Üniversite hazırlık sınıfı işitme engelli öğrencilerinin okuma sonrası soruları yanıtlamalarında `soru-yanıt ilişkileri` stratejisinin kullanımı

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU ÜNİVERSİTE HAZIRLIK SINIFI İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN OKUMA SONRASI SORULARI YANITLAMALARINDA `SORU YANIT İLİŞKİLERİ` STRATEJİSİNİN KULLANIMI Güzin İÇDEN Özel Eğitim Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül 2003 Danışman: Yard. Doç. Dr. Ümit GİRGİN Bu araştırmada; Anadolu Üniversitesi, Engeliler Entegre Yüksekokulu' nda mesleki eğitim alacak hazırlık sınıfı işitme engelli öğrencilerine okudukları metinlerden sonra sorulan soruların yanıtlanmasında, Soru Yanıt İlişkileri stratejisinin öğretilmesinin sorulara yanıt verme düzeylerini nasıl etkilediği; işitme engelinin derecesi ve geldiği eğitim ortamı ile yapılan strateji eğitimindeki başarı düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada, Soru Yanıt İlişkileri stratejisinin öğretiminin, işitme engelli öğrencilerin okuma sonrası sorulan soruları yanıtlama düzeylerini belirlemek üzere Bağıntısal ve Betimsel Araştırma Modeli kullanılmıştır. Araştırmaya Engelliler Entegre Yüksekokulu' nun hazırlık sınıflarına devam eden 28 öğrenci katılmıştır. Araştırma verileri strateji öğretimi öncesi ve sonrası okunan metinle ilgili, Soru Yanıt İlişkileri stratejisini oluşturan üç tür soruya verdikleri yanıtlar puanlanarak elde edilmiştir. Öğrencilerin okuma sonrası sorulan sorulara verdikleri yanıtları değerlendirmek için sorular zorluk derecelerine göre puanlanmıştır. Hazırlanan metinler ve yapılan puanlama ile ilgili alanda uzman üç farklı kişiden uzman görüşü alınarak geçerlik çalışması yapılmıştır. Toplanan verilerle ilgili yine alanda uzman iki uygulamacı eğitimci ile değerlendiriciler arası güvenirlik çalışması yapılmıştır. Araştırmanın uygulama güvenirliği, uygulamaya başlamadan önce araştırmacınınaraştırmayı yürütmeye yeterli hale gelmesi ve uygulamanın planlandığı gibi gerçekleştirilmesi için uygulamacının eğitimden geçirilmesi yöntemi ile yapılmıştır. Üniversite hazırlık sınıfı işitme engelli öğrencileriyle yapılan okuma sonrası sorulan yazılı soruların yanıtlanma düzeylerini arttırmaya yönelik olarak yapılan çalışmada; Soru Yanıt İlişkileri stratejisini oluşturan farklı soru türleri ve bu farklı türdeki soruların nasıl yanıtlanacağının öğretilmesi sonucunda, öğrencilerin soruları yanıtlama düzeylerinde anlamlı bir artış olduğu görülmektedir. 111

ABSTRACT THE USE OF `QUESTION-ANSWER` STRATEGY FOR ANSWERING POST-READING QUESTIONS BY HEARING IMPAIRED UNIVERSITY PREP-CLASS STUDENTS Güzin ICDEN Special Education Major Anadolu University, Institute of Educational Science, September, 2003 Advisor: Assis. Prof. Dr. Ümit GİRGİN The aim of this study was to investigate the effect of training hearing impaired preparation class students at Anatolia University, the School For The Handicapped, in using question-answer strategy in answering post-reading questions. An additional aim was to analyse the development of students in the process of strategy training. Also, the relation between the success in using these strategies and the degree of hearing loss and educational background, two factors that effect language development, was investigated. To investigate the effect training students to use question-answer strategy in answering post-reading Correlational and Descriptional methods were used and 28 prep class students of this school participated in this study. The data of the study consist of pre-test and post- test scores of the students. Both of these tests included three types of questions developed according to question -answer strategy and each question was given points according to item difficulty level. In order to test the reliability of the materials selected and points given three experts from the field were consulted. Also, inter-rater reliability of two raters both of whom were experienced practicing teachers was calculated. In order to avoid possible problems in data collection process, and to equip the researcher with enough information to pursue the research, the researcher was trained before conducting the study. This training also provided application reliability. ivThe findings of the study indicated that training hearing impaired preparation class students on different types of questions that form `Question- Answer Relation Strategy`, and teaching them how to answer these questions increased their success in answering these questions significantly.