İlköğretim okulu programında birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda yer alan `bireysel ve toplu etkinlik` saatlerinde gerçekleştirilen eğitim etkinliklerinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU İLKÖĞRETİM OKULU PROGRAMINDA BİRİNCİ, İKİNCİ ve ÜÇÜNCÜ SINIFLARDA YER ALAN `BİREYSEL ve TOPLU ETKİNLİK` SAATLERİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN EĞİTİM ETKİNLİKLERİNİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE DAYALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Sibel DAL İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Programı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mart 2004 Danışman: Yard. Doç. Dr. Mehmet GÜLTEKİN İki binli yılların başlan yeni bir yüzyılın başlangıcı olduğu kadar; bilgi toplumu, bilişim teknolojileri gibi yeni kavramlar ortaya çıkarak ve bu kavramların bireylerin ve ulusların yaşamlarını üst düzeyde etkileyerek yaşamın her alanında yenilikler getiren bir değişim ve gelişim döneminin de başlangıcı olmuştur. Kalkınmayı hedefleyen toplumların sürekli yenilenen bilgiye, değişen teknolojilere uyum sağlaması zorunludur. Toplumların bu uyumu dengeli ve kolay bir biçimde gerçekleştirebilmesi; yenilikleri içselleştiren, değişikliklerin gereklerini yerine getiren, yaratıcı zekasını sonuna kadar kullanan, öğrenmekten ve düşünmekten hoşlanan bireylerle olanaklıdır. Bu özelliklerle donarak bireylerin yetiştirilmesi kuşkusuz ki çağdaş eğitim anlayışıyla olanaklıdır. Türkiye hızla değişen toplum koşullarına uyum sağlayabilen bireyleri yetiştirmek amacıyla eğitim sisteminde iyileştirme ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmaktadır. Bu anlamda tüm eğitim basamaklarının temelini oluşturan ilköğretimde yapısal bir düzenlemeye gidilmiş; sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulaması ile programdan uygulamaya kadar birçok yemlik gerçekleştirmiştir. Sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulaması ile ilköğretim programında gerçekleştirilen yeniliklerden biri de `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatleridir. Bir ders olarak algılanmaması gereken `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatleri bireylerin bedensel, duygusal, düşünsel ve sosyal yeteneklerinin kendisi ve toplum yararına en uygun biçimde gelişmesi ve kullanılmasında önemli katkılar getirmektedir. nBu araştırma, ilköğretim okulu programında birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda yer alan `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatlerinde gerçekleştirilen eğitim etkinliklerinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, tarama niteliğinde bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma evrenini Eskişehir'de İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı merkez ilköğretim okullarında görev yapan tüm birinci, ikinci ve üçüncü sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmada evrenden örneklem alma yoluna gidilmemiş, araştırma 604 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmenlerin `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatlerinde gerçekleştirilen etkinliklere ilişkin görüşlerini almak amacıyla; 56 sorudan oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümü için önce, öğretmenlerin anket formuna verdikleri yanıtlar bilgisayar ortamında işlenmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde, birinci, ikinci ve üçüncü sınıf öğretmenlerinin görüşleri sayı ve yüzdeler ile ortaya konmuştur. Öğretmenlerin cinsiyetleri, mezun oldukları yükseköğretim programlan, meslekteki hizmet süreleri ve okutmakta oldukları sınıflar arasında farklılıklar olup olmadığının anlaşılması için ikili karşılaştırmalarda bağımsız gruplar arası t testi, üç ve daha fazla karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizinden (ANOVA) yararlanılmıştır. Varyans analizi sonucu hesaplanan F değerinin anlamlı bulunduğu durumlarda farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu saptamak amacıyla Tukey HSD (Tukey's Honestly Significant Difference Test) çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlan, ilköğretim kurumlannda birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda yer alan `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatlerinde gerçekleştirilen eğitim etkinliklerinin çoğunlukla planlama çalışmalanna, etkinlikler gerçekleştirilirken göz önünde bulundurulması gereken ilkelere ve öğretim hizmetinin niteliğini belirleyen öğelere uygun olarak gerçekleştirildiğini; ilköğretim okulu programında yer alan `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatleri ile ilgili etkinlikler gerçekleştirilmekle birlikte; bazı etkinliklere fazla ağırlık verildiği, bazılannın ise hiç yapılmadığını ve etkinliklerin çocuklara kazandırması gerektiği düşünülen davranışlan çoğunlukla kazandırdığını göstermiştir. mAyrıca analiz sonuçlarında öğretmenlerin `Bireysel ve Toplu Etkinlik` saatlerinde gerçekleştirilen eğitim etkinliklerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin cinsiyetlerine ve okutmakta oldukları sınıflara göre çok az farklılaştığı, ancak mezun oldukları yükseköğretim programına ve meslekteki hizmet sürelerine göre görüşlerinde anlamlı farklar olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. iv

ABSTRACT THE EVALUATION OF THE EDUCATIONAL ACTIVITIES HELD IN INDIVIDUAL AND GROUP ACTIVITY HOURS IN THE 1st, 2nd and 3rd GRADES OF THE PRIMARY SCHOOLS ON THE SUBJECT OF THE TEACHERS' OPINIONS Sibel DAL Department of Primary Education, Primary School Programme Anadolu University Graduate School of Educational Sciences, March 2004 Advisor: Yard. Doç. Dr. Mehmet GÜLTEKİN The beginning of the year two thousands was not only the beginning of a new era but also it was the start of the age of development and the age of change which spread new concepts such as informatics technology and knowledge society; and it turns into a new era in which such new concepts brought innovations and highly influence the lives of individuals and nations in all aspects. The societies that seek for development must adjust themselves with the continual innovative knowledge and changing technology. The easiest and balanced way of this adjustment is only achievable with the individuals, who adopt and practice these innovations; utilize his or her creative mind; and are fond of learning and thinking. Evidently, the growth of such individuals is mostly hinge on the modern educational notions. Seeking for educating the individuals who can simply regulate changing circumstances of the society, Türkiye attempts to reorganize and improve her national education system. Regarding this fact, a structural renovation has been established in the primary schools that are the groundwork of every phase of education, and made a range of radical innovations from program to practice by launching to the 8 year continuous education in primary schools. One of those innovations in primary schools is the Individual and Group Activity Hours. The individual and group activity hours, which should not be assumed as course hours, are the activity hours that make significant contributions to the proper employment and improvement of physical, emotional, intellectual and social skills for the pupils' lives and the society in which they live. This study is conducted with the purpose of evaluating the educational activities that occurredduring the Individual and Group Activity Hours, which take place within the 1st, 2nd, and 3rd Grades of Primary School Education Program, with reference to the teachers' opinions. The design of this research is a survey study. The scope of the research is all the teachers of 1st, 2nd, and 3rd grades who employed in the primary schools of Eskişehir National Education Directorship. In this study, instead of selecting a sample from the scope, it is studied with 604 primary school teachers. In order to obtain the data of this study, a 56 itemed questionnaire, which seeks for the opinions of the teachers for the activities that held in individual and group activity hours, was utilized. For the first step of the analyze procedure of the data, the responses of the teachers were processed in computer software program and 1st, 2nd and 3rd grade's teachers' opinions were defined as numbers and percentages respectively. T-test was used to compare two independent variables such as the gender, experience, graduation and the classes that the teachers teach; and one way variance analysis (ANOVA) was used to compare more than three variables. Additionally, Tukey HSD test (Tukey's Honestly Significant Difference Test) was utilized to determine the difference between the groups when the counted F value was significant in the variance analysis. The results of this study depict that the individual and group activity hours that take place in the 1st, 2nd and 3rd grades of primary schools were generally practiced concerning the planning attempts, practicing principles and educational procedures. In addition, it is observed that though some activities, which could be practiced during the Individual and Group Activity Hours, were practiced, some of those activities were accomplished exceedingly and some of them were not practiced even in the slightest way. However, it is clear that the activities were mostly reached their goals in terms of establishing the behaviors that expected to be achieved by the pupils. Furthermore, regarding the teachers' gender and classes that the teachers teach the results depict that there is a slightly difference in the teachers' opinions about the activities in the Individual and Group Activity hours and there are significant differences with reference to the graduation and experience. VI