Okulöncesi eğitimin 4-5 yaş çocuğunun sosyal gelişimine etkileri konusunda öğretmen görüşleri

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ OKULÖNCESİ EĞİTİMİN 4-5 YAŞ ÇOCUĞUNUN SOSYAL GELİŞİMİNE ETKİLERİ KONUSUNDA ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ Berrin DİNÇ İlköğretim Anabilim Dalı Okulöncesi Öğretmenliği Programı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Haziran 2002 Danışman: Yrd.Doç.Dr. Mehmet GÜLTEKİN Okulöncesi eğitim, bireysel ve sosyal işlevleri son derece önemli bir örgün eğitim basamağıdır. Çocuğun kendisine olan güven duygusunu geliştirmek, sorumluluklarını öğretmek, kişiliğini ve özel yeteneklerini geliştirmek ve yarının mutlu insanlarını yetiştirmek okulöncesi eğitimi ile olanaklıdır. Okulöncesi eğitim kurumlarının temel işlevi, çocuğu gerek bireysel ve gerek sosyal bakımdan daha sonra gelecek eğitim aşamalarına hazırlamak ve sosyal yönden gelişimini sağlamaktır. Bu araştırmada, okulöncesi eğitimin 4-5 yaş çocuğunun sosyal gelişimine etkileri konusunda öğretmen görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini, 2000-2001 öğretim yılında Eskişehir il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı anaokullanna devam eden 4-5 yaş çocukları ve onlara eğitim veren öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına alınan 4-5 yaş çocuklarının toplam sayısı 162, öğretmenlerin ise 12'dir. Verilerin toplanmasında nicel ve nitel yöntemler birlikte kullanılmıştır. 4-5 yaş çocuklarının sosyal gelişim düzeylerini saptamak amacıyla `Davranış Derecelendirme Ölçeği` kullanılmıştır. Çocukların ölçekten aldıkları puan ortalamalarının yaş, cinsiyet ve okula devam süresine göre değişip değişmediği t testi ile sınanmıştır. Öğretmengörüşlerinin ortaya çıkarılması amacıyla, nitel yöntemlerden yan yapılandırılmış görüşme ve betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Daha sonra elde edilen verilerin sayısallaştırılması yoluna gidilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, anaokuluna devam eden 4-5 yaş çocuklarının sosyal gelişim düzeylerinin ortanın üstünde gelişmiş olduğunu göstermektedir. Ayrıca çocukların sosyal gelişim düzeylerinin, yaş, cinsiyet ve okula devam süresi değişkenlerinden etkilendiğini; kız çocuklarının erkeklere, 5 yaş çocuklarının 4 yaş çocuklarına ve anaokuluna 2 yıl devam edenlerin 1 yıl devam edenlere göre sosyal gelişim düzeylerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Öğretmenler, okulöncesi eğitimin çocuğun öncelikle sosyal gelişimine katkı sağladığı ve anaokullarında uygulanan programın sosyal davranışları kazandırmada etkili olduğu yönünde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin tümü, anaokuluna devam eden çocukların başlangıçta gösterdiği sosyal davranışları ile anaokulu eğitimi sonrası sosyal davranışları arasında olumlu yönde büyük farklılıklar olduğu görüşünde birleşmişlerdir. m

ABSTRACT TEACHER OPINIONS ABOUT THE EFFECTS OF PRE-SCHOOL EDUCATION ON THE SOCIAL DEVELOPMENT OF 4-5 YEARS OLD CHILDREN Berrin DİNÇ Department of Primary Education Teacher Training Program in Pre-School Education Anadolu University, Graduate School of Educational Sciences, June 2002 Advisor: Ass. Prof. Mehmet GÜLTEKİN Pre-school education is a formal education stage of whose individual and social functions have an extreme importance. Developing the self-esteem of the children, teaching them their responsibilities, improving their personality and abilities and raising the happy people of the future is possible with the pre-school education. The main function of the pre-school education institution is to prepare the children for the forthcoming education stages in both individual and social senses and get them improve socially. The aim of the study is to reveal the teacher opinions about the effects of pre school education on the social development of 4-5 years old children. The study is a survey test. The sample of the research is composed of teachers and 4-5 years old children who are attending to kinder-gardens under the liability of the Ministry of National Education, in Eskişehir, in the academic year of 2000-2001. The total number of the children and teachers surveyed are relatively 162 and 12. Qualitative and quantitative methods are used together in data collection. `Behaviour Rating Scale` was employed in order to determine the level of the social developments of the children. The points of the children were tested by t-test for IVdetermining whether a difference occurs due to age, sex and school attendance duration. A semi-structured opinion survey and descriptive analysis are used for determining teacher opinions. Then the data obtained was presented numerically Findings of the research demonstrates that the social development levels of the children attending the kinder-garden were over the moderate level. It's also found that the social development levels are effected by age, sex and school attendance; girls' social development level is higher than the boys', 5 years old score better than 4 years old and the ones having a 2 year previous school-life are better than the ones who attend kinder-garden for a year. Teachers expressed that pre-school education primarily supports the social development and they also declared that the programs applied in kinder-gardens are also effective in getting children learn the social behaviour. Teachers also agreed on that there is a positive development between the social behaviours of the children before and after the kinder-garden education.