Pop sanat resimlerinde ileti-alıcı ilişkisi

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ POP SANAT RESİMLERİNDE İLETİ - ALICI İLİŞKİSİ Bacik BALCI Güzel Sanatlar Eğitimi (Resim-İş Öğretmenliği) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ekim 2001 Danışman: Prof. Oya KINIKLI 20. yüzyıl iletişim teknolojisinin olağanüstü geliştiği bir dönemdir. Kapitalist üretim ilişkileri bu araçlardan yararlanarak daha güçlü, daha etkili biçimde varlığını sürdürmüştür. Kapitalizm ülke sınırlan içinde ve dışında, eğitim kurumlarıyla ve kitle iletişim araçlarıyla insanları, pazarın tüketicisi/alıcısı kılmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla her türlü kültürel iletiden yararlanarak bir `bilinç endüstrisi` yaratmış, bu arada sanatı da bu düşünceyle kullanmaya çalışmıştır. Pop Sanat bütünüyle böyle bir istemin ürünü olan bir sanat hareketidir. Bu araştırmada, Pop Sanat'ın ileti düzeyindeki verilerinin genel anlamda alıcı tarafından nasıl algılanıp, değerlendirildiği sorusuna yanıt aranmıştır. Bu amaçla iletinin ve alıcının tavrını belirlemede rol oynayan ve akımın oluşumunu hazırlayan 20. yüzyıldaki Amerika ve Avrupa'daki teknolojik, ekonomik ve kültürel gelişmeler incelenmiş ve bu gelişmelerin Pop Sanat'a etkileri saptanmıştır. İncelemede betimsel yöntem uygulanarak, kaynak taraması yoluyla öne sürülen tez çözümlenmeye çalışılmıştır. Yapılan incelemede Pop sanatçıların ürettikleri sanat eserleri aracılığıyla kapitalist sistemin işlerliğine katkı sağlayacak iletileri alıcıya ulaştırmada aracı rolünü üstlendikleri görülmüştür. Bu eserler bir anlamda ele aldıkları nesnelerin ve konuların reklamlarını yapmışlar, böylece reklam sektörüne bilmeden veya bilerek katkıda bulunarak insanları tüketime yönlendirmişlerdir. Pop Sanat iletişim teknolojisinden faydalanarak öncelikle Amerika başta olmak üzere İnglitere ve Avrupa'da geniş bir alanda etkinlik göstermiş, yaşandığı yıllarda sinemayı, edebiyatı, reklamcılığı, modayı etkilemiştir. Bu amaçla Pop Sanat eserlerinden alman 18 eser üzerinde yapılan incelemeler sonucunda, eserlerin alıcıya yönelik iletilerinin olduğu ve bu iletilerin içeriklerinin de çağdaş yaşamın günlük sıradan konularından (tüketim, seks, teknoloji, iletişim, reklam imgeleri...) oluştuğu saptanmıştır. Araştırmada ileti ve alıcının ilişkisinin çözümlenmeye çalışıldığı eser sayısı 18 yapıtla sınırlandırılmıştır. Pop Sanat'la ilgili yeni araştırmaların yapılması, ele alınan eserlerin yanısıra diğer Pop Sanat eserlerinin incelenmesi ile daha kapsamlı bilgilere ulaşılması da olanaklıdır.

MASTER'S DEGREE THESIS ABSTRACT MESSAGE-AUDIENCE RELATIONS AT POP ART PICTURES Bacik BALCI Arts and Crafts Education Anadolu University, Institute of Education Sciences, November 1998 Advisor : Prof. Oya KINIKLI 20 century is an era that the communication technology has enormously developed. The relations occurred within the process of capitalistic production have remained their existence more effectively and powerfully by using these media. Capitalism aims to make people to be the buyers and the consumers of the market via its educational institutions and mass media within and outside the borders of countries. For this reason it has created an industry of consciousness by using every kind of cultural message and by the way tried to use fine arts as well. Pop Art is an artistic approach which is a complete result of this given process. In this research the problem of how the data derived from Pop Art within message level which was percepted and evaluated by the audience is questioned. For this reason, the technological, economical and cultural developments that have occurred in United States and Europe in 20th century which have prepared the appearance of Pop Art and functioned a role in shaping the consumers attitude are revised and their effects on this artistic style has been stated. The proposed thesis is tried to be resolved by the application of descriptive research and literature review. hi the research, it is observed that the Pop Artists was functioned an intermediate role for supporting the capitalistic system by the messages made through their artistic productions that were derived by the audience. These products have advertised the objects and subjects in a manner that supported the sector of advertising and oriented the people to consumption within a conscious or unconscious way. Pop Art activated in a broad milieu, primarily in United States and also in Britain and Europe that also affected cinema, literature, advertising and fashion within the past years through the uses of communication technology. As a result of the research conducted over 18 works of Pop Art, it is assessed that these works have their messages targeting the audiences that involve as their contents constructed by the usual subjects of everyday life (consumption, sex, technology, communication, advertisement images and so on), hi order to solve the relations between messages and audiences 18 works of art was examined as a limitation of the research. New researches would be conducted over Pop Art and more advanced knowledge would be acquired by the other Pop Art works.