Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisi öğretiminde hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZ OZU ZİHİN ÖZÜRLÜ ÇOCUKLARA OTO YIKAMA BECERİSİ ÖĞRETİMİNDE HATA DÜZELTMESİ YAPILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ Mehmet TOPSAKAL Özel Eğitim Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül 2004 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ayten UYSAL Bu çalışmada, Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisi öğretiminde hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği araştırılmıştır. Aynı zamanda, eşzamanlı ipucuyla öğretimin ortam, zaman ve araç - gereçler arası genelleme etkisi ve uygulama sona erdikten 1, 2 ve 3 hafta sonraki izleme etkisi incelenmiştir. Araştırmada, eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini belirlemek üzere tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Eskişehir ilinde bir özel rehabilitasyon merkezinde okuma yazmaya hazırlık sınıfına devam eden 16-20 yaşları arasında üç erkek öğrenci ile yürütülmüştür. Hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin zihin özürlü çocukların oto yıkama becerisinin öğretilmesindeki etkililiğini değerlendirmek için toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları düzenlenmiş, değerlendirme için tek fırsat yöntemi kullanılmıştır. Oturumların tümü bire-bir öğretim düzenlemesi biçiminde gerçekleştirilmiştir. Öğretim sırasında sözel+model ipucu bir arada kullanılmış ve hata düzeltmesi olarak da fiziksel ipucuna yer verilmiştir. Beceri, tüm basamakların bir arada öğretimi biçiminde öğretilmiştir.Ill Araştırmada hem gözlemciler arası güvenirlik hem de uygulama güvenirliği verisi toplanmış, eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği grafiksel analiz kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma bulguları, hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisinin öğretiminde etkili olduğunu ve öğretim sona erdikten sonra 1, 2 ve 3 hafta sonra da öğrenilenlerin kalıcılığının korunduğunu gösterir niteliktedir. Farklı ortam, farklı zaman ve farklı araç gereçlerle gerçekleştirilen genelleme oturumlarında üç öğrenci de %100 düzeyinde doğru tepkinin sürdüğünü göstermektedir.

IV ABSTRACT THE EFFECTIVENESS OF SIMULTANEOUS PROMPTING İN TEACHING CAR WASHiNG TO CHILDREN WITH MENTAL RETARDATION WİTH ERROR CORRECTRONS Mehmet TOPSAKAL Department of Special Education Anadolu University Institute of Educational Sciences, September 2004 Advisor: Assist. Prof. Ayten UYSAL In this study, the effectiveness of simultaneous prompoting in teachingg car washing to children with mental retardation with error correctrons. Furthermore, the generalization effect of simultaneous prompting across settings, time, and materials was examined, and a follow-up observation 1, 2, and 3 weeks after the termination of the instruction was conducted. Multiple-probe across subjects - one of the models of single-subject research design - was conducted to determine the effectiveness of simultaneous probe instruction in this study. Three male students (16-20 years of age) with mental retardation attending the preparation course for reading and writing in Eskişehir participated the study. Sessions of full probe, daily probe, instruction, observation and generalization were carried out to assess the effectiveness of simultaneous promoting carried out through error correction on teaching how to wash a car to children with mental retardation. All sessions occured in one-to-one teaching setting. Verbal probe and modeling were used simultaneously for the instruction, and physical probe was included as error correction. The skill was taught through teaching all the steps involved at the same time. Both inter-observer and procedural reliability data were collected for the study, and the effectiveness of simultaneous prompting was determined on graphic analysis.The findings of the study revealed that simultaneous prompting instruction carried out with error correction in teaching how to wash a car to children with mental retardation was effective, and the learned skill was still persistent 1, 2, and 3 weeks after the application. The results of generalization sessions done across three different settings, time, and materials showed that all students displayed the correct response with 100% consistency.