Ortaöğretim kurumlarında görevli okul müdürlerinin öğretmenleri ödüllendirmelerine ilişkin okul müdürleri ve öğretmenlerin görüşleri

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA GÖREVLİ OKUL MÜDÜRLERİNİN ÖĞRETMENLERİ ÖDÜLLENDİRMELERİNE İLİŞKİN OKUL MÜDÜRLERİ VE ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİ Nilgün DEMİRKAZIK Eğitim Bilimleri (Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül, 2003 Danışman: Doç. Dr. Esmahan AĞAOĞLU Ortaöğretim kurumlarında öğretmenlerin denetlenmesi, değerlendirilmesi ve ödüllendirilmesi çalışmaları her yıl Aralık ayında düzenlenen sicil raporları ile gerçekleştirilmektedir. Sicil raporlarının düzenlenmesinden birinci derecede okul müdürleri sorumlu bulunmaktadır. Sicil raporları ile yapılan değerlendirmelerin öğretmenlerin başarısını tam olarak ölçemediği ve bu ölçümler sonunda yapılan ödüllendirilmelerin de sağlıklı olmadığı görülmektedir. Okul sisteminin en önemli öğesi olan öğretmenlerin değerlendirilmesinin ve ödüllendirilmesinin güvenilir ve geçerli ölçütlerle yapılması gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görevli okul müdürlerinin öğretmenleri ödüllendirmelerine ilişkin, okul müdürleri ve öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma, 2002-2003 öğretim yılında Eskişehir il merkezinde bulunan 30 ortaöğretim kurumunda görevli, 24 okul müdürü ile 392 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Tarama türünde desenlenen bu araştırmada veriler, araştırma için geliştirilmiş olan `Okul Müdürlerinin Öğretmenleri Ödüllendirmelerine İlişkin, Okul Müdürleri ve Öğretmenlerin Görüşlerini Belirleme Anketi`nin uygulanması ile toplanmıştır. ııAraştırmanın amacına dönük sorulan yanıtlamak üzere toplanan verilerin çözümlenmesinde frekans ve yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız gruplar arası `t` testi ve tek yönlü varyans analizi testinden yararlanılmıştır. İstatistiksel çözümlemelerde `SPSS 9.0 for Windows` paket programı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; okul müdürlerinin, öğretmenleri ödüllendirmelerine ilişkin, okul müdürlerinin görüşleri; atanma biçimleri, yöneticilikte geçirdiği süre, katıldıkları hizmet içi eğitim kursu, yönetim ve teftiş konusunda makale ve kitap okuyup okumama, takdir belgesi ve maaşla ödül belgesi teklif edip etmeme değişkenlerine göre bir farklılık göstermemektedir. Sadece okul müdürlerinin görüşlerinde teşekkür belgesi verip vermeme değişkenine göre anlamlı bir fark bulunmuştur. Okul müdürlerinin öğretmenleri ödüllendirmelerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri; mesleki kıdem, branş, katıldıkları hizmet içi eğitim kursu, yönetim ve teftiş konusunda makale ve kitap okuyup okumama, takdir belgesi ve maaşla ödül belgesi alıp almama değişkenlerine göre farklılık göstermemektedir. Bunun yanı sıra öğretmenlerin cinsiyetlerine ve teşekkür belgesi alıp almama değişkenlerine göre görüşlerinin farklılaştığı sonuçları elde edilmiştir. Araştırma sonunda, öğretmenlerin ödüllendirilmesinde okul müdürlerinin nesnel davranışlar sergiledikleri görüşünde olmalarına karşın, değerlendirilmeler sonunda ödüllendirilmelerden etkilenen kişiler olarak öğretmenlerin, okul müdürlerinin ödüllendirmede nesnel davranışlar göstermedikleri görüşünde oldukları saptanmıştır. Bulgulara dayalı olarak, öğretmenlerin ödüllendirilme kriterlerinin objektif hale getirilmesi, öğretmenlerin ve okul müdürlerinin denetim ve ödüllendirme konularında hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimle yetiştirilmesi, hizmet içi eğitim kurslarının çağın gereklerine göre yeniden yapılandırılması, hizmet öncesi ve hizmet içi programlarda üniversitelerle işbirliğine gidilmesi, teşekkür, takdir ve maaşla ödül belgelerinin daha sık kullanılması, maaşla ödül belgesi alacak öğretmen sayısının artırılması, ödüllendirme sisteminde okul müdürlerinin yetki alanlarının genişletilmesi konuları önerilmiştir. m

ABSTRACT OF MASTER THESIS THE VIEWS OF PRINCIPALS AND TEACHERS CONCERNING PRINCIPALS' AWARDING TEACHERS AS MANAGERS EVALUATING TEACHERS Nilgün DEMİRKAZIK Department Educational Sciences ( Educational Administration, Supervision, Planning and Economic) Institute of Educational Siences, September 2003 Advisor: Associate Professor Esmahan A?AO?LU In high schools, studies of teachers to be inspected, evaluated and awarded are carried out by way of their employment records filled out annually in December. Principals are responsible for filling out the employment records. It is obvious that both evaluations performed by way of inadequate employment records do not reflect the success of the teachers and the awarding of the teachers, resulting from evaluations, is not fair. Evaluation and awarding of teachers, most important element of the school system, should be carried out according to valid and reliable criteria. The purpose of this study is to reveal the views of principals and teachers concerning principals' awarding teachers as managers evaluating teachers appointed to high schools. Survey, named 'determining the views of the principals and teachers concerning principals awarding teachers', had been conducted on 24 principals and 392 teachers appointed to 30 high schools in Eskişehir province in 2002-2003 education year. During the analysis of the data collected, frequency, percentage, arithmetical average, `t` test among indepentent groups had been used.SPSS9.0 for Windows program had been used in statistical analyze as well. IVAccording to outputs of the survey, the views of principals had not reflected a difference from the point of view of their appointment; time elapsed in management, in job training, whether they read books and/or editorials on management and inspection. The only considerable difference was their giving out letter of appreciation to teachers. Besides, teachers' sexuality was another factor. As a result, principals, as managers, had claimed that they were objective while evaluating, whereas teachers had claimed that principals were not objective. Based on the findings, it is suggested that criteria used in awarding teachers should become more objective, principals and teachers should be trained both before appointment and during in job training, in job training courses should be updated, cooperation with the universities should be considered in training courses, managers should often give out letter of appreciation and money awards to teachers, and finally principals' authority in awarding system should be expanded. *fc*B?5X^ifi«``»