Reflections of pre-service EFL teachers thourghout their teaching practicum: What has been good? What has gone wrong? What has changed?

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU HİZMET ÖNCESİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI SÜRECİNDEKİ YANSITMALARI: NE İYİYDİ? NE KÖTÜYDÜ? NE DEĞİŞTİ? Ali MERÇ İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eylül 2003 Danışman: Prof. Dr. Zülal BALPINAR Hizmet öncesi öğretmen eğitimi üzerine yapılan çalışmalar öğretmen yetiştirme programlarında öğretmenlik uygulaması ve öğrenci-öğretmenlik deneyiminin önemini vurgulamaktadır. Öğretmen yetiştirmede uzman pek çok araştırmacı ve eğitmen hizmet öncesi eğitimin öğretmen adaylarını öğretmenlik yaşamlarına daha iyi hazırlayabilmek ve eğitebilmek için öğretmenlik uygulaması boyutunu içermesi gerektiği konusunda ortak görüştedirler. Bu nedenle öğretmen eğitimi programlan `Uygulama` dersine ve sürecine önem vermekte ve bu konuda bilimsel araştırmalar yapmaktadır. `Uygulama` dersinin farklı boyutları ile ilgili olarak sürdürülen çalışmaların öğretmen yetiştirme programlarının geliştirilmesine olumlu katkıda bulunacağı kuşkusuzdur. Bu çerçevede öğrenci-öğretmenlerin öğretmenlik uygulaması sürecinde yaşadıkları problemler ve olumlu noktalar hakkında ne düşündüklerinin incelenmesi bu derslerin uygulanmasına öğrenci-öğretmen açısından farklı bir boyut kazandıracaktır. Bu çalışma öğrenci-öğretmenlerin öğretmenlik uygulaması sürecinde yaşadıkları olumlu ve olumsuz noktaların kendi ifadeleriyle belirlenmesini amaçlamaktadır. Ayrıca yansıtma yöntemiyle öğrenci-öğretmenlerden toplanan bu verilerin uygulama sürecinde herhangi bir değişiklik gösterip göstermediği de bu araştırmanın bir başka amacıdır.Ill Bu çalışmanın denekleri 99 İngilizce öğrenci-öğretmeni olarak saptanmıştır. Denekler Anadolu Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği Programında öğretmenlik uygulamasına katılan son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Veri toplama amacıyla öğrenci-öğretmenlerden Hole & McEntee (1999) tarafından önerilen `Yönlendirilmiş Yansıtma Protokolü` temel alınarak her bir öğretmenlik deneyimlerini yansıtan yansıtmalar yazmaları istenmiştir. Öğrenci-öğretmenlerden edinilen bu veriler yansıtma raporlarının iletişim birimlerine bölünmesi yoluyla analiz edilmiştir. Her bir iletişim birimi problem yada olumlu noktalara göre isimlendirilmiş ve etiketlendirilmiştir. İletişim birimlerini sınıflandırmak için `Constant Comparison Method` kullanılmıştır. Bu yöntemle oluşturulan kategoriler aynı zamanda iletişim birimlerinin belirlenme zamanlarına göre zaman aralıklarına bölünmüştür. Verilerin analizi öğrenci-öğretmenlerin problemlerinin kaynağı olarak 5 temel kategori ortaya koymuştur: öğrenci-öğretmen kaynaklı problemler, öğrenci kaynaklı problemler, rehber öğretmen kaynaklı problemler, eğitim ortamı/sistem kaynaklı problemler ve rehber öğretim elemanı kaynaklı problemler. Öğrenci-öğretmenlerin deneyimlerindeki olumlu noktalara ilişkin iletişim birimleri ise öğrenci-öğretmen kaynaklı olumlu noktalar, öğrenci kaynaklı olumlu noktalar ve rehber öğretmen kaynaklı noktalar olmak üzere üç temel kategoriye ayrılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar ve analiz hizmet öncesi öğretmenlerin problemlerinin genel anlamda öğretmenlik uygulaması sürecinin sonunda azaldığını, buna karşılık olumlu buldukları noktaların da artış gösterdiğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, problem veya olumlu olarak belirtilen bazı kategori ve alt kategorilerin genel eğilimin aksine süreç içinde bir artış veya azalma göstermediği gibi bazılarının da genel eğilimin aksi yönde değişimIV gösterdiği saptanmıştır. Çalışma sonuçlarının hizmet öncesi öğretmen eğitimine nasıl yansıyabileceği, bu programlarda nasıl iyileştirmelere yer verilebileceği yada değişikliklere gidilirken nelerin göz önünde bulundurulması gerektiği konuları son bölümde irdelenmiş ve bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

ABSTRACT The emphasis and the importance of teaching practicum and student teaching in teacher education programs are unquestionable. Teacher education programs are keen on the idea that student teachers be given the best opportunities to practice teach in order to prepare for future teaching. Even though there has been numerous research done on different aspect of teaching practicum, what student teachers face and feel throughout their practicum experience has not been thoroughly examined by researchers in the teacher education. What student teachers express as their problems or as their positive attributes in their student teaching experiences are important in the analysis of the process of teaching practicum. This study was designed to determine the self-reported problems and positive aspects of student teachers' teaching throughout their practicum. The study also aims to find out, through the self reported data, if there has been any change in these problems or positive attributes in quantity or in category. The participants of this study were 99 Turkish student EFL teachers. They were senior students all completing their teaching practicum component at Anadolu University English Language Teacher Training Program. For the data collection purposes, student teachers were told to write their reflections on each of their teaching experience using the `Guided Reflection Protocol` (Hole & McEntee :1999) as their guideline. Data was analyzed by dividing the reflections in the student teachers' reports into communication units. Each communication unit was labeled as expressing a problem or a positive aspect in student teachers' teaching experiences. ConstantVI Comparison Method was used to categorize the communication units. Categories were also grouped into three different time periods taking reporting time of the communication unit into consideration as stated by student teachers. The analysis of the data revealed five main categories as the sources of problems student teachers experience: student teacher-based problems, student-based problems, cooperating teacher-based problems, educational context/system-based problems, and supervisor-based problems. Communication units related to positive aspects of student teachers' teaching, on the other hand, were drawn into three main categories: student teacher-based positive aspects, student based positive aspects, and cooperating teacher- based positive aspects. The analysis of the data suggested that the problems of pre- service teachers decrease in frequency whereas positive aspects increase towards the end of the practicum. Nevertheless, there are problem and positive aspect categories and sub-categories in student teachers' teaching that show no change, or show a reverse change to the general trend. The final chapter of the thesis posits and discusses a number of pedagogical implications and possible improvements for the teaching practicum courses in particular and curriculum in general for pre-service teacher education programs.