İlköğretimde çalışan öğretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri: Balıkesir ili örneği

Abstract

Günümüz eğitim-öğretim sürecinde bilgisayarın önemi sürekli artmaktadır. Milli EğitimBakanlığının bilgisayar kullanımını yaygınlastırmak amacıyla 2001 yılında baslatmısolduğu çalısmalarla, bütün okullara bilgi teknolojisi sınıfları kurulmus ve Bakanlığabağlı personeller bilgisayar ve internet eğitimlerinden geçirilmistir. Bu eğitimlerleözellikle öğretmenlerin bu teknolojiyi kullanabilecek duruma gelmeleri, derslerinde veçalısmalarında bilgisayarı kullanmaları amaçlanmıstır. Öğretmenlerin bilgisayara karsıtutumları, kaygıları ve özyeterlikleri bu teknolojinin kullanımında oldukça önemlidir.Bu arastırmanın amacı, Balıkesir il merkezindeki müfredat laboratuar okulu (MLO) veresmi ilköğretim okullarında görev yapan sınıf ve brans öğretmenlerinin bilgisayarözyeterlik düzeylerini belirlemek ve yas, cinsiyet, kıdem, brans, bilgisayara sahip olmadurumu ve bilgisayar kullanma sıklığı değiskenlerine göre öğretmenlerin bilgisayarözyeterliklerinin farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir.Bu arastırmada tekil ve iliskisel tarama modelleri kullanılmıstır. Arastırmanın çalısmaevrenini, Balıkesir ilinin 102 ilköğretim okulundaki toplam 1714 öğretmenolusturmaktadır. Ancak, çalısma evreninin büyüklüğü ve verilerin toplanma güçlüğünedeniyle arastırmada oranlı küme örneklem alma yoluna gidilmis ve 15 ilköğretimokulunda görev yapan 491 öğretmen, arastırmanın örneklemi olarak belirlenmistir.Gürcan (2005) tarafından gelistirilen ve arastırmanın veri toplama aracı olarakkullanılan ?Bilgisayar Özyeterliği Ölçeği?, 2005?2006 eğitim-öğretim yılındailköğretim okullarında çalısan öğretmenlere uygulanmıstırArastırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t-testi,varyans analizi ve Tukey testi kullanılmıstır. Arastırmada anlamlılık düzeyi olarak .05güven düzeyi benimsenmistir. Bu arastırma ile ilgili tüm istatistiksel çözümlemelerdeSPSS 11.5 paket programından yararlanılmıstır.Arastırmadan elde edilen sonuçlara göre; öğretmenlerin bilgisayar özyeterlik düzeyleri71,52 puanla orta düzeyde bulunmustur. Yas değiskeni ile öğretmenlerin bilgisayarözyeterlikleri arasında, 20-25 yas öğretmenlerin ortalaması ile, 46-üssü yasöğretmenlerin ortalaması, 41-45 yas öğretmenlerin ortalaması ve 36-40 yasöğretmenlerin ortalaması arasındaki farklar anlamlı bulunmustur. Cinsiyet değiskeni ileöğretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıstır.Kıdem değiskeni ile öğretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri arasında, 0-5 yıl kıdemesahip öğretmenlerin ortalaması ile 26-üssü yıl kıdeme sahip öğretmenlerin ortalaması,21-25 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin ortalaması ve 16-20 yıl kıdeme sahipöğretmenlerin ortalaması arasındaki farklar anlamlı bulunmustur.Brans değiskeni ile öğretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri arasında, bilgisayaröğretmenleri ile diğer tüm branslar arasında bilgisayar öğretmenleri lehine anlamlı birfarklılık bulunmustur. Bilgisayara sahip olup olmama değiskeni ile bilgisayarözyeterliği arasında, bilgisayara sahip olan öğretmenler lehine anlamlı bir farklılıkbulunmustur. Bilgisayar kullanma sıklığı değiskenine göre öğretmenlerin bilgisayarözyeterlik ortalamaları arasında, bilgisayarı hiç kullanmayan öğretmenlerin ortalamasıile bilgisayarı çok sık kullanan öğretmenlerin ortalaması, bilgisayarı sık kullananöğretmenlerin ortalaması, bilgisayarı kullanan öğretmenlerin ortalaması ve bilgisayarıarasıra kullanan öğretmenlerin ortalaması arasındaki farklar anlamlı bulunmustur.Sonuç olarak, öğretmenlerin bilgisayar özyeterliklerinin orta düzeyde olduğu,öğretmenlerin bilgisayar özyeterliklerinin yas, kıdem, brans, bilgisayarı kullanma sıklığıbilgisayara sahip olma değiskenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği, cinsiyetdeğiskenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulgularına ulasılmıstır.

It is known that the importance of the computer is increasing day by day in oureducational system. Information technology classes are founded and the personnel ofMinistry of National Education is exposed to computer and internet education, with theworks of Ministry of National Education, started in 2001 to provide the usage ofcomputer consciously. With this education it is aimed that the teacher can use thistechnology and computer in their lessons and studies. Teachers? anxiety, attitude andself efficacies to computer are completely important in using this technology.The aim of this research is to determine the level of teachers? computer self efficacy,studied MLO and primary schools in Balıkesir and research whether the self efficacychanges according to their age, gender, seniority, department, owning computer andfrequency of computer usage.Singular and correlational models were used in this research. The data which wasneeded for the research to reach its aim were obtained from ?Computer Self EfficacyScale?. The scale was applied to teachers in primary education schools in 2005-2006education years. Population of this research was 1714 teachers from 102 primaryeducation classes in Balıkesir. However, proportioned cluster sampling was used in thisresearch because of population size and the difficulty in obtaining data and 491 teachersfrom 15 primary schools were determined as research?s sample.Descriptive statistics, t-test, variance analyses and Tukey test were used to analyze thedata obtained from the research. In the research, 0.5 reliance level was accepted assignificant level. SPSS 11.5 package program was used for all of the statistical analysesrelated to this research.According to the results we obtained from the research; the teachers? level of computerself efficacy was in the middle position with the 71.52 point. The difference between20-25 aged teachers? average, 21-45 aged teachers? average, above 46 aged teachers and36-40 aged teachers? average were found meaningful in terms of age and computer selfefficacy of teachers. However, there was not a significant difference between genderand computer self efficacy of teachers. There was a significant difference between theaverage of teachers having 0-5 years experience and teachers having above 46 yearsexperience, the average of teachers having 21-25 years experience and teachers having16-20 years experience in terms of seniority and computer self efficacy of teachers.There was a significant difference between the computer teachers and the other alldepartments for computer teachers in terms of the department and computer selfefficacy of teachers. There was also a significant difference for teachers havingcomputer in terms of owning a computer or not and computer self efficacy. Accordingto the frequency of computer usage, amoung computers self efficacy of teachers, therewas a significant difference between the average of teachers never using the computerand the teachers using it frequently, the teachers often using the computer, the teacherusing the computer and the teachers using the computer sometimes.As a result, there was a significant difference between self efficacy of teachers in termsof age, department, seniority, frequency of computer usage and the owning computerbut; there was not a significant difference in terms of gender.