Zihin özürlü çocuklara adı söylenen mesleğe ait resmi seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZ OZU ZİHİN ÖZÜRLÜ ÇOCUKLARA ADI SÖYLENEN MESLEĞE AİT RESMİ SEÇME BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ Osman Senai DOĞAN Özel Eğitim Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temmuz 2001 Danışman: Yrd.Doç.Dr. Elif TEKİN Zihin özürlü çocuklara üç resim arasından adı söylenen mesleğe ait resmi işaret ederek seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği araştırılmıştır. Aynı zamanda, eşzamanlı ipucuyla öğretimin araç- gereçler arası genelleme etkisi ve izleme etkisi de incelenmiştir. Tek-denekli araştırma modellerinden denekler arası çoklu yoklama modeli ile tasarlanan araştırma, üç zihin özürlü çocuk ile yürütülmüştür. Araştırmada, her deneğe beş meslek öğretilmiştir. Araştırmanın yoklama, öğretim ve izleme oturumlarında, meslekleri tanıtıcı siyah-beyaz resim kartları kullanılmıştır. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin genelleme etkisi araç-gereçler arası genelleme olarak öntest-sontest rnodeli ile incelenmiştir. Bu amaçla, genelleme oturumlarında, renkli olarak hazırlanmış mesleklere ait resimli kartlar kullanılmıştır. Genelleme oturumları, birinci ve dördüncü toplu yoklama oturumlarının hemen ardından düzenlenmiştir. İzleme oturumları ise, öğretim sona erdikten sonra 7, 14, ve 28 gün sonra düzenlenmiştir. Genelleme ve izleme oturumları tıpkı yoklama oturumları gibi düzenlenmiştir. Araştırmada, toplu yoklama ve izleme oturumlarında 15 deneme; günlük yoklama, öğretim ve genelleme oturumlarında 10 deneme gerçekleştirilmiştir. Yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumlarının tümünde doğru tepkiler pekiştirilmiştir. Yanlış tepkiler ise, öğretim oturumlarında hata düzeltmesi ile sonuçlandırılırken, yoklama, izleme ve genelleme oturumlarında görmezden gelme ile sonuçlandırılmıştır.m Araştırmanın bulguları, eşzamanlı ipucuyla öğretimin zihin özürlü çocukların ismi söylenen mesleğe ait resmi işaret ederek seçme becerisinin öğretiminde etkili olduğunu gösterir niteliktedir. Aynı zamanda, eşzamanlı ipucuyla öğretimin, zihin özürlü çocukların adı söylenen mesleğe ait resmi işaret ederek seçme becerisini, renkli olarak hazırlanmış araç-gereçlere genelleyebilmelerinde ve öğretim bittikten 7, 14, ve 28 gün sonra da öğrenilenlerin kalıcılığının korunmasında etkili olduğu görülmektedir. Ancak, eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğine ilişkin sınırlı sayıda araştırma bulgusu olduğu için, bu konuda ileri çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.

IV MASTER OF THESIS THE EFFECTS OF SIMULTANEOUS PROMPTING PROCEDURE ON TEACHING RECEPTIVELY IDENTIFYING THE CAREER NAMES TO CHILDREN WITH MENTAL RETARDATION Osman Senai DOGAN Special Education Major Anadolu University, Institute of Educational Sciences, July 2001-07-19 Advisor: Assoc. Prof. Elif TEKİN This study was designed to examine the effectiveness of simultaneous prompting on teaching receptively identifying the career names to three children with mental retardation. Moreover, generalization and maintenance effects of simultaneous prompting were investigated in the study. The experimental design of the study was multiple probe design with probe conditions across three subjects. Five career names were taugth to each subject. Black-white picture cards explaning each career name were used during probe, training, and maintenance sessions of the study. The generalization effects of simultaneous prompting procedure were tested via generalization across materials with pretest-postest design. Colored picture cards were used during generalization sessions. Generalization sessions were conducted immediately after the first and fourth full probe sessions. Maintenance sessions were conducted 1, 2 and 4 weeks after the instruction had stopped. There were 15 trials in full probe and maintenance sessions, and 10 trials in daily probe, training and generalization sessions. Correct responses during all sessions were reinforced. Incorrect responses were resulted in error correction during trainig sessions and ignorance during probe, maintenance and generalization sessions.The findings of this study showed that simultaneous prompting was an effective instructional procedure on teaching receptively identifying career names to children with mental retardation. It also was evident that simultaneous promting procedure was effective on generalization across materials and maintenance. However, there is a very limited number of research studies analyzing the effectiveness of simultaneous prompting procedure and further research is needed.