faydalanmaya çalışma hareketinin bir sonucu olarak girmiştir. Batının bilgi ve tekniğinden askeri okullarda yararlanılmak istenirken resim de askerlikle ilgili teknik bilgiler arasında yavaş yavaş Türk subay ve askeri öğrencinin karşısına çıkmıştır. Türkiye de programına ilk defa resim dersi konulduğunu kesin olarak bildiğimiz okul Mühendishane-i Berri-i Hümayun dur. Sultan III. Selim okulunun amacı, kadrosu, yönetim şekli okunacak dersler öğretim üye ve yardımcılarının görevleri, maaşları ve mali işlerine dair 1210'da (1795) bir kanunname ile düzeltilmiştir. Kanunnameye göre Mühendishanenin yalnızca 4. sınıf diye anılan ilk sınıfta resim dersi konmuştur. Resim bakımından ilk adımı II. Mahmut atmış kendi resmini yaptırarak devlet dairesine astırmıştır. Ondan sonraki hükümdarlar, özellikle Sultan Abdulaaziz Türkiye'de resim sanatının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Güzel sanatlar akademisinin Türkiye'deki ilk adı olan Sanayi-i Nefise Mektebinin kuruluşu ile Osman Hamdi Bey adı birbirine gayet sıkı şekilde bağlı bulunmaktadır. Zira Osman Hamdi bey memleketimizde Sanayi-i Nefise Mektebinintu kurucusu olarak bilinmektedir. Sanayi-i Nefise Mektebinin kuruluşu her şeyden önce tarihi sosyal gelişmenin ürünüdür. 1908 'de II. meşrutiyetle başlayan gelişmeler resim öğretmenini yetiştiren ilk kurum olan eğitim enstitüsü resim iş bölümünün açılması ile sonuçlanır. Meşrutiyetten önce eğitimde kopyayla Matematik kurallara dayalı doğadan çalışmalar yapılmakta canlı yaratık resimleriyle portreye karşı bir tutum bulunmaktadır. Doğadan resim uygulamasının başlaması Güzel Sanatlar Akademisiyle gerçekleşti. Atatürk'ün daha Cumhuriyet ilan edilmeden önemine değindiği resim ve heykel sanatlarının somut olarak halka sunulmasının bir hükümet politikası olarak benimsendiği zamanı Milli Eğitim Bakanı `Heykel ve Resim İşi de başlıca uğraşacağımız bir konu olmalıdır.` diyerek duyurmuş, yurt dışından davet edilen ülkenin birçok yerinde Atatürk heykelleri ve anıtları sipariş edilmişti. Günümüzde ise Sanat ve Sanat Eğitimi de aynı kalmayarak değişmekte ve karmaşıklaşmaktadır. Kurumların sayısı hızla arttırılmış yurdun her yerinde güzel sanatlar ve eğitim fakülteleri açılmıştır. Fakat günümüzün ekonomik zorluklan sanat eğitiminin pahalı olması bazı sorunları da beraberinde getirmiştir. Bunun içinde sanat eğitiminin bir devlet politikası olarak desteklenmesi zorunluluğunu gerektirmiştir

IV THE ESSENCE OF MASTER THESIS THE EDUCATION OF PLASTIC ARTS AT THE LEVEL OF MASTER'S DEGREE DURING THE PERIOD OF SOCIAL CHANGES IN REPUBLICAN PERIOD Bayram DEDE Fine Arts Training Department Anadolu University Education Institute, September 2001 Advisor: SERPİL AKYIL Comprehending our art education is possible by the way of understanding the phase of art education with its political, social, and economical structure. Art of Occidental Style has participated in education field, as a result of trials to get benefits from the information and techniques of the west. While the struggle was to benefit from the techniques and informations of the west at the military academies, military students have gradually met the art which has taken part among the military technical informations. Mühendishane-i Berri-i hümayun is the first school which has put art lesson in its schedule in Turkey, that we certainly know. The purpose, the personnel, management style, schedule,duties of educators and their assistants, and financial conditions of The Sultan Selim III School had been arranged at 1210 (1795) by a code of laws. According to that code of laws, the art lesson had parted in primary class which had been named as fourth class in Mühendishane.In respect of painting, Mahmut II had taken the first step by having his painting drawn. The sultans after Mahmut II, especially Sultan Abdülaziz had taken a very important role at the development of art in Turkey. The establishment of Fine Arts Academy which had named as Sanayi-i Nefise school is related to Osman Hamdi very closely. Therefore he is known as founder of Sanayi-i Nefise school in our country. The establishment of this school is the product of historical and social development. The developments which has begun by II. Meşrutiyet had given the result of foundation of art department in education institute which first art teacher had graduated from. Before Meşrutiyet the natural works which were based on mathematical rules were done. There was a negative attitude towards animate paintings and portrait. The paintings applies from nature had begun after Fine Arts Academy. Even before the declaration of republic, Atatürk had mentioned the importance of painting and sculpture arts and the need of presenting them to the public concretely as a government policy. Even National Education Minister announced `scuplture and painting should be a major subject to be dealt with for us.` and many Atatiirk's statues and sculptures were ordered from different parts of the country. Finally, today art and art education is changing and getting more complexed. The number of foundations are rapidly increased, fine arts and education faculties are founded all sides in the country. However the economical difficulties and high expenses of atr education have caused many problems. Thus art education requires an urgent support from the government as a policy.