Hz. Muhammed: Allah`ın Elçisi filmi örnekliğinde teopolitik söylem-sinema-gerçeklik inşası

Abstract

Din sosyolojisi ve sinema arasındaki etkileşimli ilişki son yıllarda disiplinlerarası çalışmalarda dikkat çeken bir başlıktır. Bu farklı alanların ise gerçeklik inşasında kesiştiği gözlemlenmektedir. Müstakil olarak din sosyolojisi ve sinema kendi argümanlarını kullanarak bir gerçeklik olgusunu ortaya koymakta, düzenlemekte ya da yeniden inşa etmektedir. Dolayısıyla gerçeklik olgusu bu disiplinlerarasında kesişen bir kümeye tekabül etmektedir.Sinemanın toplumsal hayatı etkilemek ve toplumsal yapıdan etkilenmek gibi bir özelliği bulunmaktadır. Sinema, kullandığı dil aracılığıyla toplumsal yapıyı şekillendirme yönünde bir araca dönüşmektedir. Yönetmenin toplumsallaşma süreci içinde kendi iç dünyasını kurduğu temel, aslında onun filmlerine yansıyan bir zihniyetin izdüşümüdür. Zira dışsallaştırma, nesnelleştirme ve içselleştirme süreçleri sonucunda toplumun bir parçasına dönüşen yönetmen, eserinde fenomenolojik bir şekilde beslendiği toplumun toplumsal gerçeklerini söylemler ve deus ex machina tekniği gibi birtakım sinemasal teknikler aracılığıyla perdeye yansıtmaktadır. Çalışma örneklemimiz Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi filminde yönetmen Majidi'nin sinemasal teknikler ile bezemek suretiyle sinemayı teo-politik bir söylem aracına çevirdiğini ifade etmek mümkündür. İslam tarihi boyunca tartışılagelmiş birçok ihtilaflı konuya filmde yer veren Majidi her bir konuya Şiî bir bakış açısından 21. yy normlarına göre bir bakış açısı geliştirdiği gözlemlenmiştir. Filmde sıklıkla vurgulanan Ehl-i Beyt kavramı, olayların Şia'nın kaynağı olan Ebu Talib'in gözünden aktarılması, Hz. Peygamber'in Haşimoğulları tarafından korunması, kurtarıcı/mehdi düşüncesinin imaları ve mucizeler teo-politik bir meşrulaştırma üzerinden izleyiciye yansıtılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Teo-politik, sinema, gerçeklik, söylem analizi, fenomenoloji, Majid Majidi, Şia.

The interactive correlation between sociology of religion and cinema has been taking on a new significance recently in interdisciplinary studies. It could be observed that these two different fields intersect at construction of reality. Detachedly, sociology of religion and cinema present, arrange or reconstruct their own phenomenon of reality. Thus, phenomenon of reality corresponds to a set intersecting between interdisciplinary.Cinema has the potential of affecting to social life and being affected by social structure. Cinema converts to means to an end through the language it uses for shaping social structure. The basis upon which the director establishes his/her inner world during socialization process is in fact a mentality projection of the director to the films. Since the director himself/herself turns into a part of the society as a result of externalization, objectivization and internalization processes, she/he screens social realities which nurture the director phenomenologically by dint of discourses and several cinematic techniques such as deux ex machina.In our study's sample Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi (Muhammad: The Messenger of God), it's likely to express that Majidi the director transforms cinema into a theo-political discourse means in virtue of glamourizing his film through cinematic techniques. It is observed that Majidi who has given a place to many bone of contention at issue throughout İslamic history develops a Shi'ite point of view from the 21st century norms to each issue.That the concept of Ahl al-Bayt is stressed frequently in the film, incidents are narrated by Abu Talib the source of Shia, The Prophet Mohammad (pbuh) is highly protected by Banu Hashim, there are implications of a rescuer/mahdi and there are many miracles all contribute to the justification of theo-political discourse in the film.Keywords: Theo-politics, cinema, reality, discourse analysis, phenomenology, Majid Majidi, Shia.