İşe yeni başlayan zihin özürlüler öğretmenlerinin mesleksel sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunları gidermeye yönelik önerilerin geliştirilmesi

Abstract

11 DOKTORA TEZ ÖZÜ İŞE YENİ BAŞLAYAN ZİHİN ÖZÜRLÜLER ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKSEL SORUNLARININ BELİRLENMESİ VE BU SORUNLARI GİDERMEYE YÖNELİK ÖNERİLERİN GELİŞTİRİLMESİ Yasemin ERGENEKON özel Eğitim Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ekim 2004 Danışmanlar: Prof. Dr. Gönül KIRCAALİ-İFTAR Doç. Dr. Yıldız UZUNER Bu araştırmanın amacı, ilk yılım çalışan zihin özürlülerin öğretmenlerinin meslek yaşamlarının ilk yılında karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerilerinin incelenmesi; bu bulgulardan hareketle, zihin özürlülerin öğretmenlerini ilk yıllarında desteklemek için öneriler geliştirilmesidir. Bu amaçla, Abant İzzet Baysal, Anadolu ve Gazi Üniversiteleri'nin özel Eğitim Bölümleri'nin Zihin Engelliler Öğretmenliği Programlan'ndan mezun olan 17 işe yeni başlayan öğretmenle yan-yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, tümevarım analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Veri analizi sonunda temalar ve alt-temalar haline dönüştürülen veriler, araştırmanın bulgularını oluşturmuştur. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin meslek yaşamlarının ilk yılında (a) yeni bir çevrede yaşamaya alişma, (b) okul yönetimleri, okuldaki diğer öğretmenler ve ailelerle iletişim kurma ve işbirliği içinde çalışma, (c) davranış ve sınıf yönetimi ve (d) öğretimi planlama ve yürütme gibi konularda çeşitli zorluklar yaşadıklarım göstermiştir. Bu bulgular, işe yeni başlayan öğretmenlerin mesleklerinin ilk yılını ve izleyen yıllarını daha verimli geçirmeleri için pek çok önerinin geliştirilmesini sağlamıştır. Bu öneriler, ilk yılını çalışan öğretmenler için işe uyum programlarının geliştirilmesi, öğretmen yetiştirme programlarının uyarlanması ve eğitim ortamlarına ilişkin öneriler başlıkları altında toplanmıştır.

m DOCTORAL DISSERTATION ABSTRACT IDENTIFYING THE WORK-RELATED PROBLEMS OF FIRST YEAR TEACHERS OF THE MENTALLY RETARDED AND DEVELOPING SUGGESTIONS FOR SOLVING THESE PROBLEMS Yasemin ERGENEKON Special Education Major Graduate School of Educational Sciences, Anadolu University, October 2004 Advisors: Prof. Dr. Gonul KIRCAALI-IFTAR Assoc. Prof. Dr. Yildiz UZUNER The purpose of the present study was to analyze the opinions and suggestions of teachers of the mentally retarded about the problems they face at the first year of their professional lives. Furthermore, it was aimed to develop suggestions to support the teachers of the mentally retarded at their first year. To achieve these purposes, semi- structured interviews were conducted with 17 first year teachers who graduated from the special education departments of Abant izzet Baysal, Anadolu, and Gazi Universities. The data were analyzed by inductive analyses. The findings of the study consisted of the themes and sub-themes which emerged as a result of the data analyses. The findings of the study revealed that the teachers experienced problems at the first year of their professional life at (a) adjusting to the new environment, (b) communicating and collaborating with administrators, colleagues, and families, and (c) classroom issues such as behavior and classroom management, and planning and implementing instruction. These findings were beneficial for developing suggestions for novice teachers to spend their first and following years more productively. These suggestions were grouped as (a) suggestions for developing inductions programs, (b) suggestions for adapting the teacher training programs, and (c) suggestions for the educational environments.