İlköğretim birinci basamakta görev yapan öğretmenlerin ilkokuma yazma öğretiminde çözümleme (cümle) ve bireşim (harf) yöntemlerinin etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi

Abstract

lkokuma yazma öğretimi, yalnızca eğitim sisteminin değil, yaşamboyu öğrenmenin detemelini oluşturmaktadır. Ancak, yapılan araştırmalar ilköğretimde okuma ve yazmaöğretiminde başarısızlıkların görüldüğünü; başarısızlıkların nedeni olarak da kullanılanyöntem-teknik yanlışlığı ve yetersizliği olduğunu ortaya koymaktadır. Bu anlamda ilköğretimbirinci sınıf öğretmenlerinin ilkokuma yazma öğretim yöntemlerinin etkililiği hakkındakigörüşleri önem kazanmıştır.Bu araştırmada, ilköğretim birinci basamakta ilkokuma yazma öğretiminde uygulanançözümleme (cümle) yöntemi ve bireşim (harf) yönteminin etkililiği hakkında öğretmengörüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırma tarama modelinde ve 2004-2005 öğretim yılında Eskişehir il merkezinde MilliEğitim Müdürlüğü'ne bağlı 15 ilköğretim okulunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 22 sınıföğretmeniyle görüşülmüştür.Araştırma verileri, öğretmen görüşlerini derinlemesine ortaya çıkarılması amacıyla, nitelaraştırma yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Verilerinçözümlenmesinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmış ve elde edilen verilersayısallaştırılarak yorumlanmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; çözümleme yönteminin, bireşim yönteminegöre ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okuduklarını anlama, okuma yazma öğrenme hızı,gelişim özellikleri ve bireysel farklılıklarına daha uygun olduğu ortaya çıkmıştır. Bununyanında, öğretmenlerin ilkokuma yazma öğretiminde gerek çözümleme ve gerekse bireşimyöntemlerinin uygulanmasında bazı sorunlarla karşılaştıkları anlaşılmıştır. Öğretmenlerinbireşim yönteminde, harf, ses ve hecelerin öğretilmesinde sorunlar yaşadıkları, bu yöntemdeöğrencilerin öğrenememe kaygısına kapıldıkları ortaya çıkmıştır. Çözümleme yöntemindeyaşanan sorunların ise okul-aile işbirliğinin yeterli düzeyde olmaması, ailenin bilinçsizliği,evde ve okulda uygulanan yöntem farklılığı, çocuğun okuma yazmayı aile, çevre ya datelevizyondan öğrenmiş olarak okula başlaması; mesleğin ilk yıllarında mesleki eğitimyetersizliği, denetçilerin ve okul idaresinin ilgisizliği, araç-gereç eksikliği ve sınıflarınkalabalık olmasından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Teaching to read is not only the basis of education system but also life long learning. On theother hand, the result of the research studies reveal that because of the missue or inefficiencyof methods or techniques used when teaching to read, it sometimes becomes unsuccessful. Inthis respect, first grade teachers? conceptions on the efficiency of teaching to read have a greatvalue.The present research study aims at identifying teachers? conceptions on the efficiency of thetwo methods: analysis and phonics, which are used with first grade pupils when teaching toread.This research is based on a survey test. The study is conducted in 15 Primary Ministry ofEducation Schools in Eskişehir in 2004-2005 academic year. 22 teachers were interviewed inthis study.The data of the study were collected via a semi structured interview, which is one of thequalitative research methods, in order to get indepth information. In the analysis of the data,descriptive analysis technique is used and the data is further discussed in numbers.The results indicate that analysis method is more appropriate than phonics method for firstgrade pupils with regard to their reading comprehension skills, speed in learning to read andwrite, cognitive development and individual differences. It is also determined that teachersface with some problems when applying either method. In phonics methods, teachers havedifficulties when teaching letters, sounds and syllables and learners have the anxiety that theywill not learn. The problems related to the application of analysis method include theinsufficient collaboration between school and parents, unawareness of parents, application ofdifferent methods in home and schools child?s being learned to read from family members,the people around of from television before starting schoos; inefficient professionalknowledge of teachers especially in the very first years of teaching, disinterested behavioursof school administrators, insufficient materials and crowded classes.