İlköğretimde bilişsel gelişime koşut olan resimsel gelişmede uzam kavramının saptanması

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ İLKÖĞRETİMDE BİLİŞSEL GELİŞİME KOŞUT OLAN RESİMSEL GELİŞMEDE UZAM KAVRAMININ SAPTANMASI Özlem ERDİK IŞIK Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül 2003 Danışman: Yrd.Doç. Nevra BOZOK Araştırmacıların, ressamların, öğretmenlerin dikkatini çeken, inceledikleri, hatta bazen esinlendikleri çocuk resimleri, onların imgelemlerinde sakladıkları duygularını, kendilerine has bazı sırlan, farkında olmadan, istemeden, bize verdikleri derin içlerinin aynalarıdır. Özellikle 7-12 yaşlarında, bu aynadan yansıyanların, özgün, yansız ve doğal olduğuna inanmak gerekmektedir. Bu araştırma, 7-12 yaş çocuklarının bilişsel gelişmelerine koşut olarak, resimsel gelişimlerindeki uzam kavramının saptanması amacıyla yapılmıştır. Sorunun çözümünde yardımcı olacak; çocuk resminde uzam gelişimi, çocuğun bilişsel gelişimi, çocuk resimlerindeki uzam gelişimi ile bilişsel gelişim arasında koşutluk olup olmadığı gibi alt amaçlar belirlenmiştir. Araştırma, karşılaştırma türü tarama modelinde yapılmıştır. Veriler, Eskişehir Tepebaşı Bölgesinde bulunan, ilköğretim okullarından toplanan çocuk resimleri aracılığı ile, alt amaçlar doğrultusunda, bulgular ve yorum bölümünde incelenmiştir. Toplanan resimlerde, bilişsel gelişim ve uzamsal gelişimin ilişkisel durumu incelenmiş, çocuk resimlerinde var olan uzamsal ifadelerin çocuğun zihinsel gelişimiyle koşutluk gösterdiği sonucuna varılmıştır. Elde edilen bulgulara dayalı olarak, çocukların bilişsel gelişimlerine koşut diğer konuların araştırılabileceği, sınıf öğretmenlerine çocuk resimleri ile ilgili seminerler verilebileceği gibi önerilerde bulunulmuştur.

in ABSTRACT DETERMINING CONCEPT OF SPACE IN PICTURE PROGRESS HAVING PARALLELISM WITH COGNITIVE DEVELOPMENT IN ELEMENTRY EDUCATION Özlem ERDİK IŞIK Department of Fine Arts Training Anadolu University Institute of Educational Sciences, September 2003 Supervisor: Assist. Prof. Nevra BOZOK What attracts attention of researchers, artists and teachers is that child pictures which they examine and sometimes even inspired by are mirrors of their profound inner world revealing their emotions hiding in their imagination, secrets of their own, unwillingly and unnoticed. It is essential to believe that what reflected from this mirror is original, impartial and natural, particularly ages between 7 -12. This research is made with the aim of determining the concept of space in picture progress having parallelism with cognitive development of children aged between 7-12. Sub-objectives such as whether there is a condition between cognitive development and space development in children's pictures, cognitive development of a child, space development in child pictures are defined to help solving the problem. The research is made according to comparison type search model. The data, through child pictures collected from the elementary schools in Eskişehir Tepebaşı Region, is examined in the findings and comment sections according to sub-objectives. Correlation between cognitive development and space development was examined and it is found out that most of the space expressions existing in the child pictures have parallelism with cognitive development. Considering the findings, it is suggested that other subjects having parallelism with cognitive development of a child can be studied and teachers can be given seminars on child pictures.