Eğitimde performans değerlendirme süreci ve insan kaynakları yönetiminde kullanılan performans değerlendirme yöntemleri

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZ OZU EĞİTİMDE PERFORMANS DEĞERLENDİRME SÜRECİ VE İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE KULLANILAN PERFORMANS DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ Şengül S. ANAGÜN Eğitim Bilimleri (Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ağustos 2002 Danışman: Prof. Dr. Coşkun BAYRAK Bu araştırma ile ilköğretim okullarında uygulanmakta olan performans değerlendirme sürecine ilişkin yönetici görüşlerini ortaya koymak ve bu yöneticilerin insan kaynaklan yönetiminde kullanılan performans değerlendirme sürecine ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Tarama modelinde desenlenen araştırma, 2001-2002 eğitim-öğretim yılında Eskişehir il merkezinde görev yapan 66 ilköğretim okulu müdürü, 25 ilköğretim müfettişi ve 8 il Milli Eğitim Müdürlüğü yöneticisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına yönelik veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen, üç bölümden oluşan `Uygulanmakta olan performans değerlendirme süreci ve insan kaynakları yönetiminde kullanılan performans değerlendirme yöntemleri anketi` ile toplanmıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesi aşamasında, araştırma amaçlan doğrultusunda, frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma; çoklu küme karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) istatistik tekniğinden yararlanılmıştır. Varyans analizi sonucu hesaplanan F değerinin anlamlı bulunduğu durumlarda, farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu saptamak amacıyla Tukey HSD (Tukey's Honestly Significant Difference Test) çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. İstatistiksel çözümlemelerinde 0.05 anlamlılık düzeyinin kullanıldığı araştırmada, çözümlemeler `SPSS 10.0 for Windows` paket programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, ilköğretim okulu müdürleri ve ilköğretim müfettişleri uygulanmakta olan süreci büyük çoğunlukla yeterli görürlerken, Milli Eğitim iuı Müdürlüğü yöneticileri bu görüşlere daha az katılmaktadırlar. Süreçte kullanılan ölçütlere ilişkin yönetici görüşleri de benzer şekilde ortaya çıkmaktadır. Sicil raporları ile değerlendirmede, çalışanın gerçek performansının yansıtılamayacağı konusunda tüm yöneticiler görüş birliğine varmaktadır. Uygulanmakta olan süreci ilköğretim okulu müdürleri yeterli bulurlarken, ilköğretim müfettişleri ve Milli Eğitim Müdürlüğü yöneticileri yetersiz bulmaktadırlar. İnsan kaynaklan yönetiminde kullanılan yöntemler hakkında yöneticilerin büyük çoğunluğunun bilgi sahibi olmadığı araştırma sonuçlarıyla ortaya konulmuştur. i

IV ABSTRACT PERFORMANCE APPRAISAL PROCESS IN EDUCATION AND PERFORMANCE APPRAISAL METHODS USED IN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT Şengül S. ANAGÜN Division of Educational Sciences (Education Administration, Supervising, Planning and Economics) Anadolu University Institute of Educational Sciences, August 2002 Adviser: Professor Dr. Coşkun BAYRAK It has been aimed with this study to identify the opinions of managers about the performance appraisal process currently being applied in education and to determine the level of knowledge of the managers for performance appraisal methods used in human resource management. A total of 99 managers consisting of 66 primary school principals, 25 primary school supervisors, and 8 managers of Directory of National Education in Eskişehir in 2001-2002 Scholastic Year participated in this study which performed based on survey method. The data collected through a questionnaire, named as `Performance Appraisal Process in Education and Performance Appraisal Methods Used in Human Resource Management`, prepared and organized with three sections by the researcher. The data were analyzed through frequency, percentage, arithmetic mean and one way analysis of variance. When the calculated F value as the result of ANOVA was significant, Tukey HSD multiple comparison test was applied to identify the groups that caused the difference. The analyses were done using `SPSS 10.0 for Windows` program and 0.05 significance level was selected in the statistical analyses. The result obtained from the study showed that the managers of Directory of National Education are disagree with primary school principals and supervisors regarding to the performance appraisal process currently used in education whether it is effective to iV measure teachers' performance. The managers' opinions for the criteria used in the performance appraisal process showed similar results. On the other hand, all of the managers were agreed that the real performance of teachers can not be evaluated as expected using an approach depending on employment records. While the primary school principals mentioned that the current performance appraisal process is qualified, the supervisors and the managers of Directory of National Education considered that the current application is unqualified. Finally, it is also shown that almost all of the managers have a limited knowledge about the performance appraisal methods used in human resource management.