Okulöncesi dönem çocuklarına çevre bilinci kazandırmada fen ve doğa etkinliklerinin etkileri konusunda öğretmen görüşleri

Abstract

Okulöncesi dönem, çocukların bilissel, sosyal-duygusal, fiziksel, psiko-motor, dil veestetik gelisim alanlarında hızlı gelisme gösterdikleri bir dönemdir. Bu dönemde, temelalıskanlıkların ve becerilerin yanı sıra çocuklara çevre bilincinin kazandırılması dabüyük önem tasımaktadır. Yapılan arastırmalar, çevre sorunlarından en fazla etkilenengrubun çocuklar oldugunu göstermektedir. Oysa, temiz ve saglıklı bir dünyadayasamak, çocukların temel gereksinimidir. Çocukların gerek tüm gelisim alanlarındasaglıklı bir gelisme gösterebilmeleri gerekse ekolojik dengeyi kurarak saglıklı birgelecek olusturabilmeleri, okulöncesi dönemde çocuklara çevre bilincikazandırılmasıyla olanaklıdır. Bu dönemdeki çocuklara çevre bilinci kazandırmada ise,okulöncesi egitim programında yer alan fen ve doga etkinlikleri önemli roloynamaktadır. Çünkü, fen ve doga etkinlikleri, çevre bilincinin kazanılmasına yöneliketkinlikleri içermekte ve çocuklara çevre bilinci kazandırmada önemli katkılarsaglamaktadır.Bu arastırmada, okulöncesi dönem çocuklarına çevre bilinci kazandırmada fen ve dogaetkinliklerinin etkileri konusunda ögretmen görüslerinin saptanması amaçlanmıstır.Arastırma, 2005-2006 egitim-ögretim yılında Eskisehir il merkezindeki altı bagımsızanaokulu ve sosyo-ekonomik düzeylerine göre belirlenen 12 ilkögretim okulununanasınıfı ögretmenlerinin görüslerine dayalı olarak gerçeklestirilmistir. Arastırmadatarama modeli kullanılmıs ve 24 anasınıfı ögretmeniyle görüsülmüstür.Arastırma verileri, nitel veri toplama yöntemlerinden yarı-yapılandırılmıs görüsmeteknigi ile toplanmıstır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz teknigi kullanılmısve elde edilen veriler sayısallastırılmıstır. Daha sonra, sayılara dayalı olarak bulgularınyorumu yapılmıstır.Arastırma bulgularından elde edilen sonuçlara göre; anasınıfı ögretmenlerinin çevrebilinci konusundaki düsüncelerinin, çevre bilinci kavramıyla örtüstügü; ögretmenlerinçocuklara çevre bilinci kazandırmada en çok, fen ve doga etkinliklerindenyararlandıkları, fen ve doga etkinliklerini çocuklara çevre bilinci kazandırmada etkiligördükleri ortaya çıkmıstır. Ayrıca, fen ve doga etkinlikleri kapsamında yer alaninceleme gezilerinin ve bitki yetistirme çalısmalarının da çocuklara çevre bilincikazandırmada etkili oldugu sonucuna ulasılmıstır. Ögretmenlere göre, fen ve dogaetkinliklerinin çevre bilincine yönelik olarak çocuklara olumlu davranıslar kazandırdıgıve bu davranısların, dogadaki canlıları koruma, onlara zarar vermeme, onları sevme veonlara deger verme; dogayı koruma ve dogaya zarar vermeme; çevreyi temiz tutma;canlıların bakımı ve beslenmesi konusunda sorumluluk alma; çevresine karsı yanlısdavranıs sergileyen insanları uyarma tutum ve davranısları oldugu ortaya çıkmıstır.

The preschool age is the period in which children develop so fast in terms of cognitive,socio-emotional, physical, psychomotor, language and aesthetic areas. This period isquite important for children to acquire environmental awareness, as well as basic habitsand skills. The studies so far have pointed out that children are influenced mostly byenvironmental problems. In fact, to live in a clean and healthy world is a crucialrequirement for children. Thus, to let children develop healthy in all areas and to createa strong future while keeping the ecological balance, it is crucial for the children to gainenvironmental awareness in the preschool period. In that sense, science and natureactivities in the preschool education program play a significant role for children in thisperiod to develop environmental awareness. Because, science and nature activitiesconsist of some specific activities related to the development of environmentalawareness and they make significant contributions to its development a lot.In this study, it is aimed to determine the teachers? opinions about the effects of scienceand nature activities on the preschool children?s acquisition of environmentalawareness. This study was conducted in 2005-2006 academic year in Eskisehir; in sixindependent kindergarten and 12 primary schools which were selected according tosocio-economic levels. A survey model was applied and 24 kindergarten teachers wereinterviewed in this study.The data in this study were collected using semi-structured interview technique, whichis one of the qualitative data collection methods. For the analysis, descriptive analysistechnique was employed and qualitative data were transformed into quantitative data.Then, the findings were interpreted based on the frequencies.According to the results of the study, the kindergarten teachers? opinions about theenvironmental awareness overlap the concept of environmental awareness.Furthermore, it was indicated that the teachers mostly employ science and natureactivities to develop awareness about environment among children, and hence theseactivities are considered as effective. Moreover, it was concluded that investigationtrips and planting, as kinds of science and nature activities, were effective for childrento acquire environmental awareness. Furthermore, according to the teachers, scienceand nature activities help children to acquire positive behaviors towards environmentalawareness. Thus, it was reported that students were encouraged to protect livings in thenature while loving and valuing them. Instead of harming livings or destroying nature,these activities encouraged the students to protect and keep clean while having theenvironment responsibilities to feed and grow livings, even warning other people whomisbehave.